Οι γερμανικές εξαρτήσεις από τα κινεζικά φάρμακα

Πολλά πολύχρωμα χάπια και γενικότερα φάρμακα βγαίνουν καθημερινά από τη γραμμή παραγωγής στην Κίνα και καταλήγουν αργότερα σε ασθενείς στη Γερμανία. Τα τρία τέταρτα (76%) όλων των ενεργών συστατικών για αντιβιοτικά που εισάγονται στη Γερμανία προέρχονται πλέον από την Κίνα, όπως προκύπτει από έκθεση της φαρμακευτικής ένωσης Pro Generika e. V..

Ακόμη και αν τα φάρμακα παρασκευάζονται στην Ινδία ή στις Ηνωμένες Πολιτείες, τους άλλους μεγάλους παίκτες στην παγκόσμια φαρμακευτική αγορά, εξακολουθούν συνήθως να περιέχουν κινεζικά συστατικά.

Το παράδειγμα του φαρμάκου για τον διαβήτη Metformin δείχνει ιδιαίτερα καθαρά τη μονοπωλιακή θέση της Κίνας. Ένα κεντρικό συστατικό του φαρμάκου παράγεται σχεδόν αποκλειστικά στην Κίνα. Πέντε από τους έξι μεγαλύτερους κατασκευαστές παγκοσμίως έχουν την έδρα τους εκεί.

Ένα πρόβλημα που είναι επίσης «made in Germany». Λόγω των συμφωνιών έκπτωσης που διαπραγματεύονται οι ασφαλιστικές εταιρείες υγείας, οι κατασκευαστές πρέπει να παράγουν όσο το δυνατόν φθηνότερα και η φθηνότερη επιλογή είναι συνήθως το εξωτερικό.

Τα φάρμακα ως μοχλός πίεσης

Τα γενόσημα είναι φάρμακα των οποίων έχει λήξει η προστασία της πατέντας, γι' αυτό και μπορούν να παραχθούν από οποιονδήποτε. Σύμφωνα με έκθεση της Συμμαχίας για τα κρίσιμα φάρμακα, αντιπροσωπεύουν το 90% των φαρμάκων που χαρακτηρίζονται ως κρίσιμα στην ΕΕ. Τα κρίσιμα φάρμακα είναι φάρμακα που είναι απαραίτητα για την ιατρική περίθαλψη αλλά θα μπορούσαν να απειληθούν από ελλείψεις εφοδιασμού.

Οφείλουν τις χαμηλές τιμές τους στην παραγωγή σε χώρες όπως η Κίνα ή η Ινδία, όπου τα χημικά συστατικά και τα δισκία μπορούν να παραχθούν πολύ φθηνότερα. Η εργασία είναι φθηνότερη εκεί και οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί είναι λιγότερο απαιτητικοί. Το μειονέκτημα: Πολλά εργοστάσια έχουν αναγκαστεί να κλείσουν στη Γερμανία.

«Η φθηνή παραγωγή στο εξωτερικό ήταν αποτέλεσμα της νοοτροπίας "το φθηνό είναι ωραίο''. Η ιδέα ότι τα εργοστάσια θα μπορούσαν να επιστρέψουν στη Γερμανία είναι πολιτικός ευσεβής πόθος. Το κόστος θα ήταν τεράστιο και μας λείπει το εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό», εξηγεί ο Μάικλ Μιούλερ, καθηγητής Φαρμακευτικής και Φαρμακευτικής Χημείας στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ.

Ακόμη και η ανοικοδόμηση γερμανικών παραγωγικών εγκαταστάσεων δύσκολα θα έλυνε το πρόβλημα: «Δεν μπορούμε να παράγουμε μόνοι μας τις απαιτούμενες πρώτες ύλες. Είμαστε σαφώς εξαρτημένοι από την Κίνα», λέει ο Μιούλερ.

