AB ile Çin arasındaki elektrikli araç krizinde ilerleme kaydedilmedi

Avrupa Komisyonu ile Çin hükümeti arasında devam eden bataryalı elektrikli araçlar (BEV) konusundaki anlaşmazlığı çözmeye yönelik girişimler, farklılıkların derinleşmesi nedeniyle sonuçsuz kaldı.

Fakat umutlar henüz tükenmiş değil. Her iki taraf da müzakereleri yoğunlaştırma sözü verdi.

Avrupa Komisyonu'nun ticaretten sorumlu başkan yardımcısı Valdis Dombrovskis, Perşembe günü Çin Ticaret Bakanı Wang Wentao ile gerçekleştirdiği "yapıcı" görüşmenin ardından, "Her iki taraf da BEV konusuna etkili, uygulanabilir ve uyum odaklı bir çözüm bulmak için çaba göstereceklerini vadetti. Bu durum AB'nin devam eden soruşturmasına zarar vermeyecek," dedi.

Avrupa Komisyonu'na göre Çinli elektrikli araç üreticileri, devlet sübvansiyonlarıyla desteklendikleri için maliyetlerini yapay olarak düşük tutabiliyor ve AB'deki rakiplerinde mağduriyete sebep olabiliyor.

Aylar süren soruşturmanın sonunda Komisyon, kamu parasının Çin elektrikli araç sektörünün tüm tedarik zincirine yayıldığını ve Avrupalı firmaları sürdürülemez ekonomik kayıplara uğrama riskiyle karşı karşıya bıraktığını tespit etti.

Bunun üzerine yürütme organı, mevcut yüzde 10'luk orana ek olarak, markaya ve soruşturma ile iş birliği düzeyine göre yüzde 7,8 ila yüzde 35,3 arasında değişen ek vergiler önerdi.

Bu ek verginin daha adil bir rekabet ortamı sağlaması ve AB ile Çinli üreticiler arasındaki fiyat farkını kapatması bekleniyor.

Üye ülkelerin, Kasım ayından önce gerçekleşmesi beklenen bir oylama ile bu tarifeleri onaylaması gerekiyor. Onaylanmaları durumunda, oranlar beş yıl süreyle kalıcı hale gelecek.

Çin hükümeti "kısasa kısas" babında karşılıklı bir tepki olarak domuz eti, brendi ve süt gibi Avrupa'dan ihraç edilen ürünlere yönelik soruşturma başlattı.

Ancak perde arkasında, Çinli yetkililer anlaşmazlıktan müzakereyle çıkmayı ve yerli şirketleri yüksek vergilerden korumayı hedefliyor.

Bu girişimler perşembe günü Bakan Wang'ın Brüksel'de Dombrovskis ile buluşmasıyla zirveye ulaştı.

Görüşme sırasında, Dombrovskis Komisyon'un önerisini "kesinlikle verilere ve kanıtlara dayalı" olarak savundu ve yalnızca "sübvansiyonları dengelemek" amacıyla hazırlandığını belirtti.

Dombrovskis, Pekin'in domuz eti, brendi ve süt ürünlerine yönelik "kısasa kısas" soruşturmalarını "haksız" olarak kınadı ve bunların "sona ermesini" talep etti. Çin tarafından şimdiye dek konuyla ilgili herhangi bir açıklama yapılmadı.

Wang görüşmeden bir gün önce Brüksel'de BEV üreticileriyle buluşmuş ve müzakerelerin "son ana kadar" devam etmesi gerektiğini ifade etmişti.

"Çin tarafı buraya iyi niyetle geldi ve kesinlikle müzakereler sonuçlanana kadar devam edecektir. Eğer müzakereler başarısız olursa, bunun sorumluluğu Çin'de değildir," dedi.

Perşembe günkü toplantının en dikkat çekici gelişmesi, fiyat teklifleri seçeneğini yeniden değerlendirme konusundaki karşılık verilen sözlerdi. Bu, şirketlerin fiyat tekliflerini revize etmek ve yüklü vergilerden kaçınmak için ihracatlarının hacmini kontrol etmelerine yardımcı olacak bir çeşit ticaret enstrümanı.

