Μπορεί η ΕΕ να αποτρέψει τις δασικές πυρκαγιές;

Σύμφωνα με τα δεδομένα του δορυφόρου Copernicus για την παρατήρηση της Γης, μέχρι το τέλος Αυγούστου φέτος έχουν καεί πάνω από ένα εκατομμύριο εκτάρια δασών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σχεδόν πέντε φορές μεγαλύτερη από την έκταση που κάηκε από δασικές πυρκαγιές σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. 

Τα κράτη μέλη που επλήγησαν περισσότερο ήταν η Πορτογαλία με το 3% της επικράτειάς της να έχει καεί, η Κύπρος με 2,3% και η Ισπανία με 0,8%. 

Τα προηγούμενα χρόνια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαθέτει ομάδες ετοιμότητας υπό τη διαχείριση του Κέντρου Συντονισμού Αντιμετώπισης Έκτακτων Αναγκών, για να στηρίζουν τα κράτη μέλη όταν χρειάζεται. Το 2025, 14 κράτη μέλη διέθεσαν έναν στόλο 22 αεροσκαφών και 650 πυροσβεστών. 

«Ο στόχος εδώ είναι να εξασφαλιστεί ταχύτερος χρόνος ανταπόκρισης, αλλά και να διευκολυνθεί η πολύτιμη ανταλλαγή γνώσεων, η οποία αποκτά ιδιαίτερη σημασία ενόψει κλιματικής αλλαγής. «Οι πυρκαγιές εξαπλώνονται ολοένα και περισσότερο σε περιοχές της Ευρώπης που μέχρι τώρα πλήττονταν λιγότερο, όπως η Βόρεια και η Ανατολική Ευρώπη», σημείωσε η Alice Tidey για το Euronews. 

Ακτιβιστές και επιστήμονες υποστηρίζουν ότι οι κυβερνήσεις εξακολουθούν να μη δίνουν προτεραιότητα στην πρόληψη. Η ευρωβουλευτής Catarina Martins από την πολιτική ομάδα της Αριστεράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, συμφωνεί με αυτή την εκτίμηση και εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία ότι η γεωργία και η αγροτική ανάπτυξη θα υποβαθμιστούν στον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2028-2034. 

«Δεν καταβάλλεται καμία προσπάθεια για την προσαρμογή της γεωργίας, της δασικής πολιτικής ή της εδαφικής συνοχής. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται για τα επερχόμενα δημοσιονομικά πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης τείνουν να επιδεινώνουν την κατάσταση. «Δαπανούμε και δεσμευόμαστε να δαπανήσουμε δισεκατομμύρια για αμυντικές βιομηχανίες, που δεν προστατεύουν ουσιαστικά τον ευρωπαϊκό πληθυσμό», τόνισε η Martins, μέλος της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ευρωκοινοβουλίου.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρηματοδοτεί διάφορα έργα για την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης ανθεκτικότητας απέναντι στις δασικές πυρκαγιές και καθιέρωσε ένα Σχέδιο Δράσης το 2022, αλλά το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) άσκησε κριτική για τον τρόπο χρήσης τους από ορισμένες κυβερνήσεις. 

«Το ΕΕΣ επισήμανε ότι αρκετές αποφάσεις λαμβάνονται χρησιμοποιώντας πολύ παλιά στοιχεία. Έτσι, στην Ελλάδα, όπου οι δασικές πυρκαγιές είναι συχνό φαινόμενο, οι περιοχές που θεωρούνται επιρρεπείς σε πυρκαγιές βασίζονται σε κατάλογο 45 ετών», δηλώνει η ανταποκρίτρια του Euronews, Alice Tidey. 

«Αξίζει να θυμόμαστε ότι η Ευρώπη είναι η ήπειρος με την ταχύτερη άνοδο θερμοκρασίας. Ας μην πάμε μακριά. Οι κίνδυνοι είναι εδώ: θα έχουμε πάλι πλημμύρες, πυρκαγιές, και στιγμές φόβου. Συνεπώς, δεν μπορούμε να αφήσουμε τη δράση για το κλίμα στην τύχη της», τόνισε η ευρωβουλευτής. 

Παράλληλα, η ΕΕ έχει υποσχεθεί να ενισχύσει τις δυνατότητες πυρόσβεσης, ώστε να υποστηρίξει τις χώρες που πλήττονται περισσότερο. Μεταξύ 2026 και 2029, ένας νέος στόλος 12 αεροσκαφών και 5 ελικοπτέρων, χρηματοδοτούμενος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα αναπτυχθεί μόνιμα σε Γαλλία, Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία και Κροατία. 

Δείτε το βίντεο εδώ! 

Δημοσιογράφος: Isabel Marques da Silva 

Παραγωγή περιεχομένου: Pilar Montero López 

Παραγωγή βίντεο: Zacharia Vigneron 

Γραφικά: Loredana Dumitru 

Συντονισμός σύνταξης: Ana Lázaro Bosch και Jeremy Fleming-Jones