MI5 Başkanı'ndan casusluk davası yorumu: Çin, İngiltere için güvenlik tehdidi

İngiltere'nin iç istihbarat teşkilatı (MI5) başkanı perşembe günü yaptığı açıklamada Çin'in İngiltere'nin güvenliği için günlük bir tehdit oluşturduğunu belirtti.

Hükümet, muhalefet ve savcılar dava nedeniyle birbirlerini suçlarken, İngiltere, Asya'nın süper gücüyle mücadele ile iş birliği arasında denge kurmaya çalışıyor.

MI5 Genel Direktörü Ken McCallum, perşembe günü nadiren yaptığı bir basın toplantısında, “Çin devlet aktörleri İngiltere için ulusal güvenlik tehdidi oluşturuyor mu? Cevap elbette evet, her gün oluşturuyorlar,” dedi.

McCallum, teşkilatının daha geçen hafta Pekin’den gelen bir tehdidi durdurmak için harekete geçtiğini söyledi.

Ayrıca Pekin destekli faaliyetlerin arasında siber casusluk, teknoloji sırlarının çalınması ve “İngiltere kamu yaşamına gizlice müdahale çabalarının” yer aldığını vurguladı.

Çin için casusluk iddiaları

Akademisyen Christopher Berry ve parlamento araştırmacısı Christopher Cash, geçen yıl İngiltere'nin güvenliğine veya çıkarlarına “zarar verebilecek” bilgi ya da belgeleri Çin’e sağlamakla suçlanmıştı.

Ancak savcılık geçtiğimiz ay bu suçlamaların düşürüldüğünü açıkladı.

Başsavcı Stephen Parkinson, hükümeti işaret ederek, yetkililerin 2021-2023 yılları arasında işlendiği öne sürülen suçların gerçekleştiği dönemde Çin’in ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğunu yeminli ifade ile mahkemede söylemeyi reddettiklerini belirtti.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, davaya müdahil olduğu iddialarını reddetti.

Çarşamba gecesi geç saatlerde hükümet, Ulusal Güvenlik Başdanışman Yardımcısı Matthew Collins tarafından mahkemeye sunulan tanık ifadelerini yayımladı.

Collins ifadelerinde Çin’i, “İngiltere'nin ekonomik güvenliğine yönelik en büyük devlet kaynaklı tehdit” olarak tanımladı.

Collins, Pekin’in casusluk faaliyetlerinin “İngiltere'nin çıkarlarına ve güvenliğine zarar verdiğini” vurguladı.

McCallum, İngiltere'nin Çin ile ilişkisini “risk ve fırsatların karmaşık bir bileşimi” olarak tanımladı ve MI5 ajanlarının “İngiltere'nin ulusal güvenliğini tehdit eden faaliyetleri tespit edip bunlarla kararlı biçimde mücadele ettiğini” söyledi.

“Ulusal güvenliği tehdit eden faaliyetlerin kovuşturulma fırsatları her ne sebeple olursa olsun değerlendirilmediğinde hayal kırıklığına uğruyorum,” diyen McCallum, ancak kovuşturma kararlarının MI5’ın yetkisinde olmadığını da ekledi.

İngiliz istihbarat makamları son dönemde Pekin’in gizli faaliyetlerine ilişkin uyarılarını artırdı.

Parlamento’nun İstihbarat ve Güvenlik Komitesi de 2023 yılında Pekin’i “stratejik tehdit” olarak nitelendirmişti.

Merkez sol İşçi Partisi hükümeti, geçen yıl iktidara gelmesinden bu yana, Pekin’le ilişkileri temkinli biçimde yeniden kurmaya çalışıyor.

Bu adım, casusluk iddiaları, insan hakları ihlalleri, Çin’in Ukrayna’ya yönelik geniş çaplı işgalinde Rusya’ya verdiği destek ve eski Britanya kolonisi Hong Kong’daki sivil özgürlüklere yönelik baskılar nedeniyle yıllardır süren soğuk ilişkilerin ardından geldi.

Cash ve Berry, İngiltere'nin düşmanı sayılan ülkeler adına casusluğu kapsayan yüz yıllık Resmi Sırlar Yasası kapsamında suçlanmıştı. Ancak bu yasa daha sonra yeni ulusal güvenlik mevzuatıyla değiştirildi.

İki isim de suçlamaları reddediyor. Çin Büyükelçiliği ise iddiaları “uydurma” olarak nitelendirdi ve “kötü niyetli iftira” olarak tanımladı.

Rusya ve İran'dan gelen tehditler

MI5 Başkanı Ken McCallum, İngiltere’nin hem terör gruplarından hem de devletlerden gelen “benzeri görülmemiş ölçekte çoklu ve iç içe tehditlerle” karşı karşıya olduğunu söyledi.

McCallum, Çin’in bu tehditlerin arkasındaki “ilk üç” ülkeden biri olduğunu, diğerlerinin ise “daha pervasız” davranan Rusya ve İran olduğunu belirtti.

“Devlet kaynaklı tehditler artıyor,” diyen McCallum, geçtiğimiz yıl içinde MI5’ın casusluk şüphesiyle soruşturduğu kişi sayısında yüzde 35 artış yaşandığını aktardı.

Bu tehditler arasında “İngiltere Parlamentosu’na, üniversitelerine ve kritik altyapısına yönelik girişimler” de bulunduğunu vurguladı.

McCallum, Rusya ve İran’ın giderek daha “çirkin yöntemler” kullandığını söyledi.

Bunların arasında “gözetleme sabotajı, kundaklama ya da fiziksel şiddet” yer aldığını ve istihbarat kariyerinde daha önce devletlerden böyle bir şey görmediğini vurguladı.

“Rusya kaos ve yıkım yaratmaya kararlı,” dedi. “Geçtiğimiz yıl boyunca biz ve polis, Rus liderlerin düşman olarak gördüğü kişilere yönelik kötü niyetli gözetleme planlarını ardı ardına boşa çıkardık.”

McCallum ayrıca, Tahran’ın da İngiltere topraklarında düşmanlarını yaralamayı ve öldürmeyi planladığını belirtti. Son 12 ayda, İran destekli 20’den fazla potansiyel ölümcül planın engellendiğini söyledi.