Τρία συμπεράσματα από την Αλάσκα: Θρίαμβος Πούτιν, βολική ικανοποίηση Τραμπ, αμηχανία ΕΕ και Κιέβου

Ο πολυαναμενόμενη συνάντηση Τραμπ - Πούτιν στην Αλάσκα ολοκληρώθηκε και οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν συμπερασματικά ότι είχαμε διπλωματική επικράτηση του Ρώσου προέδρου, βολική ικανοποίηση του Αμερικανού, μεγάλη αμηχανία στην Ευρώπη και έντονο προβληματισμό στο Κίεβο για όσα συμφωνήθηκαν πίσω από τις κλειστές πόρτες, ενώ γενικευμένη είναι η εντύπωση ότι αυτή ήταν μια πρώτη συνάντηση και σύντομα θα ακολουθήσουν και άλλες.

Ο «θρίαμβος» Πούτιν

Τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης στις πρώτες αναλύσεις τους κάνουν διθυραμβικά σχόλια, ενώ αυτή δείχνει να είναι και η επίσημη θέση που έσπευσε να διαρρεύσει η ρωσική κυβέρνηση με την εκπρόσωπο του ρωσικού ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα σχεδόν να χλευάζει τα δυτικά ΜΜΕ που επί τρεισίμισι χρόνια μιλούσαν για απομόνωση του Πούτιν και τώρα ειδαν να στρώνεται κόκκινο χαλί για την υποδοχή του σε αμερικανικό έδαφος. Η ίδια η πραγματοποίηση της συνάντησης ήταν μια πρώτη μεγάλη νίκη του Ρωσου προέδρου, ο οποίος με τον πιο επίσημο τρόπο βγήκε από την διεθνή απομόνωση, την ώρα που καταζητείται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου. Μπορεί το... ύψος του να μην τον βοήθησε προς αυτήν την κατεύθυνση δίπλα στον Τραμπ, ωστόσο είναι γεγονός ότι με την άνεση που έδειξε στην χειραψία με τον αμερικανό πρόεδρο, τις χαρούμενες γκριμάτσες προς τους δημοσιογράφους, τα χαμόγελα μέσα στην προεδρική λιμουζίνα του Τραμπ, ακόμα και την πρόσκληση που έκανε στα αγγλικά για να υπάρξει επόμενη συνάντηση στη Μόσχα, έδειξε να απολαμβάνει κάθε στιγμή της παρουσίας του στην Αλάσκα.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας εκμεταλλεύθηκε αυτήν την παρουσία στην Αλάσκα για να αποτίσει φόρο τιμής αφήνοντας λουλούδια σε τάφους σοβιετικών πιλότων που βρήκαν τον θάνατο στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Για περίπου πέντε λεπτά όλος ο πλανήτης τον παρακολουθούσε να στέκεται και να κάνει τον σταυρό του μπροστά από κάθε τάφο ξεχωριστά (κίνηση που ανέδειξε και την βαθιά θρησκευτική προσήλωσή του, στην οποία έχει ιδιαίτερα επενδύσει και σε πολιτικό επίπεδο), ενώ λίγο πριν την αναχώρησή του είχε μπροστά στις κάμερες συνάντηση και με τον 60χρονο Αρχιεπίσκοπο Σίτκας και Αλάσκας Αλέξιο, ο οποίος προήχθη σε αυτό το αξίωμα νωρίτερα φέτος και αξίζει να σημειωθεί ότι από το 1996 ως και το 2019 εγκαταβίωσε στην Ιερά Μονή Καρακάλου στο Άγιον Όρος ενώ στην διάρκεια αυτών των ετών εκεί χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος ενώ αναγορεύθηκε και διδάκτορας της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης.

