Batı'nın askeri desteği azalırken NATO savunma bakanları Ukrayna için daha fazla silah istiyor

NATO savunma bakanları Çarşamba günü bir araya gelerek, Rusya'nın geniş çaplı işgaline karşı savaşan Ukrayna'ya son aylarda yapılan silah ve mühimmat sevkiyatında yaşanan düşüşe karşı daha fazla askeri destek sağlamaya çalışacak.

Bakanlar ayrıca NATO şefinin, ittifakın Rusya, Belarus ve Ukrayna ile olan doğu sınırını daha etkin bir şekilde savunmak üzere kullanılabilmeleri için uçaklarının ve diğer ekipmanlarının kullanımı üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması çağrısını da tartışacaklar.

Rus savaş uçaklarının son dönemde gerçekleştirdiği bir dizi gizemli insansız hava aracı saldırısı ve hava sahası ihlali, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in NATO'nun savunma reflekslerini test ediyor olabileceği yönündeki endişeleri arttırdı.

Bazı liderler onu Avrupa'da hibrit bir savaş yürütmekle de suçluyor ancak Moskova bunu reddediyor.

Ukrayna'ya askeri destek azalıyor

Rusya'nın komşusuna karşı yürüttüğü konvansiyonel savaş şimdi de kış öncesinde Ukrayna'nın elektrik şebekesine odaklanmış durumda.

Moskova'nın yıllık kampanyası, Ukrayna'nın güç kaynağını devre dışı bırakmayı ve sıcaklıklar düşerken sivilleri ısı ve akan sudan mahrum bırakmayı amaçlıyor.

Aynı zamanda, Kiev'e yapılan savunma ve mali yardımları takip eden Alman Kiel Enstitüsü'ne göre, Batı'nın Ukrayna'ya yaptığı askeri yardımlara ilişkin yeni veriler, bu yardımların Temmuz ve Ağustos aylarında yılın ilk yarısına kıyasla %43 oranında azaldığını gösteriyor.

Bu düşüş, Avrupalı müttefiklerin Öncelikli Ukrayna İhtiyaçları Listesi (PURL) olarak bilinen yeni bir mali düzenleme kapsamında Ukrayna için Amerikan silahları satın almaya başlamasından sonra meydana geldi.

Amerika Birleşik Devletleri ne bu program aracılığıyla ne de iki taraflı olarak Ukrayna'ya herhangi bir ekipman bağışında bulunmuyor ancak Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Eylül ayı sonunda yaptığı açıklamada altı ülkenin fona 2 milyar dolar (1.72 milyar Euro) katkıda bulunduğunu açıkladı.

Danimarka, Hollanda, Norveç ve İsveç Ukrayna'ya göndermek üzere ABD silahları satın alıyor.

Ancak 32 ülkeden oluşan ittifakın diğer üyeleri arasında yer alan İtalya ve İspanya, bu NATO ortaklarına kıyasla çok az silah gönderiyor.

Üst düzey bir NATO diplomatı toplantı öncesinde yaptığı açıklamada "Zaman zaman bazı ülkeler yapmaları gerekenin çok gerisinde kalıyor" dedi.

"Diplomat, "Eğer Ukrayna düşerse, savunma harcamaları NATO'nun mevcut ve iddialı harcama hedefi olan gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 5'inden çok daha yüksek olacaktır" dedi.

Diplomat, basına konuşmalarına izin verilmediği için isminin açıklanmaması koşuluyla, Euronews'e endişeleri hakkında bilgi verdi.

Aralarında İtalya'nın da bulunduğu pek çok ülke ekonomik zorluklarla mücadele ediyor. Fransa, Avrupa'nın parasının ABD yerine Avrupa'nın savunma sanayisine yatırılmasının daha iyi olacağına inanıyor ve PURL'de yer almak niyetinde değil.

Euronews kaynakları Ukrayna'nın çarşamba günkü görüşmelerde PURL'e henüz katkıda bulunmayan ülkeleri bu yönde teşvik etmeyi amaçladığını belirterek yük paylaşımının NATO için temel konulardan biri olduğuna dikkat çekti.

Euronews kaynaklarına göre Kiev'in ikinci önceliği, PURL'e katkıda bulunma niyetini açıklamış olan ülkeleri katkılarını artırmaya ikna etmeye çalışmak; Ukraynalı yetkililer bunun hassas bir konu olduğunun farkında çünkü her ülke kendi iç sorunlarıyla karşı karşıya.

Kaynaklar, savaş alanında Ukrayna için önceliklerin cephe hattını tutmaya, şehirleri korumaya ve ülkenin kritik altyapısını savunmaya yönelik destek paketleri olduğunu söyledi.

NATO'nun doğu cephesini savunmak

NATO'nun doğu kanadına hava savunma sistemlerinin konuşlandırılması Ukrayna'yı henüz askeri kaynaklardan mahrum bırakmadı. Ancak ittifakın üst düzey yetkilileri, ülkelerin Rusya'dan gelebilecek tehditlere karşı NATO hava sahasını savunmak üzere gönderdikleri teçhizat üzerindeki kısıtlamaları kaldırmalarını istiyor.

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte Pazartesi günü Slovenya'da milletvekillerine yaptığı açıklamada "Hâlâ bazı ulusal çekincelerimiz var ve bunlar bizi engelliyor. Bizi daha az etkili hale getiriyorlar" dedi.

NATO geçen ay birkaç Rus insansız hava aracının Polonya hava sahasına girmesinin ardından Doğu Nöbeti adı verilen bir hava savunma operasyonu başlattı.

Bu, doğu kanadındaki üç hava savunma operasyonundan biri. İkincisi Baltık Denizi bölgesinde çalışırken, üçüncüsü Polonya'nın Ukrayna sınırını kapsıyor.

NATO'nun Müttefik Yüksek Komutanı (SACEUR) ABD'li Korgeneral Alex Grynkewich, Polonya ve Estonya'daki hava sahası olaylarına verilen tepkinin "kitabına uygun" olduğuna inanıyor.

Ancak ortak angajman kurallarına sahip birleşik bir hava kalkanı sağlayarak, uçakları bu görevlerden herhangi birinde başka yerlerde kullanmakta özgür olmak istiyor.

Savaş uçaklarının ne zaman silah ateşleyebileceğine ilişkin kısıtlamalar da zorluk yaratmakta.

Diplomatlar, Grynkewich'in NATO'nun karşı karşıya olduğu yeni zorlukları yönetmek için nelere ihtiyaç duyduğuna dair bir inceleme yürüttüğünü söylüyor.

Planlarını önümüzdeki yılın başlarında üye ülkelerle paylaşması bekleniyor.