Kennedy suikastı ile ilgili gizliliği kaldırılan yeni belgeler yayınlandı

Eski ABD Başkanı John F. Kennedy’nin 1963’te suikasta uğramasına ilişkin daha önce gizli tutulan belgeler, Salı akşamı (Türkiye saatine göre Çarşamba) kamuoyuyla paylaşıldı. Belgeler, Başkan Donald Trump’ın göreve geldikten kısa bir süre sonra verdiği talimat doğrultusunda açıklandı.

ABD Ulusal Arşivler ve Kayıtlar İdaresi (NARA) tarafından yayınlanan 1.123 dosya, kurumun internet sitesine yüklendi. Ulusal Arşivler, Kennedy suikastına ilişkin toplamda 6 milyondan fazla belge, fotoğraf, film, ses kaydı ve objeyi barındırıyor. Bu koleksiyonun büyük çoğunluğu daha önce kamuya açılmıştı.

Virginia Üniversitesi Siyaset Merkezi Direktörü ve The Kennedy Half-Century kitabının yazarı Larry J. Sabato, ekibiyle birlikte belgeleri incelemeye başladıklarını ancak içeriklerinin tam olarak ne anlama geldiğini anlamanın zaman alacağını söyledi. Sabato, "Uzun bir süre boyunca çok fazla çalışmamız gerekecek, insanların bunu kabul etmesi lazım," dedi.

Trump, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, yönetiminin 80.000 belgeyi daha yayımlayacağını söyledi. Ancak bunların ne kadarının daha önce kamuya açıklanan milyonlarca sayfalık belgenin bir parçası olduğu net değil. Trump, Washington’daki John F. Kennedy Sahne Sanatları Merkezi’ni ziyaret ederken, "Elimizde muazzam miktarda belge var. Okuyacak çok şeyiniz olacak," dedi.

Araştırmacılar, yaklaşık 3.000 dosyanın tamamen veya kısmen daha önce yayımlanmadığını tahmin ediyordu. Geçtiğimiz ay ise FBI, Kennedy suikastına ilişkin yaklaşık 2.400 yeni belge tespit ettiğini duyurdu.

Şimdiye kadar yayımlanan belgeleri inceleyen uzmanlar, yeni belgelerden büyük çaplı, sansasyonel ifşalar beklenmemesi gerektiğini belirtiyor. Ancak suikastın ve çevresindeki olayların detaylarına olan ilgi hâlâ yoğun.

Trump’ın Ocak ayında verdiği talimatla ulusal istihbarat direktörüne ve başsavcıya belgelerin yayımlanması için bir plan oluşturma görevi verdi.

Kennedy, 22 Kasım 1963’te Dallas’a yaptığı ziyarette öldürülmüştü. Şehir merkezinde konvoyu ilerlerken, Teksas Okul Kitapları Deposu binasından silah sesleri yükseldi. Polis, olayın ardından 24 yaşındaki Lee Harvey Oswald’ı tutukladı. Oswald’ın binanın altıncı katında bir keskin nişancı pozisyonunda olduğu tespit edildi. Ancak Oswald, tutuklandıktan iki gün sonra gece kulübü sahibi Jack Ruby tarafından hapishaneye nakledilirken vurularak öldürüldü.

Kennedy’nin ölümünden bir yıl sonra, Başkan Lyndon B. Johnson tarafından oluşturulan Warren Komisyonu, Oswald’ın suikastı tek başına gerçekleştirdiğini ve bir komplonun kanıtına ulaşılamadığını açıkladı. Ancak bu bulgular, onlarca yıl süren 'alternatif' teorilerin önüne geçemedi.

1990’ların başında federal hükümet, Kennedy suikastına ilişkin tüm belgelerin Ulusal Arşivler’de tek bir koleksiyonda toplanmasını zorunlu kıldı. Belgelerin 2017’ye kadar kamuya açılması gerekiyordu, ancak başkanın belirleyebileceği istisnalar mevcuttu.

2017’de göreve gelen Trump, tüm belgeleri yayımlayacağını açıklamış ancak ulusal güvenliği tehlikeye atabileceğini öne sürerek bazılarını gizli tutmaya devam etmişti. Başkan Joe Biden döneminde de bazı dosyalar kamuya açıldı, ancak hâlâ yayımlanmamış belgeler bulunuyor.

Sabato, ekibinin özellikle daha önce büyük ölçüde sansürlenmiş hassas belgeleri araştırdığını söyledi. "Bir belgenin tamamının ya da birkaç sayfasının sansürlenmesi için gerçekten çok hassas bir konu olması gerekiyor," dedi.

"Bunların bir kısmı Küba ile ilgili, bir kısmı ise CIA’in Lee Harvey Oswald hakkında ne yaptığı ya da yapmadığına dair bilgiler içeriyor olabilir."