Avrupa Parlamentosu'ndaki sağcılar Edmundo Gonzalez'i 'Venezuela Devlet Başkanı' olarak tanıdı

Avrupa Parlamentosu'nda (AP) Perşembe günü, Venezuela başkanlık seçimlerinde Nicolas Maduro'ya karşı yarışan Edmundo Gonzalez Urrutia'yı "Venezuela'nın meşru ve demokratik yollarla seçilmiş Devlet Başkanı" olarak tanıma yönünde oy kullanıldı. Yeni yasama dönemindeki bu oylamada ilk kez merkez sağcılarla aşırı sağcılar aynı safta yer aldı.

Tamamen sembolik olan ve hiçbir yasal ağırlığı bulunmayan karar, merkez sağ Avrupa Halk Partisi (EPP), aşırı sağcı Avrupa Muhafazakarları ve Reformistleri (ECR) ve yeni kurulan aşırı sağcı Avrupa için Vatanseverler'in (PfE) ortak girişimiydi.

Tasarı, 309 lehte, 201 aleyhte ve 12 çekimser oyla kabul edildi. Bu durum, Ursula von der Leyen'in Komisyon başkanı olarak yeniden seçilmesinde rol oynayan Avrupa yanlısı merkezci gruplar arasında fikir ayrılıklarına yol açtı.

Merkezdeki koalisyonun en büyük grubu olan EPP, Haziran 2024'teki Avrupa Parlamentosu seçimlerinden sonra Avrupa Birliği (AB) yanlısı Sosyalistler, Liberaller ve Yeşiller ile çalışacaklarını, aşırılık yanlısı eğilimlere karşı "güvenlik kordonu" oluşturacaklarını açıklamıştı. Fakat Venezuela oylaması, merkez sağ EPP'nin çoğunluğu sağlamak amacıyla aşırı sağa yönelebileceğine dair beklenmedik bir ilk izlenim sundu.

Kabul edilen metin, AB hükümetlerini Gonzalez'in zaferini tanımaya ve Maduro için uluslararası bir tutuklama emri çıkarılması çağrısında bulunuyor; Maduro, Temmuz 2024'teki geniş çapta tartışmalara neden olan genel seçimlerden liderlikle çıktığını iddia ediyordu.

Venezuela'daki muhalefet ise Gonzalez'in seçimleri büyük bir farkla kazandığını iddia eden oy kayıtlarını yayınladı ve bu iddia Birleşmiş Milletler (BM) raporunda da doğrulandı. Ancak üye devletler, Maduro hükümetine sadık olduğu görülen Venezuela seçim kurulu (CNE) tam ve doğrulanmış sonuçları yayınlayana kadar Gonzalez'i meşru başkan olarak tanımaktan kaçındı.

Gonzalez o tarihten beri siyasi sığınma hakkı edindiği İspanya'da bulunuyor ve ülkenin sağ muhalefet partileri de geçen hafta İspanyol parlamentosunda Gonzalez'i meşru başkan olarak tanıyan bir önergeyi oylamak için güç birliği yapmıştı. Ancak Pedro Sanchez liderliğindeki sosyalist hükümet, Gonzalez'i Venezuela'nın meşru cumhurbaşkanı ilan etmekten kaçınmış ve eleştirilere maruz kalmıştı.

AB yanlısı koalisyonda görüş ayrılığı

Sanchez'in sosyalist partisinden İspanyol milletvekili Javi Lopez, Euronews'e yaptığı açıklamada, Avrupa'nın merkez sol grubunun metni "tutarlılık" sağlamak için reddettiğini ve "meşru" bir tanımadan yana oy kullanmak istediklerini söyledi.

"Uluslararası göstergeler, muhalefet liderinin bu seçimleri büyük olasılıkla kazandığını gösteriyor. Ancak tanıma sadece bir kelime değil, bir kurumsal eylemdir," diyen Lopez, şunları da sözlerine ekledi: "Bu taslağı reddediyoruz. Ve bunun İspanyol iç politikasıyla bağlantılı olduğunu düşünüyorum. Yine İspanyol Halk Partisi'nin oylamada tasarıyı kabul ettirebilmek için aşırı sağa yönelmiş olmasından üzgünüm."

Euronews'e konuşan EPP milletvekili Antonio Lopez-Isturiz ise kararın "sisteme karşı" oy kullanmaya cesaret eden "cesur Venezuelalılar" için çok ihtiyaç duyulan bir destek olduğunu söyledi.

