Fransa'da aşırı sağ parti, Avrupa fonlarını zimmetine geçirdiği iddiasıyla yargılanıyor

Fransa'nın aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) partisi, üyelerinin siyasi parti için çalışan kişilere ödeme yapmak üzere milyonlarca euroluk Avrupa fonunu zimmetlerine geçirmekle suçlandığı büyük bir davayla karşı karşıya.

Pazartesi günü Paris'te başlayacak ve iki ay sürmesi beklenen davada, eski adı Ulusal Cephe olan RN'nin aralarında eski cumhurbaşkanı adayı Marine Le Pen ile babası ve partinin kurucularından Jean-Marie Le Pen'in de bulunduğu 27 kişi yargılanıyor.

Suçlananlar, en fazla 10 yıl hapis ve 1 milyon euro'ya kadar para cezasının yanı sıra beş yıl boyunca vatandaşlık haklarının ellerinden alınması riskiyle karşı karşıya.

Bu durum Marine Le Pen'in 2027 seçimlerindeki olası dördüncü cumhurbaşkanlığı adaylığını, son anketler onu seçmenler arasında en favori potansiyel cumhurbaşkanı adayı olarak gösterse bile, riske atabilir.

Suçlamalar kamu fonlarını zimmete geçirme, bu konuda suç ortaklığı yapma ya da gizlemeyi kapsıyor. Yargılananlar arasında Nicolas Bay gibi milletvekilleri, Perpignan Belediye Başkanı Louis Aliot gibi uzun süredir partide görev yapan siyasetçiler ve parti için çalışan pek çok kişi bulunuyor.

Parti, 2004-2016 yıllarını kapsayan iddiaları yalanladı ve iddialarını mahkemede sunacaklarını söyledi. Euronews yorum için RN'ye ulaştı ancak hemen bir yanıt alamadı.

Lyon 2 Lumière Üniversitesi'nde kamu hukuku alanında kıdemli öğretim görevlisi olan Christophe Chabrot Euronews'e yaptığı açıklamada, partinin "Avrupa parasını Avrupa amaçları için değil, sadece partizan veya ulusal amaçlar için kullanılan bir işi finanse etmek için kullanıp kullanmadığı" sorusunu yöneltti.

"Bu genellikle kişisel [kazanç] için değildir" diyerek, "Bunlar genellikle bir siyasi partiyi finanse etmek için zimmete geçirilen paralar. 2010'larda Ulusal Cephe'nin ciddi bir mali kriz içinde olduğunu hatırlatalım," dedi.

Davaya hangi olaylar yol açtı?

Soruşturma 2015 yılında, dönemin Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Martin Schulz'un Fransız yetkilileri, partinin parlamenter asistanlarına ödenmesi gereken fonların olası hileli kullanımı konusunda uyarmasıyla başladı.

Schulz, ayrıca Marine Le Pen'in parlamento asistanlarının çalışmalarını soruşturmakta olan Avrupa Yolsuzlukla Mücadele Ofisi (OLAF) ile de temasa geçti. Fransa'daki yolsuzluk müfettişleri 2015 yılında şüpheleri araştırmaya başladı ve sözleşme belgelerinde tutarsızlıklar bulundu.

Paris savcılığı 2016 yılında güveni kötüye kullanma ve örgütlü dolandırıcılık şüphesiyle adli soruşturma başlattı.

Le Pen'in 2018 yılında fonların kötüye kullanımı nedeniyle Avrupa Parlamentosu'na (AP) yaklaşık 300.000 euro ödemesine karar verildi.

Fransa'da 27 eski ve mevcut parti üyesine karşı açılan dava ve iddianame geçtiğimiz yıl açıklandı.

OLAF, Avrupa kurumlarının fonların geri ödenmesini talep etmelerini desteklemek için soruşturma yapabilirken, davanın kamu parasının zimmete geçirilmesiyle ilgili bir ceza davası olduğunun altını çizen Chabrot'a göre bu "Avrupalı ve esasen mali bir prosedür" olmaya devam ediyor.

Euronews'e konuşan bir parlamento sözcüsü, Avrupa Parlamentosu'nun "mali ve itibar kaybının tazmini" için davada sivil taraf olduğunu doğruladı ve hem AB vatandaşlarının hem de Fransız vergi mükelleflerinin davada mağdur olduğunu sözlerine ekledi.

Sözcüye göre, 2018 yılında bildirilen zararın önceki tahmini yaklaşık 7 milyon euro'ydu, ancak bu tahmin o zamandan beri güncellendi.

Bu tür bir zimmete para geçirme olayı daha önce de yaşandı mı?

Bu yılın başlarında bir başka Fransız siyasi partisi kamu fonlarını zimmetine geçirme suçlamasıyla karşı karşıya kalmıştı. Emmanuel Macron'un Rönesans partisi ile koalisyon halinde olan merkezci Demokratik Hareket (MoDem), AP fonlarını partiyi finanse etmek için kullandığı gerekçesiyle 300.000 euro ödemek zorunda kalacak.

Bazı eski AP üyeleri ve parti üyeleri ertelenmiş hapis cezaları ve on binlerce euro para cezaları aldı ancak parti lideri François Bayrou beraat etti.

Parlamenter yardımcıları için tahsis edilen AB fonlarının kötüye kullanımına ilişkin yakın zamanda da örnekler yaşandı.

Avrupa Kamu Savcılığı geçtiğimiz ay Litvanyalı bir parlamento asistanı hakkında, "parlamento asistanının gerçek görevlerini yerine getirmediği ya da taklit ettiği şüphesiyle" ilgili olarak 500.000 euro'yu aşan hileli ödemeler nedeniyle başlattıkları soruşturmayı genişletti.

Bu yılın başlarında savcılar İtalyan Parlamenter Stefania Zambelli ve dört parlamenter asistanının 170,000 euro'suna olası bir dolandırıcılık nedeniyle el koymuştu.

Avrupa Kamu Savcılığı Ofisi (EPPO) yapılan açıklamada, "Kanıtlara göre, dört personel üyesi, işe alındıkları görevle ilgili faaliyetleri yerine getirmemiş ya da sadece kısmen yerine getirmiş ve faaliyetlerini Avrupa Parlamentosu'na yanlış bir şekilde belgelemiştir" denildi.