Rusya yanlısı askeri cunta yönetimindeki üç Afrika ülkesi UCM'den çekildi

Mali, Burkina Faso ve Nijer'de iktidardaki askeri cunta yönetimleri, ülkelerinin Uluslararası Ceza Mahkemesi'nden (UCM) çekildiğini açıklayarak, küresel mahkemeyi seçici adalet uygulamakla suçladılar.

Merkezi Lahey'de bulunan UCM, savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve soykırım için dünyanın daimi küresel mahkemesi.

Pazartesi akşamı çekildiklerini açıklayan üç ülke ortak bir bildiri yayınlayarak UCM'nin "emperyalizmin elinde yeni sömürgeci bir baskı aracı" haline geldiğini söyledi.

Cuntalar ayrıca daha fazla "egemenlik" arayışında olduklarını belirterek yerel bir seçenek sunacaklarını ima etti.

Üç Batı Afrika ülkesinde cuntaları iktidara getiren askeri darbelerin ardından bu geri çekilme beklenmedik bir gelişme değildi.

Darbelerden bu yana üç ülkenin askeri liderleri, siyasi ve ekonomik blok ECOWAS da dahil olmak üzere uzun süreli ortaklarını terk etti.

Rusya ile daha yakın ilişkiler

Başta Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkında Ukraynalı çocukların Rusya'ya zorla sınır dışı edilmesi iddiasıyla UCM tarafından tutuklama emri çıkarılan Rusya olmak üzere yeni ittifaklar kurdular.

Rusya Mali'ye helikopter, silah ve mühimmat sağlarken cunta da Sahel bölgesinde 2011'den bu yana devam eden İslamcı ayaklanmaya karşı destek için Wagner paralı asker grubuyla ortaklık kurdu.

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) geçen yıl yayınladığı bir raporda, Wagner ve Mali ordusunu sivillere karşı ciddi ihlaller yapmakla suçlamış ve en az 32 savaşçı olmayan kişinin öldürüldüğünü belirtmişti.

Wagner ayrıca Burkina Faso'daki cunta ile de ülkedeki isyanla mücadelede destek için bir anlaşma imzaladı.

Burkina Faso ayrıca 2023 yılında Rusya'dan 50 bin ton ücretsiz tahıl alacak bir grup Afrika ülkesinden biriydi.

Bu yılın başlarında Rusya ve Burkina Faso ekonomik bağları güçlendirmek ve ticareti çeşitlendirmek için birlikte çalışacaklarını açıklamışlardı.

Nijer'deyken Rus birliklerinin, hükümetin daha önce ABD güçlerine terk etmelerini söylediği Niamey'deki bir hava üssüne girmelerine izin verildi.

Bu arada Burkina Faso, Mali ve Nijer büyükelçileri de bu hafta başında Rus diplomatlar eşliğinde Rus işgali altındaki Kırım'ı ziyaret etti.

Ukrayna Dışişleri Bakanlığı pazartesi günü yaptığı açıklamada, “Afrikalı diplomatlar, uluslararası hukuku, Ukrayna'nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü, ayrıca Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne ilişkin 68/262 sayılı karar da dahil olmak üzere Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun birçok kararını ciddi şekilde ihlal ettiler. Bu karar, Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol şehrinin statüsünde yapılacak herhangi bir değişikliğin tanınmayacağını yeniden teyit etmektedir,” dedi.

Diğer süreçler

UCM'den çekilme sürecinin tamamlanması en az bir yıl sürüyor. Bu yılın başlarında Macaristan da mahkemeden çekildiğini açıklamıştı.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın özel kalem müdürü Gergely Gulyas, nisan ayında UCM'yi asıl amacından saptığı ve "siyasi bir organ" haline geldiği iddiasıyla eleştirerek, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hakkında Gazze'de açlığı bir savaş yöntemi olarak kullanmak ve insanlığa karşı suç işlemek iddiasıyla çıkarılan tutuklama kararını örnek gösterdi.

UCM'den ayrılan ilk ülke 2017 yılında Burundi oldu. Güney Afrika ve Gambiya da ayrılma tehdidinde bulundular ancak bu kararlarını geri aldılar ya da durdurdular.

Her üç devlet de mahkemenin Afrika ülkelerine karşı önyargılı olduğunu iddia ediyor.

Filipinler 2019 yılında mahkemeden ayrıldı, ancak eski Devlet Başkanı Rodrigo Duterte tutuklu ve şu anda "uyuşturucuya karşı savaşından" kaynaklanan cinayet suçlamalarıyla yargılanıyor.