Geçen hafta Brüksel, BYD, Geely ve SAIC gibi yüksek vergilere tabi olan Çinli firmaların sunduğu fiyat taahhüdünü reddetti. Sundukları fiyat taahhütleri, Komisyon'un endişelerini yatıştırmak ve tedbirleri önlemek amacını taşıyordu.

Teklifin reddedilmesi, sübvansiyonun Çin içinde ne kadar yerleşik ve kapsamlı olduğunu gösteriyor ve çözümün, eğer varsa, siyasi düzeyde bulunacağını gösteriyor.

Böl ve yönet korkuları

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez'in Komisyon ve üye devletleri Çin yapımı elektrikli araçlara yönelik önerilen gümrük vergilerini "yeniden gözden geçirmeye" çağırmasının ardından Komisyon'un çabaları geçen hafta darbe almıştı.

Bu açıklamalar Brüksel'i tamamen şaşırttı. O zamana kadar İspanya, temmuz ayında bağlayıcı olmayan bir istişare sırasında lehte oy kullanarak sübvansiyon karşıtı önlemleri destekliyor olarak görülüyordu.

Sanchez, dört günlük resmi Çin ziyaretinin son durağı olan Şanghay'da yaptığı açıklamada, "Sadece üye devletler değil, Komisyon da dahil olmak üzere hepimizin bu harekete karşı tutumumuzu yeniden gözden geçirmemiz gerekiyor," dedi.

"Daha önce de söylediğim gibi, başka bir savaşa, bu durumda bir ticaret savaşına ihtiyacımız yok. Avrupa Birliği ile Çin arasında köprüler kurmamız gerekiyor," diye konuştu.

"İspanya olarak yapacağımız şey yapıcı olmak ve Çin ile Avrupa Komisyonu arasında bir çözüm, bir uzlaşma bulmaya çalışmaktır. Bana sorarsanız, pozisyonumuzu yeniden gözden geçirdiğimizi söyleyeceğim," diyerek ekledi.

Saatler sonra, Alman hükümetinin bir sözcüsü Sanchez'in U dönüşünü memnuniyetle karşılayarak "bu durum, paylaştığımız bir gidişattır" dedi. Dünya lideri bir otomobil üreticisi olan Almanya, ek gümrük vergileri konusunda yerli sanayinin baskısı altında.

Sanchez'in, İspanya'da bir elektrolizör tesisi kurmak üzere Çinli bir şirketle 1 milyar euro'luk bir anlaşma imzaladıktan sonra Şangay'da dile getirdiği açık çekinceleri hemen manşetlere taşındı ve Pekin'in siyasi müdahalelerini arttıracağı korkusunu arttırdı.

Geçtiğimiz yıl Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Çin'in "böl ve yönet taktikleri" konusunda sert bir uyarıda bulunmuş ve üye ülkeleri safları sıklaştırmaya, birliği korumaya ve Komünist Parti'nin yarattığı çoklu zorluklarla birlikte yüzleşmeye çağırmıştı.

Sanchez'in geri adım atmasının, "böl ve yönet" taktiklerinin bir sonucu olup olmadığı sorulduğunda Komisyon yorum yapmayı reddetti ve önceliğin görüşmeler olduğunu belirtti.

Sözcü, "Avrupa Komisyonu'nun şu anki odak noktası, soruşturmamızdaki bir sonraki prosedürel adımları yerine getirmek (ve) Çinli yetkililerle müzakere edilmiş bir çözüm bulmaya açık kalmaktır," dedi.

"Böyle bir çözüm, sübvansiyon karşıtı soruşturmamızda tespit ettiğimiz yasa dışı sübvansiyonların zarar verici etkilerini yeterince ele almalıdır," ifadelerine yer verdi.

Tarifelerin kalıcı hale gelmesini engellemek için teklife karşı nitelikli çoğunluk, yani blok nüfusunun en az yüzde 65'ini temsil eden 15 ülke gerekiyor. İspanya'nın ağırlığı göz önüne alındığında, Sanchez'in fikir değiştirmesi dengeleri değiştirebilir.