ΕΕ: Κυρώσεις και στο ρωσικό LNG

Μετά από τριάμισι χρόνια σφοδρού πολέμου στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να σπάσει ένα μακροχρόνιο ταμπού: τις κυρώσεις στο ρωσικό φυσικό αέριο.

Μέχρι σήμερα, το μπλοκ είχε επιβάλει κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο και τον άνθρακα, αφήνοντας όμως το αέριο εκτός, κάτι που προκαλούσε έντονη δυσαρέσκεια στο Κίεβο και τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.

Την Παρασκευή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε για πρώτη φορά κυρώσεις στο ρωσικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), το οποίο εξακολουθεί να καταλήγει στο Βέλγιο, την Ολλανδία, τη Γαλλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία.

«Μέχρι τώρα δεν είχαμε κυρώσεις στις αγορές ρωσικού αερίου, και αυτό τώρα αλλάζει», δήλωσε ο Νταν Γιέργκενσεν, Ευρωπαίος Επίτροπος Ενέργειας, στο Euronews.

«Η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν αρνείται να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Έχουμε ρωσικά drones πάνω από εδάφη κρατών-μελών και αυτό φυσικά δεν μπορεί να γίνει ανεκτό. Πρέπει να υπάρξουν συνέπειες. Για αυτό παίρνουμε αυτό το μέτρο».

Χρονοδιάγραμμα και πίεση από τις ΗΠΑ

Η Κομισιόν είχε ήδη παρουσιάσει έναν οδικό χάρτη για την πλήρη απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα έως το τέλος του 2027. Όμως, υπό την πίεση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, που καλεί τους Ευρωπαίους να κόψουν κάθε ενεργειακό δεσμό με τη Μόσχα, οι Βρυξέλλες επιταχύνουν. Το νέο πακέτο φέρνει το τέλος του ρωσικού LNG έναν χρόνο νωρίτερα: την 1η Ιανουαρίου 2027.

Παράλληλα, θα συνεχιστεί το νομοθετικό έργο για τη σταδιακή κατάργηση και του ρωσικού αερίου μέσω αγωγών αλλά και των πυρηνικών καυσίμων.

Πέρσι, η Ε.Ε. δαπάνησε περίπου 21,9 δισ. ευρώ για ρωσική ενέργεια.

«Η ουσία είναι ότι αυτό θα επιταχύνει την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο», υπογράμμισε ο Γιέργκενσεν.

Ο κίνδυνος βέτο από Βουδαπέστη και Μπρατισλάβα

Σε αντίθεση με την εμπορική πολιτική που εγκρίνεται με ειδική πλειοψηφία, οι κυρώσεις χρειάζονται ομοφωνία. Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε κυβέρνηση μπορεί να μπλοκάρει το μέτρο.

Τα βλέμματα στρέφονται σε Ουγγαρία και Σλοβακία, οι οποίες έχουν ιστορικό βέτο. Αν και δεν εισάγουν LNG, εξακολουθούν να λαμβάνουν ρωσικό πετρέλαιο μέσω του αγωγού Ντρούζμπα και φυσικό αέριο μέσω του TurkStream.

Οι δύο χώρες αντιτίθενται στην απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια, υποστηρίζοντας ότι απειλεί την εθνική ασφάλεια, αυξάνει τις τιμές και μπορεί να οδηγήσει σε αποζημιώσεις δισεκατομμυρίων ευρώ.

Ο Γιέργκενσεν τόνισε ότι έχουν ληφθεί μέτρα ώστε καμία χώρα, «ούτε καν η Ουγγαρία και η Σλοβακία», να μη βρεθεί αντιμέτωπη με προβλήματα ασφάλειας εφοδιασμού ή εκτίναξη τιμών, χάρη στη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας.

Επιβεβαίωσε, πάντως, ότι το νέο πακέτο δεν αλλάζει την εξαίρεση που επιτρέπει σε Ουγγαρία και Σλοβακία να συνεχίσουν να προμηθεύονται αργό πετρέλαιο από τον Druzbha. Η εξαίρεση είχε δοθεί το 2022 και παραμένει σε ισχύ.

Ο «σκιώδης στόλος» και η αντικατάσταση της εξάρτησης

Ο επίτροπος προειδοποίησε επίσης για τις παρακάμψεις των κυρώσεων μέσω της «σκιώδους αρμάδας» ρωσικών δεξαμενόπλοιων, τα οποία μεταφέρουν πετρέλαιο για λογαριασμό της Μόσχας. «Οι νέες κυρώσεις θα τους πλήξουν πολύ πιο σκληρά», ανέφερε.

Συνολικά, το 2023 η Ε.Ε. αγόρασε 20,05 δισ. κυβικά μέτρα ρωσικού LNG και 31,62 δισ. κυβικά μέτρα ρωσικού αερίου μέσω αγωγών, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 19% της συνολικής κατανάλωσης.

Η στροφή στο αμερικανικό LNG είναι έντονη, προκαλώντας ανησυχίες ότι η ιστορική εξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια αντικαθίσταται πλέον από μια αμερικανική.