Fransa'da başbakanın istifasının ardından 'her şeyi durdur' protestoları gündemde

Başbakan François Bayrou hükümetinin pazartesi gecesi çökmesinin ardından yapılan geniş çaplı protesto çağrılarıyla Fransa yeni bir huzursuzluk dönemine giriyor gibi görünüyor.

Kemer sıkma planlarının yarattığı hayal kırıklığı ile tabandan gelen gruplar çarşamba günü ülke çapında ulaşım, okullar ve günlük yaşamı felç etmeyi amaçlayan "her şeyi durdur" hareketi çağrısında bulundu.

Büyük ölçüde Telegram kanalları ve sosyal medya aracılığıyla organize edilen protestoların merkezi bir liderliği bulunmuyor ve yetkililer, çarşamba günü planlanan gösterilerin neden olabileceği aksaklıkların ölçeği ve kapsamı hakkında tahmin yürütüyor.

İnternette dolaşan mesajlarda destekçiler, günde 1,2 milyon aracın geçtiği Avrupa'nın en işlek şehir içi otoyolu olan Paris çevre yolunu abluka altına almaya ve hatta bazı metro ve tren istasyonlarındaki elektriği sabote etmeye çağrıldı.

Diğerleri ise gazete bayilerindeki aşırı sağcı gazeteleri solcu gazetelerle kaplamak gibi sembolik eylemleri gündeme getirdiler.

Fransız hükümeti 100 bin kadar kişinin katılabileceği korkusuyla 80 bin polis memurunu görevlendirdi.

Her ne kadar 2018 Sarı Yelekliler isyanıyla karşılaştırmalar yapılmaya başlanmış olsa da "her şeyi durdur" daha az yapılandırılmış bir hareket ve sadece bu yaz ortaya çıktı.

Ancak internet üzerinden kazandığı ivme, enflasyona duyulan öfke ve pek çok kişinin işlevsiz bir siyasi sınıf, kurumsal tıkanıklık ve ilan edilen kemer sıkma önlemleri olarak gördüğü şeylerle beslendi.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un önünde iki seçenek vardı: Fransa'nın bölünmüş parlamentosunda ayakta kalabilecek yeni bir başbakan atamak ya da Ulusal Meclisi feshederek erken seçimlere gitmek.

Macron ilkini tercih ederek, salı akşamı Savunma Bakanı Sebastien Lecornu’yu Fransa’nın yeni başbakanı olarak atadı.

Lecornu, yaklaşık bir yılda göreve gelen dördüncü başbakan oldu.

Parislileri ne bekliyor?

Paris sokaklarındaki hareketliliğin devam edip etmeyeceği ve protesto çağrılarının karşılığını bulup bulmayacağı merak konusu.

Paris'te yaşayan Fransız-Avustralyalı öğrenci Jaela, "Eğer bir seçim olursa, kesinlikle oy kullanacağım. Ama politikacıların bir tür uzlaşma yolu bulacağını umuyorum," diye konuştu.

Emekli bir okul müdürü olan Jean ise Euronews'e şunları söyledi: "Kesinlikle gidip oyumu kullanacağım. Ama kimin için? Bu daha fazla araştırmak istediğim bir soru. Kesinlikle aşırı sağ için değil."

"Cumhurbaşkanına karşı yaygın bir nefrete tanık oluyoruz. Birdenbire pek çok insan bu adamdan nefret etmeye başladı. Nedenini tam olarak bilmiyorum" diyen Jean, protestoları desteklemediğini söyledi.

İki büyük sendika, CGT ve SUD, çarşamba günü gerçekleştirilmesi planlanan eylemin arkasında dururken, 18 Eylül için daha geniş grev çağrıları planlanıyor.

Ipsos'un yaptığı bir ankete göre Fransızların yüzde 46'sı hareketi destekliyor, en yüksek destek sol sempatizanlardan gelse de aşırı sağcı Ulusal Ralli seçmenlerinin de yarısından fazlasını kapsıyor.

Öfke çeşitli profesyonel sektörlere de yayılıyor. Sağlık çalışanları ve eczane çalışanları tıbbi geri ödemelerdeki kesintileri ve belli başlı ilaçlardaki indirimleri protesto ediyor. Sendikaları 18 Eylül'de ülke çapında bir iş bırakma eylemi çağrısında bulundu.

Önümüzdeki perşembe günü greve gitmeye hazırlanan eczacı Carine, Euronews'e şunları söyledi: "Fransa'da yaklaşık 20 bin eczane var ve bu önlemler nedeniyle en az 6 bini kapanabilir."

"Bu da tüm toplumun ilaca yerel erişimini kaybetmesi anlamına geliyor. Hükümet mesleğimizin gerçeklerini görmezden geliyor."

Bazıları için çarşamba günü yapılması planlanan protestolar iktidardakilere bir uyarı göndermek anlamına geliyor. Üniversite öğrencisi Thomas da protestolara katılacağını söyledi.

Euronews'e konuşan Thomas, "Bence Macron ve politikacıların ciddi olduğumuzu anlamalarının zamanı geldi," dedi.

"Siyasi sisteme, ultra zenginlerin ve şirketlerin yeterince vergi ödememesine kızgınız. Bu arada bizden çaba göstermemiz ve daha fazla çalışmamız isteniyor."

Hareketin sohbetine katılan diğer pek çok organizatör gibi o da grubunun çarşamba günü için tam olarak ne planladığını söylemekten kaçındı.

Bayrou'nun ülkenin balon gibi büyüyen kamu açığını dizginlemeye yönelik en sevilmeyen önerilerinden biri, iki resmi tatilin kesilmesi olmuş ve bu, pek çok Fransız vatandaşının öfkesine yol açmıştı.

Ancak bir kasap olan Gerard, taviz verilmesi gerektiğine inanıyor: "Çoğumuzun çaba göstermeye ve daha fazla çalışmaya hazır olduğuna inanıyorum. Uyanmamız gerekiyor çünkü ekonomik göstergeler kötü. Bu noktada başka seçeneğimiz yok."