Avrupa'da hangi ülkeler hava sahalarında şüpheli dronelar tespit etti?

Son aylarda en az 10 Avrupa ülkesinde gizemli drone (insansız hava aracı-İHA) ihlalleri görüldü.

Litvanya, Letonya, Danimarka, Norveç, Romanya, Polonya, Estonya, Almanya ve Fransa son üç ayda hava sahalarında drone uçuşları ya da kesintiler yaşadı.

Danimarka, 29 Eylül’de ülke genelinde tüm ticari drone uçuşlarını geçici olarak yasakladı. Avrupa Birliği ise Rusya sınırında bir “drone duvarı” girişimini resmen başlatırken, NATO da Baltık ülkelerinde gözetimini artırdığını açıkladı.

İşte şimdiye kadar nerede, neler yaşandığına dair tablo:

Litvanya

28 Temmuz’da Litvanya makamları, Rusya’dan ülke topraklarına bir dronun girdiğini duyurdu.

Savunma Bakanı Dovile Sakaliene, dronun büyük olasılıkla Rusya’dan Ukrayna’ya yönlendirildiğini, ancak istemeden Litvanya hava sahasına girdiğini söyledi.

Litvanya Başsavcısı Nida Grunskiene’ye göre, birkaç gün sonra bulunan drone bir askerî eğitim alanında patlayıcı yüklü olduğu tespit edildi. Bu olaydan kısa süre önce, 10 Temmuz’da da Rusya’dan gelen bir drone Litvanya hava sahasına girmişti.

Bunun üzerine Litvanya, NATO’dan hava savunmasını güçlendirmesi için destek istedi. Dışişleri Bakanı Kestutis Budrys ile NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, “NATO’nun ön cephesinde hava savunmasını güçlendirmek için acil adımlar atılması,” konusunda mutabık kaldı.

Polonya

9 Eylül’de en az 19 Rusya’ya ait İHA Polonya hava sahasını ihlal etti. Ülkenin merkez komutanlığı bu durumu bir “saldırı eylemi” olarak nitelendirdi.

Polonya Silahlı Kuvvetleri, gece boyunca ülke semalarını defalarca ihlal eden droneları düşürdü. Bu olay, Şubat 2022’de Ukrayna’ya karşı başlatılan geniş çaplı işgalden bu yana Polonya’nın doğrudan Rusya’ya ait araçlarla ilk kez karşı karşıya gelmesi oldu.

Droneların görülmesinin ardından Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, Polonyalı meslektaşlarına anti-drone taktikleri konusunda eğitim vereceklerini açıkladı.

Polonya ayrıca, Ukrayna’nın komşu bölgelerine düzenlenen drone saldırıları nedeniyle 13 Eylül’de kısa süreli önleyici bir operasyon kapsamında müttefik uçaklarını görevlendirdi.

Başka bir olayda, 15 Eylül’de başkent Varşova’daki Belvedere Cumhurbaşkanlığı Sarayı üzerinde uçan bir drone tespit edilerek Polonya Devlet Koruma Servisi tarafından etkisiz hale getirildi.

16 Eylül’de ise Polonya, hükümet binaları üzerinde drone uçurmakla bağlantılı olarak 17 yaşında bir Belaruslu kadın ve 21 yaşında bir Ukraynalı erkeği gözaltına aldı. Polis, şüphelilerin evlerini aradı ve ülkede yasal olarak kalıp kalamayacaklarını soruşturdu.

Romanya

8 Eylül’de Ukrayna’ya yönelik gece saldırıları sırasında Rusya’ya ait bir drone Romanya hava sahasını ihlal etti. Bunun üzerine Romanya ordusu, ülke hava sahasını gözetlemek için F-16 savaş uçaklarını havalandırdı.

Romanya Savunma Bakanlığı yaptığı açıklamada, Rusya’nın Ukrayna’daki “sivil hedeflere ve altyapı unsurlarına” yönelik saldırılarını “uluslararası hukuka ciddi bir aykırılık” olarak nitelendirdi ve bu saldırıları “şiddetle kınadığını” bildirdi.

Aynı gün Belarus hava sahasından gelen başka bir drone, Letonya’nın doğu kesiminde düştü.

Letonya Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, olayla ilgili soruşturma yürütüldüğünü ve “hükümetin NATO müttefikleriyle yakın temas halinde olduğunu” söyledi.

Romanya’da 13 Eylül’de bir başka ihlal daha yaşandı. Savunma Bakanlığı, Ukrayna sınırını F-16’larla izledikleri sırada bir Rus dronenunu tespit ettiklerini açıkladı.

BBC, söz konusu aracın Rusların Ukrayna’ya yönelik saldırılarda kullandığı Şahed 136 kamikaze droneunun Rusya’daki adı olan "Geran" olduğunu belirledi.

Bakanlığa göre drone, Chilia Veche köyünün 20 kilometre önünde tespit edildi ve radar ekranından kayboldu. Yetkililer, aracın yerleşim bölgeleri üzerinden uçmadığını ve herhangi bir tehlike oluşturmadığını açıkladı.

