Lübnan Hizbullah'ın silahsızlanmasını ve İsrail'in çekilmesini istiyor

Lübnan hükümeti perşembe günü, ABD'nin sunduğu ve Hizbullah’ın silahsızlandırılmasını, İsrail’in de ülkenin güneyinden çekilmesini öngören teklifi kabul etti.

Kasım ayında ABD arabuluculuğunda sona eren yıpratıcı bir savaşın ardından Hizbullah’ın kalan silahlarını bırakması için artan iç ve uluslararası baskılar Lübnan’da tansiyonu yükseltti.

Hizbullah ise silahsızlanma çağrılarına karşı tutumunu güçlendirdi.

Dört Şii bakan oylama öncesi salonu terk etti. Bunlar arasında Hizbullah’ın parlamenter bloğundan üyeler, müttefikleri Amal Partisi üyeleri ve bağımsız Şii milletvekili Fadi Makki yer aldı.

Makki, X (eski Twitter) hesabından yaptığı paylaşımda, “Tüm taraflar arasında görüş farklılıklarını gidermeye ve bakış açılarını yakınlaştırmaya çalıştım ama başarılı olamadım,” dedi.

Diğer Şii bakanlar toplantıdan ayrıldıktan sonra görüşmelerden çekilmeye karar verdiğini belirtti.

“Böylesine önemli bir kararı, tartışmanın kilit bir bileşeni yokken almak sorumluluğunu taşıyamazdım,” dedi.

Lübnan hükümeti salı günü ulusal orduyu, yıl sonuna kadar sadece devlet kurumlarının silah sahibi olacağı bir plan hazırlaması için görevlendirdi.

Bakanlar Kurulu toplantısının ardından Hizbullah, hükümetin ABD ve İsrail baskısına boyun eğdiğini belirterek bu kararı “yok sayacağını” açıkladı.

Bilgi Bakanı Paul Morcos, Bakanlar Kurulu’nun ABD’nin Lübnan yetkililerine sunulan önerisinde yer alan genel hedefleri kabul ettiğini söyledi.

Bunlar arasında “devlet dışı tüm aktörlerin, Hizbullah da dahil olmak üzere, Lübnan topraklarında silahlarının kademeli olarak kaldırılması”, İsrail güçlerinin Lübnan güneyinden çekilmesi, İsrail’in hava saldırılarına son vermesi ve İsrail’de tutuklu bulunan Lübnanlı mahkumların serbest bırakılması ile halen tartışmalı olan Lübnan-İsrail sınırının nihai olarak belirlenmesi yer alıyor.

Morcos, ABD'nin sunduğu önerinin ayrıntılarının hala görüşülmekte olduğunu ekledi.

Hizbullah yetkilileri, İsrail’in işgal ettiği beş tepeden çekilip hava saldırılarına son vermeden silahlarını bırakmayı konuşmayacaklarını söyledi.

Kasım ayındaki savaşın ardından düzenlenen saldırılar yüzlerce kişinin, çoğunlukla Hizbullah üyelerinin hayatını kaybetmesine veya yaralanmasına yol açtı.

Bakanlar Kurulu toplantısı devam ederken, Lübnan Sağlık Bakanlığı, İsrail’in Suriye ile Lübnan arasındaki ana sınır geçiş yoluna düzenlediği saldırıda beş kişinin öldüğünü, 10 kişinin de yaralandığını açıkladı.

İsrail’den hemen bir açıklama gelmedi.

İsrail, Hizbullah’ın askeri kapasitesini yeniden kurmaya çalıştığını iddia ederek sınırlarını koruduğunu söylüyor. Ateşkes sonrası Hizbullah, sınır ötesi düzenlenen bir saldırının sorumluluğunu üstlendi.

Hizbullah, Gazze'deki savaşın başlamasının ertesi günü İsrail'e ateş açtı. Bu saldırıların, ideolojik olarak yakın durduğu Hamas’a destek ve Filistin halkıyla dayanışma amacıyla yapıldığını söylüyor.

Uluslararası barış çabaları Birleşmiş Milletler’in Lübnan’daki barış gücü UNIFIL’in sözcüsü Andrea Tenenti, barış gücü askerlerinin güneyin çeşitli bölgelerinde “geniş bir güçlendirilmiş tünel ağı” keşfettiğini söyledi.

Bu tünellerde “birçok sığınak, topçu mühimmatı, çoklu roketatarlar, yüzlerce mermi ve roket, tanksavar mayınları ve diğer patlayıcılar” bulunuyor.

Tenenti, tünellerin ve silahların hangi gruba ait olduğunu belirtmedi.

ABD Kongre Üyesi Darrell Issa, Lübnan ordusunun ülkenin tamamında kontrolü sağlaması halinde, Washington’un İsrail’i Lübnan'ın güneyinden tamamen çekilmeye zorlayacağını söyledi.

Issa, Beyrut’ta Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Aoun ile görüştükten sonra, “Lübnan Silahlı Kuvvetleri tüm Lübnan’ı güvence altına alabilecek yetkinliği gösterirse, İsrail’in tamamıyla çekilmesini sağlamak için İsraillilerle çalışacağım,” dedi.

ABD’nin İsrail’den, Hizbullah silahlarını bırakmadan önce mi yoksa sonra mı çekilmesini isteyeceği açıklanmadı.

Lübnan asıllı Issa, ABD’nin “komşulara, Lübnan Silahlı Kuvvetleri’nin karar alma yetkisinin münhasır hak olduğunu anlamalarında yardımcı olması gerektiğini” söyledi.