"Yapmamız gereken, (Maduro) rejiminin üyelerine, bu rejimin yönetici sınıfına karşı yaptırımları artırmak, Venezuelalılara değil. Bizi ABD'nin yaptırımlarından ayıran şey de budur." dedi.

Venezuela rejiminin AB ile, özellikle İspanya ile gerilim dolu ilişkileri, Maduro'nun yeniden seçilmesiyle yeni bir boyuta ulaştı.

Geçtiğimiz hafta İspanya Savunma Bakanı Margarita Robles'in rejimi "diktatörlük" olarak nitelendirmesinin ardından Caracas'taki İspanyol Büyükelçisi Maduro rejimi tarafından çağrılmıştı.

AB'nin en üst düzey diplomatı Josep Borrell de Robles'in iddiasını tekrarlayarak rejimi "diktatoryal" ve "otoriter" olarak tanımlamıştı.

İkisi İspanyol ve biri Çek olmak üzere üç AB vatandaşı geçen hafta Venezuela'da, Maduro'ya suikast planlamakla suçlanarak gözaltına alındı.

Ne olmuştu?

Venezuela, başkanlık seçimi için 28 Temmuz Pazar günü sandığa gitmişti.

Mevcut Devlet Başkanı Nicolas Maduro'nun, muhalif koalisyon olan Birleşik Demokratik Platform'un (Plataforma Unitaria Democratica-PUD) adayı Edmundo Gonzalez'e karşı oyların yüzde 51.2'sini alarak kazandığı açıklandı.

Ulusal Seçim Konseyi (CNE), Maduro'nun rakibi Gonzelez'in ise oyların yüzde 44'ünü aldığını bildirdi.

Muhalefet ise seçim konseyini 25 yıldır iktidarda olan Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi'ne (Partido Socialista Unido de Venezuela - PSUV) vefa göstermekle suçladı.

Muhalif liberal parti lideri Maria Corina Machado ve Maduro'nun seçimdeki rakibi Gonzalez, seçimlerin hileli olduğunu ederek sonuca itiraz ediyor.

Gonzalez pazartesi günü yaptığı açıklamada, seçimin galibinin kendisi olduğunu öne sürerek, iddiasını destekleyen kanıtlara sahip olduğunu söyledi.

Seçimden önceki kamuoyu anketlerinde Gonzalez, Maduro'nun önünde gözüküyordu.

Muhalefet seçime hile karıştırıldığını iddia ediyor

Edmunda Gonzalez'in etrafında birleşen muhalefet, 11 yıldır Nicolas Maduro iktidarının yaşandığı Venezuela'daki seçimlerde sandık tutanaklarının yüzde 73'ünü saydıklarını belirterek, seçimi kendi adaylarının kazandığını savunuyor.

Machado liderliğindeki muhalefet koalisyonu, ülkedeki seçim kurulunun yüzde 44 oy aldığını açıkladığı Gonzalez'in 6 milyondan fazla oy aldığını iddia ediyor. Ayrıca, sandık tutanaklarının yüzde 73'ünü incelediklerini söyleyen muhalafet kanadı, rakipleri Maduro'nun ise yaklaşık 2,7 milyon oy aldığını belirtiyor.

Muhalefet, oy sayımında usulsüzlük olduğunu ve bazı gözlemcilerinin oyların sayıldığı sandıklara erişimine izin verilmediğini iddia ediyor.

Aynı zamanda bazı sandık kurullarında daha fazla oyun işlenmesinin engellendiği de muhalefet tarafından öne sürülen iddialar arasında.

Venezuela'nın da kurucu üye olduğu Amerika Devletleri Örgütü, Maduro yönetiminin "seçim sonuçlarını manipüle etmekle" suçladı.

Arjantin, Şili, Peru, Panama, Uruguay gibi Güney Amerika ülkeleri Maduro'nun seçim zaferini tanımama kararı aldı.

Maduro yönetimi ile Arjantin arasında gerilim tırmanırken, Venezuela'nın başkenti Karacas’ta polis, altı muhalif ismin sığındığı Arjantin Büyükelçiliği’ni abluka altına aldı.

Baskılarla karşılaşan Maduro yönetimi ilk kez partisinin tüm sonuçları açıklamaya hazır olduğunu ifade etse de henüz bununla ilgili bir gelişme yaşanmış değil.