Εκατοντάδες φάρμακα σε έλλειψη

Το 2024, η Γερμανία εξήγαγε φαρμακευτικά προϊόντα αξίας 4,1 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Κίνα. Οι εισαγωγές δραστικών φαρμακευτικών συστατικών, δισκίων και παρόμοιων προϊόντων από την Κίνα ανήλθαν σε 722 εκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας . Αλλά τα χρηματικά ποσά είναι παραπλανητικά.

Μια ματιά στο βάρος δείχνει ότι η Γερμανία πούλησε 15 εκατομμύρια τόνους φαρμακευτικών προϊόντων στην Κίνα. Αντίθετα, η Κίνα πούλησε 33 εκατομμύρια τόνους στη Γερμανία.

Εάν μια παραγωγική μονάδα αποτύχει, υπάρχει συχνά έλλειψη εναλλακτικών λύσεων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία προβλημάτων στον εφοδιασμό. Η Ένωση Φαρμακοποιών προειδοποίησε πρόσφατα ότι περίπου 500 φάρμακα βρίσκονται σε έλλειψη. Τα αντιβιοτικά για τα παιδιά και τα φάρμακα για τη ΔΕΠΥ και το άσθμα επηρεάζονται ιδιαίτερα.

«Η Γερμανία ήταν κάποτε το φαρμακείο του κόσμου, τώρα το φαρμακείο του κόσμου βρίσκεται στην Κίνα ή την Ινδία. Και αν τα εργοστάσια εκεί έχουν προβλήματα παραγωγής, αυτό αντανακλάται αμέσως στην προσφορά στην Ευρώπη και τη Γερμανία», δήλωσε ο Τόμας Πράις, πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Ένωσης Γερμανικών Φαρμακευτικών Συλλόγων, στην Bild am Sonntag.

Άδεια ράφια φαρμακείων;

Υπάρχει επίσης η ανησυχία ότι η Κίνα θα μπορούσε να κλείσει τη βρύση των φαρμάκων για τη Γερμανία ή την Ε.Ε. Η προθυμία του Πεκίνου να χρησιμοποιήσει τις οικονομικές εξαρτήσεις ως μέσο άσκησης πίεσης ήταν ήδη εμφανής στη διαμάχη για τους δασμούς με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.

Τότε, ο κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ επέβαλε περιορισμούς στις εξαγωγές σπάνιων γαιών. Ο Τραμπ αρχικά υποχώρησε. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του σημερινού του ταξιδιού στην Ασία, ο πρόεδρος των ΗΠΑ υπέγραψε συμφωνία μαζί με την επικεφαλής της κυβέρνησης της Ιαπωνίας Σανάε Τακαΐτσι. Και οι δύο χώρες θέλουν να συνεργαστούν στενότερα στο μέλλον όσον αφορά τις σπάνιες γαίες και έτσι να γίνουν λιγότερο εξαρτημένες από την Κίνα.

Ο Μιούλερ αμφιβάλλει ότι τα ράφια των φαρμακείων στη Γερμανία θα έμεναν πραγματικά άδεια σε μια παρόμοια περίπτωση: «Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, η Γερμανία θα προτιμούσε να ανοίξει το πορτοφόλι της και να αγοράσει ακριβά φάρμακα». Αυτό φάνηκε ήδη κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κοροναϊού.

Η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Ένωση επωφελούνται επίσης μαζικά από την ξένη παραγωγή: «Η αγορά φαρμάκων είναι διασυνδεδεμένη. Χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία εξαρτώνται επίσης από τη Γερμανία. Χωρίς την εμπορική σχέση, τεράστιος αριθμός Κινέζων εργαζομένων θα έμενε χωρίς δουλειά».

Προκειμένου να γίνει πιο ανεξάρτητη μακροπρόθεσμα, ο οικονομολόγος ζητά να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην καινοτομία. «Το παγκόσμιο δίκτυο δεν είναι εχθρός, αλλά η ευκαιρία μας, αν το χρησιμοποιήσουμε με σύνεση». Η Γερμανία θα μπορούσε να κερδίσει πόντους στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων ή νέων διαδικασιών παραγωγής.