Özel haber: Ukrayna'ya karşı suçların yargılanacağı özel mahkeme bütçe endişeleriyle risk altında

Ukrayna'ya karşı işlenen saldırı suçlarını yargılamak üzere kurulacak özel bir mahkemenin bütçe konusunda sıkıntılar yaşadığı belirtildi.

Konuyla ilgili birden fazla kaynak Euronews'e yaptığı açıklamada, Avrupa ülkelerinin ABD'nin desteği olmadan mali angajmanlarını sürdürmelerinin zorluğuna dikkat çekti.

Avrupa Konseyi ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy tarafından haziran ayında iki taraflı olarak kabul edilen özel mahkemenin etkin bir şekilde devam edebilmesi için birden fazla ortağın finansmanına ihtiyaç duyulacak.

Avrupalı bağışçılar şimdi ABD'nin çok taraflı kurumlardan uzaklaşma politikasını sürdürerek kaynak yaratma çabalarını zorlaştıracağından endişe ediyor.

Avrupa Konseyi resmi olarak 46 üyeden oluşsa da isteyen her ülke Özel Mahkeme'de yer alabiliyor.

Euronews, ABD'li yetkililere Trump yönetiminin katılmakla ilgilenip ilgilenmeyeceğini sordu, ancak bir yanıt alamadı.

Konu hakkında bilgi sahibi üç kaynak Euronews'e yaptığı açıklamada, Washington'dan Ukrayna için gelen fonların azalmasıyla birlikte mahkemenin kurulmasının tehlikeye girdiğini söyledi.

Avrupalılar, ABD'nin geri çekilmesiyle birlikte Ukrayna'ya yönelik mali, insani ve askerî yardımların büyük kısmının kendi omuzlarına binmesi nedeniyle hangi projelerin finanse edileceği konusunda zor seçimler yapmak zorunda kalacaklarının farkında.

Konu hakkında bilgi sahibi üç kaynağa göre Avrupa Konseyi ilk olarak mahkemenin yıllık yaklaşık 75 milyon euroluk toplam operasyonel maliyetini içeren bir bütçe taslağı sundu.

Tesisler ve güvenlik için sağlanacak ek finansman maliyeti daha da arttıracak ve mahkemeye Hollanda ev sahipliği yapacak.

Euronews'e konuşan tanıdık isimlere göre AB'nin her yıl 10 milyon euro katkı sağlaması gerekiyor.

Avrupa zor finansman seçenekleriyle karşı karşıya

Fransa, Almanya, İtalya ve İngiltere'den oluşan G7 ülkeleri Avrupa Konseyi'nin kilit bağışçıları arasında yer alıyor. Konuyla ilgili bilgi sahibi dört kaynağa göre, bu aşamada mahkemenin yıllık finansmanına katılıp katılmayacakları belli değil ve projeye de aktif olarak katılmıyorlar.

Euronews Fransa, Almanya, İtalya, İngiltere hükümetleri ve Avrupa Komisyonu ile temasa geçerek görüşlerini sordu ancak yayın saatine kadar herhangi bir yanıt alamadı.

"Avrupa Konseyi'nin bu aşamada yapacak bir yorumu yok," diyen bir sözcü Euronews'e yaptığı açıklamada üye ülkelerle görüşmelerin devam ettiğini söyledi.

Özel Mahkeme'nin arkasındaki neden

Avrupa Konseyi, 46 üye ülkede demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğünü teşvik eden, merkezi Strazburg'da bulunan hükümetler arası bir örgüt.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ni (AİHM) de bünyesinde barındıran Konsey, Avrupa Birliği'nden ayrı bir kurum.

Mahkemenin kurulması özellikle Ukraynalı yetkililer tarafından Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) çalışmalarını tamamlamak için talep edildi. UCM savaş "yürütme" suçunu değil, savaş suçları ve insanlığa karşı işlenen suçları yargılayabiliyor.

Mahkemenin çalışmaya başlayabilmesi için asgari sayıda katılımcı ülkenin bir araya gelmesi gerekiyor.

Bir kaynağa göre Ukrayna örneğinde bu sayı henüz belirlenmedi.

Uzmanlara göre asgari sayı genellikle 16 olmakla birlikte, Ukrayna örneğinde daha fazla ülkenin katılması gerekecek. Kaynaklar sadece sayının değil, aynı zamanda katılımcıların uluslararası ilişkilerdeki önemi ve etkisinin de önemli olduğunu belirtiyor.