İtalya ve İspanya, Ukrayna'ya 40 milyar euro’luk askeri yardım planına mesafeli

İtalya ve İspanya, Avrupa Birliği’nin bu yıl Ukrayna'ya 40 milyar euro değerinde askeri yardım taahhüdünde bulunmasını öngören teklife destek vermeye hazır olmadıklarını net bir şekilde bildirdi.

Plan, her ülkenin ekonomik büyüklüğüne göre katkı sağlamasını öngörüyor.

AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas tarafından önerilen paket, 2024'te üye devletlerin toplam 20 milyar euro yardım sağladığı Ukrayna’ya yönelik askeri desteğin iki katına çıkmasını amaçlıyor.

AB yetkilileri, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminde Washington'un desteğinin geleceğine dair belirsizliklerin arttığını ve Rusya'nın diplomatik izolasyonunun sona erdiğini belirterek, Ukrayna’ya sahadaki desteğin sürdürülmesinin hayati önem taşıdığını söylüyor.

Trump, Salı günü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile savaşın sona erdirilmesi konusunda görüşeceğini açıkladı.

Kuzey ve doğu Avrupa Ülkeleri Destekliyor, güney Avrupa Çekimser

Brüksel’de pazartesi günü gerçekleştirilen AB dışişleri bakanları toplantısının ardından Kallas, teklifin 'geniş bir siyasi destek' bulduğunu, ancak detaylar üzerinde tartışmaların sürdüğünü belirtti.

Diplomatlara göre, teklif özellikle kuzey ve doğu Avrupa ülkeleri tarafından güçlü şekilde destekleniyor. Ancak, güney Avrupa’daki bazı ülkeler daha temkinli bir yaklaşım sergiliyor. Bu tutum coğrafi olarak Rusya'ya daha yakın olan ve Ukrayna'ya daha fazla yardım sağlayan ülkeler ile daha uzakta bulunan ve ekonomilerine oranla daha az destek veren ülkeler arasındaki bölünmeyi yansıtıyor.

Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü’ne göre, Estonya, Danimarka ve Litvanya, 2022 Ocak ile 2024 Aralık arasında GSYH’lerinin yüzde 2’sinden fazlasını Ukrayna’ya yardım olarak sağlayarak Avrupa'da başı çekiyor.

İtalya, Slovenya, İspanya, Portekiz, Yunanistan ve Kıbrıs ise yüzde 0,5’in altında katkı yapan ülkeler arasında yer alıyor. AB içinde Rusya'ya en yakın politika izleyen Macaristan ise listenin en sonunda bulunuyor.

Trump-Putin görüşmesi bekleniyor

Toplantı öncesinde İtalya ve İspanya dışişleri bakanları, AB’nin üçüncü ve dördüncü büyük ekonomileri olarak, bu öneri konusunda nihai bir pozisyon almak için henüz erken olduğunu belirtti. Diplomatik kaynaklara göre, Fransa da planla ilgili soru işaretleri dile getirdi.

İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, teklifin detaylı şekilde tartışılması gerektiğini ve yaklaşan gelişmelerin göz önünde bulundurulması gerektiğini söyledi: "Trump ile Putin arasındaki telefon görüşmesini bekliyoruz. Bir ateşkese ulaşma konusunda ilerleme kaydedilip kaydedilmeyeceğini görmek istiyoruz."

Tajani ayrıca İtalya’nın kendi savunma harcamalarını artırması gerektiğine dikkat çekerek, "Karşılanması gereken çok fazla harcama var," dedi.

İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares ise, "Tartışmanın nasıl ilerleyeceğini göreceğiz ama şu an için bir karar alınmış değil," dedi. Albares, Madrid’in zaten Ukrayna’ya bu yıl 1 milyar euro askeri yardım yapmayı taahhüt ettiğini vurguladı.

Macaristan ve Slovakya direnç gösteriyor

Diplomatlara göre, toplantıda Slovakya, plana engel çıkarmayacağını ancak katkıda da bulunmayacağını belirtti.

Macaristan ve Slovakya, Ukrayna’ya askeri yardım sağlamayan iki AB ülkesi konumunda. Ancak AB yetkilileri, bu planın gönüllülük esasına dayalı olacağı için bu ülkelerin teklifi engelleyemeyeceğini belirtiyor.

Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto ise X platformunda yaptığı paylaşımda, "Bu sürece sürüklenmeyeceğiz ve Macar vergi mükelleflerinin parası Ukrayna'ya silah tedariki için kullanılmayacak" dedi.