Hindistan yönetimi Keşmir'de 25 kitabı yasakladı

Karar, salı günü bölgenin İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarıldı.

Bu bakanlık, Hindistan hükümetinin Keşmir’deki en üst yetkilisi olan Vali Manoj Sinha’ya bağlı olarak çalışıyor.

Kitaplar, Hindistan’ın 2023’te yürürlüğe giren yeni ceza yasası uyarınca “el konulacak eserler” diye ilan edildi.

Bu da söz konusu kitapların bölgede bulundurulmasını, okunmasını veya satılmasını fiilen yasaklıyor.

Yasaya göre bu tür yayınlarla ilgili suçlar için 3 yıl, 7 yıl veya müebbet hapis cezası öngörülüyor, ancak şu ana kadar bu nedenle hapse giren olmadı.

Sebep: ‘Ayrılıkçılık ve Hindistan’ın bütünlüğüne tehdit’

İçişleri Bakanlığı’nın bildirisinde bu kitapların “ayrılıkçılığı teşvik ettiği ve Hindistan’ın egemenlik ile bütünlüğünü tehlikeye attığı” belirtildi.

Ayrıca kitapların “gençleri yanlış yönlendirdiği, terörizmi yücelttiği ve Hindistan'a karşı şiddeti kışkırttığı” ifade edildi.

Karar, “yakın tarihli ve güvenilir istihbarat” ışığında, genelde tarih ya da siyasi yorum kılığında yayılan “yanlış anlatı ve ayrılıkçı edebiyatın sistematik yayılımı” gerekçesiyle alındı.

Yasağa uygun şekilde, perşembe günü polis güçleri Srinagar’daki kitapçılara ve sokak satıcılarına baskın düzenleyip kitapları topladı. Ancak yetkililer, kaç kitabın ele geçirildiğine dair bilgi vermedi.

Yasaklanan eserlerden biri olan “Kashmir at Cross Roads” kitabının yazarı Sumantra Bose, eserine yönelik “her türlü iftirayı” reddetti.

Bose, 1993’ten bu yana Keşmir dahil birçok konu üzerinde çalıştığını ve amacının "şiddet sona ersin, barış ve istikrarlı bir gelecek sağlansın" diye yol göstermek olduğunu belirtti. Aynı zamanda çatışmaların barışçıl yollarla çözüm bulunmasını savunduğunu dile getirdi.

İktidara meydan okuyan anlatılara baskı

Hindistan ve Pakistan nükleer silahlara sahip iki komşu ve her biri Keşmir’in tamamında hak iddia ediyor.

Hindistan tarafından yönetilen bölümdeki silahlı gruplar 1989’dan beri Hindistan yönetimine karşı savaşıyor; birçok Keşmirli, ya Pakistan yönetimine katılmayı ya da bağımsızlığı talep ediyor. Hindistan ise bu direnişi “Pakistan yanlısı terör girişimi” diye nitelendiriyor; Pakistan bu iddiayı reddediyor ve bir özgürlük mücadelesi olduğunu savunuyor. Çatışmada sivil, isyancı ve güvenlik güçlerinden binlerce kişi öldü.

2019’da Keşmir’in özel statüsü kaldırıldığından beri muhalif anlatılar kriminalize ediliyor. Bu kapsamda geçmişte birçok medya kurumu ve akademik yayın baskı altına alındı.

Örneğin 2011’de bir ilkokul ders kitabındaki “zorba” kelimesinin yanında polis memuruna benzer bir figür kullanılmasının ardından eğitim görevlilerine dava açıldı; 2023’teyse önce yerel bir kitap fuarı düzenlendi, sonra pek çok kitap yasaklandı.

Müslüman Babür hanedanlarıyla ilgili ders içerikleri azaltıldı. Salman Rüşdi’nin “Şeytan Ayetleri” adlı kitabına yönelik yasak ise, resmi bir karar olmadığı gerekçesiyle geçen yıl kaldırıldı.

Keşmir liderlerinden tepki

Keşmir’in önde gelen direniş liderlerinden Mirwaiz Umar Farooq, kitap yasağını eleştirdi:

“Akademisyenlerin ve tarihçilerin kitaplarını yasaklamak, Keşmir halkının tarihi gerçeklerini ve yaşanmış hafızasını silmez.” “Halkla edebiyata verdiğini iddia edip ardından bazı kitapları yasaklayanların güvensizlik ve otoriter yaklaşımı, bu kitap festivalini düzenleyenlerle kitaba sansür uygulayanların çelişkisini ortaya koyuyor.”

Kitap yasakları Hindistan’da nadir görülse de, Modi hükümeti döneminde muhalif medya, akademi ve tarihi anlatılar üzerindeki baskı sistematik hale geldi.