Yıllar sonra ilk: Japonya lideri II. Dünya Savaşı'ndan 'duyduğu pişmanlığı' dile getirdi

Japonya cuma günü II. Dünya Savaşı'nda teslim oluşunun 80. yıldönümünü andı ve Başbakan Shigeru Ishiba ülkenin savaştaki rolünden dolayı "pişmanlık" duyduğunu söyledi.

Böylece bir Japon lider 2013'ten bu yana ilk kez resmi anma töreninde "pişmanlık" terimini kullanmış oldu.

Ishiba, "Savaş trajedisini asla tekrarlamayacağız. Asla yanlış yola sapmayacağız," dedi.

"Bir kez daha, bu savaştan duyduğumuz pişmanlık ve dersi kalplerimizde saklamalıyız."

Japonya'nın çoğunlukla savaş sonrası doğan ve "savaşı bilmeyen" nüfusuna dikkat çeken Ishiba, "savaş trajedisinin anısını ve savaş karşıtı kararlılığı nesiller boyunca aktarma ve kalıcı bir barışa ulaşmaya yönelik eylemlere sadık olma" sözü de verdi.

Yaklaşık 4 bin 500 yetkili ve yaslı aileler Tokyo'nun Budokan salonunda öğle saatlerinde saygı duruşunda bulunurken, ülke savaş zamanı anılarının kaybolmasına ilişkin artan endişeler arasında savaşta ölen 3 milyondan fazla kişiyi andı.

Bu arada, onlarca sağcı politikacı ve destekçileri yakındaki Yasukuni Tapınağı'nda dua etmeye geldi. Bu kişiler arasında başbakanın yerine geçecek en iyi aday olarak görülen Tarım Bakanı Shinjiro Koizumi de vardı.

Popüler eski Başbakan Junichiro Koizumi'nin oğlu olan Koizumi, türbenin müdavimlerinden biri. Babası da 2001'de bu tapınağı ziyaret ederek Çin'i kızdırmıştı.

Söz konusu tapınak, hüküm giymiş savaş suçlularını onurlandırdığı için geçmişte Japonya'nın komşularının tepkisini çekmişti. Başta Çin ve Güney Kore olmak üzere Japon saldırı savaşının hedefi olan ülkeler, tapınağa yapılan ziyaretleri Japonya'nın savaş zamanı geçmişinden pişmanlık duyulmadığı şeklinde yorumluyor.

2013'ten bu yana Japonya başbakanları, Shinzo Abe'nin öncülüğünde II. Dünya Savaşı'ndaki kurbanlarından özür dilemeyi bırakmıştı.

Bazı milletvekillerinin Okinawa'daki kitlesel sivil ölümlerinde ya da Nanking Katliamı'nda Japonya'nın askeri rolünü inkar etmesi de geçmişte tartışmalara yol açmıştı.