Romanya’da yakın zamanda kabul edilen yasa, yetkililere drone düşürme yetkisi vermesine rağmen bu adım atılmadı.

Danimarka ve Norveç

Geçtiğimiz hafta Danimarka’da Kopenhag, Aalborg, Billund, Esbjerg ve Sonderborg havaalanlarının üzerinde drone’lar görüldü. Yetkililer bunun koordineli bir saldırı olduğunu açıkladı. Kopenhag ve Aalborg havaalanları bu nedenle birkaç saatliğine kapatıldı.

Danimarkalı ve NATO yetkilileri, drone uçuşlarının arkasında kimin olduğunun henüz net olmadığını, ancak Rusya ihtimalinin göz ardı edilemeyeceğini belirtti.

Danimarka Başbakan Yardımcısı Troels Lund Poulsen’e göre, kritik altyapı yakınında “sistematik bir yaklaşım”la gerçekleştirilen hibrit bir saldırı olduğu için Danimarka’nın, Polonya’nın yaptığı gibi NATO’nun 4. maddesini gündeme almayı değerlendirdiği aktarıldı.

Reuters’a göre Norveç’in Oslo Havalimanı çevresindeki hava sahası da 23 Eylül’de drone görülmesi üzerine yaklaşık üç saat kapatıldı, uçuşlar en yakın havaalanına yönlendirildi.

Norveç Dışişleri Bakanı, Oslo ve Kopenhag’daki olayların bağlantılı olup olmadığının henüz tespit edilmediğini, ancak Norveç ve Danimarka’nın ortak soruşturma yürüttüğünü açıkladı.

Danimarka Savunma Bakanlığı ise 28 Eylül’de, bir gün önce ülkenin güneyindeki Skrydstrup Hava Üssü ve Jutland Dragoon Alayı üssü dahil olmak üzere birçok askeri bölgede drone gözlemlendiğini duyurdu.

Bakanlık, cumartesiden pazar gecesine kadar süren gözlemlerin ardından çeşitli “imkânların” devreye sokulduğunu, ancak bunların sayısı ve detayları hakkında bilgi vermedi.

Associated Press (AP) haber ajansının aktardığına göre, halktan gelen yüzlerce drone ihbarı da henüz yetkililer tarafından şüpheli olarak doğrulanmadı.

1-2 Ekim tarihlerinde Kopenhag’da yapılacak Avrupa Birliği Zirvesi öncesinde Danimarka hükümeti, bu hafta pazartesiden cumaya kadar tüm sivil drone uçuşlarını yasaklayacağını açıkladı. Bunun gerekçesi, “düşman dronelarının yasal dronelarla karıştırılması riskini ortadan kaldırmak” olarak açıklandı

Almanya ve İsveç de zirve sırasında Danimarka’ya destek veriyor. Her iki ülke, radar, optik ve akustik teknolojiler kullanan “küçük insansız hava araçlarına karşı sistemler (C-sUAS)” gibi anti-drone kapasitesi sağlıyor.

Fransa

Fransız askeri yetkililer, 22 Eylül gecesi tanımlanamayan droneların Mourmelon-le-Grand askeri üssü üzerinde uçtuğunu yerel medyaya açıkladı.

Üs üzerinde görülen küçük hava araçlarının “askerî personel tarafından kullanılan dronelar olmadığını” departman askeri heyeti, Fransız L’Union gazetesine bildirdi.

Fransız yetkililer, kullanılan drone türlerini açıklamadı ancak bunların “küçük dronelar olmadığını” belirtti.

Yerel basına göre olay, Ukraynalı askerlerin de eğitim aldığı Fransa’nın 501. tank alayının bulunduğu üssün deposunda güvenlik önlemlerinin artırılmasına yol açtı.

Gazetenin haberine göre üs, droneların nereden geldiğini araştıran jandarmaya şikâyette bulundu.

Almanya

26 Eylül’de Danimarka’ya komşu olan Almanya’nın kuzeyindeki Schleswig-Holstein eyaletinde birkaç drone tespit edildi.

Eyaletin İçişleri Bakanı Sabine Sütterlin-Waack, “Eyalet polisi şu anda diğer kuzey eyaletleriyle koordineli şekilde drone savunma önlemlerini önemli ölçüde artırıyor,” dedi.

Almanya’nın ulusal hava seyrüsefer hizmeti kurumu DFS’nin son raporuna göre, bu yıl 144 drone uçuşu kaydedildi; bunların 35’i Frankfurt Havalimanı çevresinde gerçekleşti.

DFS’nin Euronews’e verdiği bilgilere göre, kaydedilen uçuşların yaklaşık yüzde 90’ı havaalanları çevresinde gerçekleşti ve çoğunlukla pilotlar ya da hava trafik kontrolörleri tarafından fark edildi.

Raporda, bu droneların ne kadarının casusluk amacıyla kullanıldığının ise net olmadığı belirtildi.