Rus gübreleri: AB için stratejik özerklik ve gıda güvenliği arasında hassas bir denge

Avrupa tarımına zarar vermeden Rus gübrelerine darbe vurmak: İşte Avrupa Birliği'nin aradığı zor denge. Geçen haftanın sonunda üye devlet, AB'nin Rusya ve Belarus'a olan bağımlılığını azaltmak amacıyla bu ülkelerden yapılan tarım ürünleri ithalatına ek gümrük vergileri uygulanmasını öngören Avrupa Komisyonu teklifini kabul etti.

Komisyon, Moskova'nın AB'deki 27 ülkeye karşı zorlayıcı tedbirler almaya karar vermesi halinde üye devletlerin savunmasız bir pozisyona düşeceğini savunuyor. Yani Avrupalıların gıda güvenliği tehlikede.

Çiftçilerin alarmı

Ancak bu önlem tarım camiasını endişelendiriyor. Brüksel'de sektörün çıkarlarını temsil eden Copa-Cogeca, sektörün büyük ölçüde Rus gübresine bağımlı olduğuna dikkat çekiyor.

Copa-Cogeca'nın enerji politikası danışmanı Dominique Dejonckheere "Bugün bile diğer üçüncü ülkelerden ithalat yapmaya çalışıyoruz. Ancak artan talep lojistik açısından daha fazla baskı anlamına geliyor ve bu da dolayısıyla daha yüksek maliyetler yaratacaktır. Bu maliyet artışları tarımsal enflasyona yol açacak ve bunun da tarımsal üreticilerin gelirlerinin düşmesi ve rekabet gücünün azalması gibi yansımaları olacak," diyor.

Rus gübreleri AB ithalatının yaklaşık yüzde 25'ini oluşturuyor. Komisyon'a göre, gübrenin tonu başına ek gümrük vergileri üç yıl içinde kademeli olarak 40 veya 45 euro'dan 315 veya 430 euro'ya yükselebilir.

Copa-Cogeca, gübre alımlarının, bir çiftliğin değişken maliyetlerinin ortalama yüzde 10'unu oluşturduğuna dikkat çekiyor. Ancak bazı sektörlerde, özellikle tarla bitkileri, tahıllar ve yağlı tohumlarda, gübre harcamaları değişken maliyetlerin yaklaşık yüzde 30'unu oluşturabiliyor.

Copa-Cogeca çiftçilerin gösterdiği çabaları hatırlatıyor. 2015 yılında Rusya ve Belarus'tan yapılan ithalat toplam hacmin yüzde 40'ını oluşturmuştu.

Bir denge kurmak

Avrupa Parlamentosu'nda hazırlanan metnin raportörü olan Inese Vaidere (EPP), tüm tarafların birbirlerine doğru bir adım atması gerektiğini kabul ediyor.

Vaidere "Bunun dengeli bir teklif olduğunu söyleyebilirim. Her zaman söz konusu olan pek çok çıkar vardır. Ve bir yasa teklifi ya da hatta bir yasama faaliyeti yaptığınızda, ilgili herkesin yüzde 100 memnun olacağını söyleyemezsiniz. Durum böyle değil," dedi.

Ancak stratejik olarak hareket etmemiz ve düşünmemiz gerektiğine inanıyor: "Rusya, ucuz Rus gazından gübre üretmeyi ve bunları Avrupa pazarında çok düşük fiyatlarla satmayı başardı. Bu da demek oluyor ki eğer bu Rus gübrelerini satın alırsak, Rus savaş makinesini beslemeye devam ederiz. Bu kabul edilebilir mi? Hayır, kabul edilemez."

Avrupa sanayisinin güçlendirilmesi ve çeşitlendirilmesi

Komisyon, teklifinin ek vergiler yoluyla yerli gübre üretimini arttıracağına ve sektörü güçlendireceğine inanıyor.

Sektör enerji krizinden ve Rusya'ya yönelik yaptırımlardan zarar gördü. Azotlu gübre üretimi, gübrelerde kullanılmak üzere amonyak üretmek için doğalgaz gerektiriyor.

Dominique Dejonckheere "Evet, Avrupa'da hala yeterli üretim kapasitesi var. Ancak bizim için mesele bulunabilirlikten ziyade fiyat. Uygun fiyatlarda gübreye ihtiyacımız var ve bu konuda sektörden hiçbir garanti alamıyoruz. Sektörün sorunu enerji maliyetlerinin çok yüksek olması," diyor.

Komisyon, daha fazla görünürlük sağlamak ve uygun bir fiyat sağlamak için çeşitli üçüncü ülkelerden tedariki çeşitlendirmeyi öneriyor.

Macaristan hariç üye ülkeler, ilke üzerinde mutabık kaldılar ve ilerleme konusunda istekliler. Bununla birlikte, bir etki çalışmasının olmamasından üzüntü duyuyorlar ve bu nedenle düzenli izleme istiyorlar.

Avrupa Parlamentosu önümüzdeki ayın başında konuyu resmen ele alacak. Parlamentonun pozisyonu kabul edildikten sonra üye devletlerin mutabakata varması gerekecek.