Πέρα όμως από την επικοινωνιακή του εικόνα, η οποία ομολογουμένως ήταν πολύ καλή, ο Βλαντίμιρ Πούτιν πέτυχε και την ουσία. Κατάφερε να βγει από την διεθνή απομόνωση χωρίς ουσιαστικά να κάνει την παραμικρή υποχώρηση στις πάγιες ρωσικές θέσεις. Στις κοινές δηλώσεις των δύο ανδρών (αφου ανετράπη το πρόγραμμα και δεν δόθηκε συνέντευξη Τυπου με δικαίωμα ερωτήσεων στους δεκάδες δημοσιογράφους) δεν υπήρξε καμία αναφορά στην φράση «κατάπαυση του πυρός». Οταν κατά την άφιξή του ρωτήθηκε από δημοσιογράφους γιατι σκοτώνει αμάχους και αν θα συμφωνήσει σε εκεχειρία, έκανε ότι... δεν άκουσε καλά και άφησε τον Τραμπ να τον προστατεύσει από λοιπές ερωτήσεις κάνοντας νόημα στους δημοσιογράφους να σταματήσουν. Κυρίως όμως, επανέλαβε έμμεσα τη ρωσική θέση περί αναγκαιότητας αυτού του πολέμου, που δεν μπορεί να σταματήσει αν δεν εξαλειφθούν οι γενεσιουργές αιτίες του, που κατά τη Μόσχα είναι το «νεοναζιστικό καθεστώς που προχωρούσε επί οκτώ χρόνια σε εθνοκάθαρση στην ανατολική Ουκρανία». Εμμεσα δηλαδή τέθηκε και θέμα νομιμοποίησης του Ζελένσκι στην ηγεσία του Κιέβου. Ειναι χαρακτηριστικό ότι ο πρόεδρος Πούτιν δηλωσε έχοντας δίπλα του τον Τραμπ, μετά την συνάντησή τους: «Προκειμένου ο ουκρανικός διακανονισμός να είναι σταθερός και μακροχρόνιος, όλες οι ριζικές αιτίες της κρίσης πρέπει να ελαλειφθούν».

Η «βολική ικανοποίηση» Τραμπ

Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα της συνάντηση, σχολιάζοντας μάλιστα μετά από αυτήν, μέσα από το Air Force One σε συνέντευξή του στο Fox, ότι λαμβάνει 10 με άριστα το 10. Ωστόσο δημοσιογράφοι του ίδιου του φιλοκυβερνητικού αμερικανικού καναλιού, που στηρίζει τον Τραμπ όσο κανένα άλλο, είχαν σπεύσει νωρίτερα να σχολιάσουν ότι η συνάντηση δεν πήγε τόσο καλά όσο θα ήθελαν οι επιτελείς του Λευκού Οίκου. Εκτίμησαν μάλιστα ότι σε αυτό συνηγορούν τα γεγονότα ότι διήρκησε λιγότερο από όσο είχε αρχικά προγραμματιστεί και δεν επετράπη στους δημοσιογράφους που είχαν συγκεντρωθεί στην Αλάσκα να κάνουν την παραμικρή ερώτηση, προς μεγάλη τους απογοήτευση. Οι αμερικανοί δημοσιογράφοι «πάγωσαν» και με το γεγονός ότι ο Τραμπ αν και οικοδεσπότης δεν ήταν ο πρώτος που μίλησε στις κοινές δηλώσεις αλλά παραχώρησε την θέση του στον Πούτιν, που έδειξε να έχει τα ηνία.

