Donald Trump, TikTok yasağını 75 gün daha erteledi

ABD Başkanı Donald Trump'ın TikTok'un 75 gün daha ABD'de faaliyet göstermesini sağlayacak bir kararname imzalayacağını açıkladı. Cuma günü yapılan açıklamayla Trump, video paylaşım platformuna yeni bir Amerikalı sahip bulması için daha fazla zaman verdi.

Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kişiye göre Beyaz Saray yetkilileri, uygulamanın faaliyetlerinin ABD merkezli yeni bir şirkete devredilmesi ve mevcut Çinli sahibi ByteDance'in azınlık pozisyonunu koruyarak çoğunluğu Amerikalı yatırımcılar tarafından sahiplenilmesi ve işletilmesi için bir anlaşmaya yaklaştıklarına inanıyor.

Ancak Trump'ın Çin de dahil olmak üzere dünya çapında geniş kapsamlı gümrük vergileri açıklamasının ardından Pekin perşembe günü anlaşmada frene bastı.

ByteDance temsilcilerinin Beyaz Saray'ı arayarak Çin'in ticaret ve gümrük tarifeleri konusunda müzakere yapılana kadar anlaşmayı onaylamayacağını belirttiklerini söyleyen ve müzakerelerin hassas detaylarını tartışmak için isminin açıklanmaması koşuluyla konuşan kişi, Pekin'in anlaşmayı onaylamadığını söyledi.

ABD Kongresi, platformun 19 Ocak'a kadar Çin'den ayrılmasını ya da ulusal güvenlik gerekçesiyle ABD'de yasaklanmasını şart koşmuştu, ancak Trump son tarihi 5 Nisan'a uzatmıştı.

Trump son zamanlarda popüler sosyal medya sitesinin bir hissesini satın almak isteyen ABD'li işletmelerden bir dizi teklif aldı ama TikTok'un ve ilgi odağı algoritmasının sahibi olan Çinli ByteDance, platformun satılık olmadığı konusunda ısrar etti.

Şu anda geçici bir anlaşmanın ilan edilip edilemeyeceği belirsiz. Trump ise normalde cumartesi günü yürürlüğe girecek olan yasağa 75 günlük bir ara daha vermek için kararname imzaladığını duyurdu.

Anlaşmaya yaklaşan süreç, Başkan Yardımcısı JD Vance'in ekibinin birkaç potansiyel yatırımcıyla ve ByteDance yetkilileriyle doğrudan yaptığı görüşmelerle inşa edildi.

Plan, evrak işlerinin ve finansmanın tamamlanması için 120 günlük bir kapanış süresi öngörüyordu. Anlaşma aynı zamanda mevcut yatırımcıların, yeni yatırımcıların, ByteDance'in ve yönetimin de onayını almıştı.

Trump yönetimi, gümrük vergileri yürürlüğe girene kadar Çin'in önerilen anlaşmayı onaylayacağına güveniyordu. Yine de Trump, cuma günü yaptığı açıklamada 75 günlük uzatma süresince halen bir anlaşma yapabileceğini belirtti.

Kendi sosyal medya platformunda ABD Başkanı, "Yönetimim TIKTOK'u KURTARMAK için bir anlaşma üzerinde çok sıkı çalışıyor ve muazzam bir ilerleme kaydettik," dedi.

"Anlaşma, gerekli tüm onayların imzalanmasını sağlamak için daha fazla çalışma gerektiriyor, bu yüzden TikTok'u 75 gün daha çalışır durumda tutmak için bir Yürütme Emri imzalıyorum."

Trump, "Anlaşmayı tamamlamak için TikTok ve Çin ile birlikte çalışmayı dört gözle bekliyoruz," diye ekledi.

ByteDance sözcüsü yaptığı açıklamada şirketin ABD hükümetiyle "potansiyel bir çözüm" üzerinde görüştüğünü doğruladı, ancak "bir anlaşma yapılmadığını" kaydetti.

Sözcü, "Çözülmesi gereken önemli meseleler var," dedi.

"Herhangi bir anlaşma Çin yasaları uyarınca onaya tabi olacaktır."

Merkezi Singapur ve Los Angeles'ta bulunan TikTok, kullanıcı güvenliğine öncelik verdiğini söylerken, Çin Dışişleri Bakanlığı da Çin hükümetinin şirketlerden yabancı ülkelerde tutulan "veri, bilgi ya da istihbaratı toplamalarını ya da sağlamalarını" hiçbir zaman istemediğini ve istemeyeceğini belirtti.

Trump'ın yasağı ertelemesi, popüler video uygulamasını yasaklayan 2024 tarihli yasayı ByteDance'in elden çıkarması için tanınan sürenin dolmasının ardından ikinci kez geçici olarak bloke etmesi anlamına geliyor. Bu yasa Kongre'de iki partinin desteğiyle kabul edilmiş ve yasağın ulusal güvenlik için gerekli olduğunu söyleyen Yüksek Mahkeme tarafından oybirliğiyle onaylanmıştı.

