Rus yaptırımlarında son 72 saat: AB, Macaristan'ı ikna edebilecek mi?

AB'ye üye ülkeler, Ukrayna'nın geniş çaplı işgaline tepki olarak Avrupa Birliği'nin başta Rusya olmak üzere 2.400'den fazla kişi ve kuruluşa uyguladığı yaptırımları yenilemesi için Macaristan'ı ikna etmek üzere zamana karşı yarışıyor.

Yaptırımların her altı ayda bir oy birliğiyle yenilenmesi gerekiyor.

Veto, hafta boyunca büyükelçiler arasında yapılan toplantılarda gündeme geldi. Pazartesi ve çarşamba günkü başarısız girişimlerin ardından elçiler perşembe günü bir ilerleme kaydedilebileceği umuduyla tekrar bir araya geldi. Fakat durum pek de öyle değildi.

Euronews'e konuşan bazı diplomatlar Macaristan'ın "bazı isimlerin kara listeden çıkarılmasını" talep ettiğini söyledi. Bu isimler kamuoyuna açıklanmadı.

Radio Free Europe, daha önce Macaristan'ın talebi kapsamında aralarında Mikhail Fridman ve Dmitry Mazepin'in de bulunduğu yedi oligarkın ve Rusya Spor Bakanı'nın kimliğini açıklamıştı.

Yaşanan çıkmaz, bloğu olağanüstü bir gerilimle karşı karşıya bırakıyor: Yaptırımlar cumartesi günü TSİ 23:59'da sona erecek ve bunların yerini alacak acil bir "B planı" yok.

Büyükelçilerin cuma sabahı bir araya gelmesi bekleniyor, ancak saatin ilerleme hızı göz önüne alındığında o zamandan önce başka bir girişim de ihtimal dışı değil.

Süreç hakkında bilgi sahibi bir diplomat, "A planı üzerinde tüm hızımızla çalışıyoruz," dedi. "A planının gerçekleşmesi için hala zaman var. Spekülasyon yapmak istemem."

Gelişmeler, Macaristan Başbakanı Viktor Orban hükümetinin, bloğun Şubat 2022'den bu yana özenle inşa ettiği yaptırımlarını veto etme tehdidiyle Brüksel'i üç ay içinde ikinci kez gerdiğini gözler önüne seriyor.

Ocak ayında, petrol, kömür, teknoloji, finans, lüks mallar, ulaşım ve yayıncılık üzerindeki kapsamlı yasakları ve Rusya Merkez Bankası'nın 210 milyar euroluk (yaklaşık 8,35 trilyon TL) varlığının dondurulmasını kapsayan başlıklara itiraz edip sonunda geri adım attılar.

Bu kez de "kara listeye" gözlerini diktiler. Liste, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un da aralarında bulunduğu isimleri ve finans, ulaştırma, enerji, havacılık, bilişim, telekom ve medya sektöründeki şirketleri hedef alıyor.

Budapeşte tarafı, ABD Başkanı Donald Trump'ın göreve başlamasından bu yana bir barış anlaşmasına varılması için gösterdiği çabaların ve AB'nin Ukrayna'ya verdiği desteğin, Rusya'ya yönelik yaptırımların gözden geçirilmesi gerektiğini savunuyor.

Bu tutum, Moskova üzerindeki baskının savaş süresince devam etmesi gerektiğine inanan diğer üye devletler tarafından benimsenmiyor. Ayrıca Ukrayna'nın müzakerelerdeki konumunu güçlendirmek ve ülkenin silahlı kuvvetlerini etkili bir güvenlik garantisi olarak tesis etmek için "güç yoluyla barış" stratejisini izlemeden yanalar.

Orban ise, "güç yoluyla barış" stratejisine karşı. 6 Mart'ta Brüksel'de düzenlenen Ukrayna'nın geleceği ve Avrupa'nın güvenliği konulu zirvede, diğer 26 liderden ayrı yönde hareket ederek Ukrayna ile ilgili maddelere karşı çıkıp 'veto' kararı aldı.

Bu sonuçta Konsey'de alınan kararlar, diğer 26 üye ülkenin temsilcileri tarafından zorunlu olarak kabul edildi.

Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa, "Macaristan'ın Ukrayna konusunda farklı bir stratejik yaklaşımı var," dedi. "Bu da Macaristan'ın 27 ülke arasında yalnız kaldığı anlamına geliyor. Pozisyonlarına saygı duyuyoruz ama 27 ülkeden sadece 'biri' durumundalar. Ve 26 ülke, 'birden' fazla."

Bu hafta büyükelçiler arasındaki görüşmelerde keskin görüş ayrılıkları ortaya çıkarken, Macaristan en az üç ayrı fırsatta yaptırımları veto etmeyi başardı.

Budapeşte'nin veto hamlesi, ABD'li ve Ukraynalı yetkililerin müzakerelerde önemli ilerlemeler kaydedildiğini ve iki taraf arasındaki gerilimin azaldığını açıklamalarından iki gün sonra geldi.

Ukrayna, Rusya'nın karşılık vermesi koşuluyla 30 günlük geçici bir ateşkes uygulamaya hazır olduğunu açıklarken, ABD de Brüksel'de şaşkınlığa neden olan Kiev'le askeri yardım ve istihbarat paylaşımı üzerindeki kararını derhal kaldırmayı kabul etti.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio "Top Rusya'nın sahasında" dedi. Buna karşılık Putin, ABD'nin Ukrayna ile çatışmaların durdurulması yönündeki önerilerini kabul ettiklerini açıkladı.

Ancak Rus lider, yapılacak herhangi bir uzun vadeli ateşkesin, çatışmanın temel nedenlerine odaklanması gerektiğini dile getirdi.

Avrupa Komisyonu, Perşembe günü Rusya'ya yönelik 17. yaptırım paketi üzerinde çalıştığını doğruladı.