Η αλήθεια είναι πάντως ότι και ο Τραμπ κατάφερε να εξασφαλίσει από τον Πούτιν αυτά που επιθυμούσε για την δική του επικοινωνική εικόνα. Άκουσε τον ρώσο πρόεδρο να λέει αυτό που ο ίδιος με πάθος υποστηρίζει, ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν θα είχε ξεκινήσει ποτέ αν στον Λευκό Οίκο βρισκόταν ο ίδιος και όχι ο Τζο Μπάιντεν. Επίσης, ως επιχειρηματίας φαίνεται ότι μπήκε σε καταρχην συζητήσεις για μια επιχειρηματική και επενδυτική συνεργασία αναμεσα στις ΗΠΑ και την Ρωσία σε πολλούς τομείς, όπως στην ενέργεια, στην τεχνολογία, στην εξερεύνηση του διαστήματος και στην Αρκτική (αποκαλύψεις για αυτές τις συζητήσεις έκανε πάντως ο Πούτιν και όχι ο ίδιος ο Τραμπ). Κυρίως όμως, φρόντισε να κάνει επίδειξη της αμερικανικής στρατιωτικής υπεροχής. Καθόλου τυχαία την ώρα που οι δύο άνδρες περπατούσαν στο κόκκινο χαλί λίγο μετά την άφιξή τους, πέταξαν πάνω τους αμερικανικά μαχητικά αλλά και το βομβαρδιστικό Β-2 που πρωταγωνίστησε στην πρόσφατη επίθεση στο Ιράν, με τον ρώσο πρόεδρο να στρέφει το κεφάλι προς τον ουρανό με δέος και τον αμερικανό να χειροκροτεί ικανοποιημένος.

Η αμηχανία ΕΕ και ο προβληματισμός Κιέβου

Αν υπάρχει χαμένος από αυτήν την συνάντηση, αυτή είναι σίγουρα η Ευρωπαϊκή Ένωση που ήταν απούσα και φυσικά η ίδια η Ουκρανία, για την οποία έγινε τόση συζήτηση χωρίς την παρουσία της.

Ο Τραμπ προανήγγειλε ότι θα ενημερώσει τον ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και άλλους ηγέτες, κατά βάση τους συμμαχους του στο ΝΑΤΟ, για την έκβαση των συνομιλιών και αποχαιρέτησε τον Πούτιν λέγοντας: «Θα σας ξαναδώ σύντομα». «Την επόμενη φορά στη Μόσχα;», είπε στα αγγλικά ο ισχυρός άνδρας του Κρεμλίνου, με τον αμερικανό πρόεδρο να αφήνει ανοικτό ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Γεγονός είναι ότι στην ΕΕ ξενύχτησαν παρακολουθώντας αμέτοχοι τις εξελίξεις, χωρίς να μπορούν να παρέμβουν. Σε μεγάλο βαθμό ανακουφίστηκαν πάντως όταν έμαθαν, μια - δυο ώρες πριν την σύνοδο, ότι αυτή τελικά δεν θα περιορίζονταν σε μια κατ' ιδίαν συνάντηση Τραμπ - Πούτιν αλλά ότι θα μετείχαν άλλα δύο πρόσωπα από κάθε πλευρά, θεωρώντας μια κάποια ασφάλεια την παρουσία σε αυτήν του αμερικανού ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο. Μέχρι και το πρωί του Σαββάτου δεν υπήρχε πάντως η παραμικρή αντίδραση είτε από την ΕΕ είτε από κάποιον Ευρωπαίοι ηγέτη και φυσικά από το ίδιο το Κίεβο.

Αντίθετα, όλοι τους ξύπνησαν μαθαίνοντας ότι ο πρόεδρος Τραμπ στη συνέντευξή του στο Fox News τους είχε πλέον πετάξει το μπαλάκι για την ειρήνη, λέγοντας ότι ο τερματισμός του πολέμου εξαρτάται πλέον από τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και ότι πρέπει και αυτοί να εμπλακούν προς αυτήν την κατεύθυνση.

«Τώρα, εξαρτάται πραγματικά από τον πρόεδρο Ζελένσκι να την ολοκληρώσει (την επίτευξη της ειρηνευτικής συμφωνίας). Και θα έλεγα επίσης ότι οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να εμπλακούν λίγο. Αλλά εξαρτάται από τον πρόεδρο Ζελένσκι. Και αν το επιθυμούν, θα είμαι στην επόμενη συνάντηση», είπε ο Τραμπ στον δημοσιογράφο του Fox News Σον Χάνιτι. Μάλιστα, ερωτηθείς εάν είχε κάποια συμβουλή να δώσει στον Ζελένσκι, ο Τραμπ απάντησε: «Πρέπει να επιτευχθεί συμφωνία. Ναι. Κοιτάξτε, η Ρωσία είναι μια πολύ μεγάλη δύναμη, και αυτοί δεν είναι. Είναι σπουδαίοι στρατιώτες».