Eğer uzatma TikTok'un algoritmasının kontrolünü ByteDance'in yetkisi altında tutarsa, bu ulusal güvenlik endişeleri de devam edecek.

Siber güvenlik ve gizlilik koruma platformu BlackCloak'un CEO'su Chris Pierson, algoritma halen ByteDance tarafından kontrol ediliyorsa, o zaman "yabancı, düşman bir ulus devlette bulunan ve aslında bu verileri başka amaçlar için kullanabilecek bir şirket tarafından kontrol edilmiş olduğunu" söyledi.

On yıldan uzun bir süredir İç Güvenlik Bakanlığı'nın Gizlilik Komitesi ve Siber Güvenlik Alt Komitesi'nde görev yapan Pierson, "Tüm bunların ana nedeni verilerin kontrolü ve algoritmanın kontrolüdür," dedi.

"Bu iki şey de değişmezse, o zaman temel amaç değişmemiştir ve sunulan temel riskler de değişmemiştir."

Cumhuriyetçi Başkan'ın kararnameleri, görevde olduğu iki aydan biraz daha uzun bir süre içinde 130'dan fazla davaya yol açtı, ancak TikTok yasağını erteleyen emri ise neredeyse hiç ses getirmedi. Bu davaların hiçbiri TikTok'u yasaklayan yasayı geçici olarak engellemesine itiraz etmiyor.

Yasa 90 günlük bir ertelemeye izin veriyor, ancak bunun için masada bir anlaşma olması ve Kongre'ye resmi bir bildirimde bulunulması gerekiyor. Minnesota Üniversitesi'nde hukuk profesörü olan Alan Rozenshtein, Trump'ın şu ana kadar attığı adımların yasayı ihlal ettiğini söyledi.

Rozenshtein, Trump'ın yasağı ertelemenin bir çeşit "uzatma" olduğu iddiasına karşı çıkarak, "Hiçbir şeyi uzatmıyor. Bu sadece tek taraflı bir yaptırımsızlık beyanı olmaya devam ediyor" dedi.

"Yaptığı tek şey yasayı 75 gün daha uygulamayacağını söylemek. Yasa hala yürürlükte. Şirketler Tiktok'a hizmet sağlayarak yasayı ihlal etmeye devam ediyor. TikTok'un yarattığı ulusal güvenlik riskleri bu uzatma kapsamında da devam ediyor."

TikTok hesabı @UndertheDeskNews'i yöneten Vitus Spehar, uzatmadan yararlanmalarına rağmen, "Trump'ın Adalet Bakanlığı'nı Kongre tarafından kabul edilen yasaları uygulamamaya yönlendirmek için belirlediği emsalden endişe duyduklarını" söyledi.

"Yasağın yürürlükten kaldırılması için bir yasa tasarısının kabul edildiğini ve bu ileri geri gidişin bir an önce sona erdiğini görmek istiyorum."

Uzatma, Amerikalıların TikTok konusunda ne yapacakları konusunda iki yıl öncesine göre daha da bölünmüş olduğu bir dönemde geldi.

Pew Araştırma Merkezi'nin yakın zamanda yaptığı bir ankete göre Amerikalıların yaklaşık üçte biri TikTok yasağını desteklediklerini söyledi. Bu oran Mart 2023'te yüzde 50'ydi. Kabaca üçte biri bir yasağa karşı çıktıklarını ve benzer bir yüzde de kararsız olduğunu belirtiyor.

Ankete göre, sosyal medya platformunun yasaklanmasını desteklediklerini söyleyenlerin yaklaşık 10'da 8'i, veri güvenliğinin riskinden endişe ediyor.

TikTok'ta @TheWadeEmpire kullanıcı adıyla 1,5 milyon takipçisi olan komedyen, oyuncu ve içerik yaratıcısı Terrell Wade, ocak ayında yasaklanma tehdidinden bu yana diğer platformlardaki varlığını artırmaya çalışıyor.

Wade, "Uzatma olmasına sevindim ama dürüst olmak gerekirse, bu süreci tekrar yaşamak biraz yorucu geliyor," dedi.

"Ne zaman yeni bir son tarih ortaya çıksa, bu gerçek bir tehdit olmaktan çıkıp arka plandaki gürültü gibi gelmeye başlıyor. Bu görmezden geldiğim anlamına gelmiyor ama her seferinde aynı aciliyetle tepki vermeye devam etmek zor."

Komedyen, TikTok'un yanı sıra Instagram, YouTube ve Facebook'taki profilini de koruyor.

"Umarım yakında daha fazla netlik kazanırız, böylece benim gibi içerik üreticileri ve tüketiciler 'ya olursa' yerine başka şeylere odaklanabilir."