Leyen, dondurulmuş Rus varlıklarından Ukrayna'ya 160 milyon euro aktarılacağının sözünü verdi

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Perşembe günü basın mensuplarına yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği (AB) tarafından el konulup dondurulmuş Rus varlıklarından 160 milyon euroluk (6 milyar TL) tutarın kış öncesi Ukrayna'nın enerji ihtiyacının yüzde 15'inin karşılanması amacıyla kullanılacağını belirtti.

Von der Leyen, enerji santrallerinin onarımı ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırımların artırılması için yaklaşık 100 milyon euro (3,76 milyar TL) göndermeye hazır olduklarını, 60 milyon euroluk (2,27 milyar TL) bölümün de savaştan en kötü etkilenen bölgelerde insani yardımlara, barınaklara ve jeneratörlere harcanacağını duyurdu.

Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesinden bu yana enerji güvenliği için Kiev'e 2 milyar euronun (75,8 milyar TL) üzerinde yardım gönderildiğini, Ukrayna'daki termik santrallerin yüzde 80'i ile hidroelektrik kapasitesinin üçte birinin Rusya tarafından tahrip edildiğini belirtti.

Bu adım, Ukrayna'nın kritik enerji altyapısına yönelik tekrarlayan Rus saldırılarının ardından geldi. Özellikle 26 Ağustos'taki son füze saldırısında milyonlarca Ukraynalı saatlerce elektriksiz kalmıştı.

Cuma günü Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski'yi ziyaret etmesi beklenen Avrupa Komisyonu Başkanı, "Rusya'nın neden olduğu yıkımın bedelini ödemesi en doğru olanıdır. Daha fazlasına ihtiyaç duyulduğunu biliyoruz. Bu nedenle dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen paranın bir kısmını Ukrayna'nın enerji güvenliğine aktarmaya devam etmeliyiz," dedi.

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) İcra Direktörü Fatih Birol gazetecilere yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği'nin (AB) "enerji güvenliğinden ödün vermeden" elektrik aktarımını hızlandırarak savaştan zarar görmüş komşusuna yardım edebileceğini söyledi.

IEA, doğal gaz depolama alanlarının artırılmasına ve tüketicilerin enerji harcamalarını azaltmasına yönelik AB'nin teşvik programlarını destekliyor.

Birol ayrıca, Rusya ile Ukrayna arasındaki transit anlaşmalarının Aralık 2024'te sona ermesiyle beraber Moldova'da, özellikle Transdinyester bölgesinde elektrik ve gaz sevkiyatında aksamalara neden olacağını vurguladı.

AB, doğudaki komşusuna destek olmada büyük ölçüde fikir birliğine varmış gibi gözükse de, Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis, Kiev'in AB elektrik şebekesiyle senkronizasyonunun olası etkilerini sorguluyor.

"Rusya'nın Ukrayna şebekesine yönelik saldırıları Ukrayna'yı önemli bir ithalatçı haline getirdi. Bu zayiat AB ülkeleri tarafından karşılanıyor. Bu da Rusya'nın yıkıcı savaşının ekonomimize yüklediği bir başka maliyettir," diyen Miçotakis, von der Leyen'e gönderdiği mektupta, ülkesindeki elektrik fiyatlarının dört ay gibi bir sürede iki katına çıkmasına dikkat çekti.

Yunanistan'da megawatt-saat başına elektrik fiyatları nisan ayında 60 euro (2.275 TL) iken Ağustos ayında 130 euro'ya (4.930 TL) yükselmişti.

Leyen'e gönderdiği mektupta Miçotakis, "Benzer fiyat artışları Bulgaristan, Romanya, Macaristan, Hırvatistan ve diğer üye ülkelerde de görüldü. Bu bölgesel bir krizdir," diye ekledi.

İsminin gizli tutulması şartıyla konuşan bir AB yetkilisi, fiyatlardaki dalgalanmanın arz ve talep uyumsuzluğundan, depolama eksikliği ve ara bağlantıların verimsiz kullanılmasından kaynaklandığını söyledi.

Yetkili, "Diğer olasılıkları incelememiz gerekiyor. Yunan hükümeti ile beraber yasal olasılıkların üzerinde duracağız," dedi.

Artan yardımlar

Açıklama, üye ülkelerin Rusya'nın dondurulmuş varlıklarını teminat olarak kullanarak, Ukrayna için 46 milyar euro'luk (1,7 trilyon TL) bir kredi üzerinde görüşmeleri yoğunlaştırdığı bir dönemde geldi.

Dondurulmuş varlıklardan elde edilen faizle kredinin kademeli olarak geri ödenmesi sağlanacak.

AB, planın Ukrayna karşıtı olan Macaristan'dan gelebilecek olası bir vetoya karşı nasıl korunabileceğini değerlendiriyor. Bu veto, kredinin geçersiz hale gelmesine neden olabilir.

Jorge Liboreiro habere katkıda bulundu