Και ο πόλεμος... συνεχίζεται

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ είπε πως η συνάντηση με τον Πυτιν ήταν «πολύ παραγωγική» κατά την οποία σημειώθηκε «σημαντική πρόοδος». «Υπάρχει ακόμη δρόμος» μέχρι την επίτευξη συμφωνίας, είπε ο Τραμπ, διευκρινίζοντας πως «συμφωνήσαμε σε πολλά σημεία» και υπάρχουν ακόμα λίγα στα οποία υπάρχουν διαφωνίες. «Δεν καταλήξαμε σε συμφωνία σήμερα», αλλά έχουμε πολλές πιθανότητες να το πετύχουμε, δήλωσε.

Λιγο μετα και ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου δήλωσε ότι οι συνομιλίες Πούτιν και Τραμπ επιτρέπουν στις δύο χώρες να συνεχίσουν να αναζητούν τρόπους για διευθέτηση της σύγκρουσης στην Ουκρανία, όπως μεταδίδει το πρακτορείο ειδήσεων Interfax. «Η συζήτηση ήταν πράγματι πολύ θετική και οι δύο πρόεδροι αναφέρθηκαν σε αυτό. Αυτή η συζήτηση μας επιτρέπει να προχωρήσουμε από κοινού με αυτοπεποίθηση στην πορεία αναζήτησης επιλογών διευθέτησης», δήλωσε ο εκπρόσωπος της ρωσικής προεδρίας Ντμίτρι Πεσκόφ, χωρίς να υπεισέλθει σε περαιτέρω διευκρινίσεις.

Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι την ώρα της συνάντησης και μετά από αυτήν, στο πεδίο του πολέμου, οι επιθέσεις εκατέροθεν συνεχίστηκαν κανονικά.

Η Ρωσία εξαπέλυσε επίθεση με 85 μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα και έναν βαλλιστικό πύραυλο στη διάρκεια της νύχτας στην ουκρανική επικράτεια, όπως ανακοινωσαν το πρωί του Σαββατου οι ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας. Εδάφη που βρίσκονται στη γραμμή του μετώπου στις περιφέρειες του Σούμι, του Ντονέτσκ, του Τσερνίχιβ και του Ντνιπροπετρόφσκ στοχοθετήθηκαν σε πλήγματα που έγιναν στη διάρκεια της νύχτας, διευκρίνισε η πολεμική αεροπορία της Ουκρανίας σε ανάρτησή της στοTelegram. Τα συστήματά της αντιαεροπορικής άμυνας κατέρριψαν 61 από αυτά τα drones, πρόσθεσε η ουκρανική πολεμική αεροπορία. Το γενικό επιτελείο των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων ανέφερε παράλληλα στην πρωινή καθημερινή αναφορά του ότι 139 συγκρούσεις σημειώθηκαν στη γραμμή του μετώπου στη διάρκεια της ημέρας που πέρασε.

Από την άλλη, τα συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας της Ρωσίας αναχαίτισαν και κατέρριψαν 29 ουκρανικά μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα (drones) στη διάρκεια της νύχτας πάνω από διάφορες περιφέρειες της Ρωσίας, μετέδωσε το πρωί του Σαββατου το RIA, επικαλούμενο το ρωσικό υπουργείο Άμυνας. Το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων πρόσθεσε ότι στα 29 ουκρανικά drones που αναχαιτίστηκαν και καταρρίφθηκαν στη διάρκεια της νύχτας περιλαμβάνονται 10 στην περιφέρεια του Ροστόφ.