ABD ve Ukrayna heyetleri Berlin'de: Zelenskiy, NATO'ya eşdeğer garantiler istiyor

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy ile ABD’li özel temsilciler, Ukrayna’daki savaşı sona erdirmeye yönelik bir barış anlaşmasını görüşmek üzere pazar günü Almanya'nın başkenti Berlin’de bir araya geldi. Görüşmeler, Moskova ile Kiev’in olası bir barış planına dair tutumlarının keskin biçimde ayrıştığı bir dönemde yapılıyor.

Zelenskiy, Ukraynalı, ABD'li ve Avrupalı yetkililerin bir dizi toplantı gerçekleştireceğini söyledi. Berlin’de, ABD Başkanı Donald Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff ve Trump’ın damadı Jared Kushner ile bizzat görüşeceğini de açıkladı.

WhatsApp üzerinden gazetecilere gönderdiği sesli mesajlarda Zelenskiy, Ukrayna’nın ABD ve Avrupalı müttefiklerinden, NATO üyelerine sağlananlara benzer güçlü ve bağlayıcı güvenlik garantilerine ihtiyaç duyduğunu vurguladı. ABD ve bazı Avrupa ülkelerinin Ukrayna’nın NATO üyeliği başvurusuna mesafeli yaklaşmasının ardından bu garantilerin hayati önem taşıdığını söyledi.

Ukrayna lideri “Bu güvenlik garantileri, Rusya’nın yeni bir saldırı dalgasını önlemek için bir fırsattır. Bu, bizim açımızdan zaten bir uzlaşmadır,” dedi.

Reuters ise Zelenskiy'nin Ukrayna’nın Rusya ile savaşı sona erdirmek amacıyla bir uzlaşma olarak NATO’ya katılma hedefinden vazgeçtiğini, bunun karşılığında Batı’dan güvenlik garantileri talep ettiğini söylediğini aktardı.

Zelenskiy, güvenlik taahhütlerinin hukuken bağlayıcı olması ve ABD Kongresi tarafından desteklenmesi gerektiğini belirterek, Stuttgart’ta Ukraynalı ve Amerikalı askeri yetkililer arasında yapılan görüşmenin ardından ekibinden bilgi almayı beklediğini ifade etti.

Ayrıca akşam saatlerinde Almanya Başbakanı Friedrich Merz ve muhtemelen diğer Avrupalı liderlerle de görüşeceğini söyleyen Zelenskiy, Ukrayna’nın son barış önerilerine ilişkin olarak ABD’den henüz resmi bir yanıt almadığını dile getirdi.

Washington, Trump’ın savaşı hızla sona erdirme isteği doğrultusunda aylardır iki tarafın talepleri arasında denge kurmaya çalışıyor. Ancak olası uzlaşma arayışları, Rus güçlerinin büyük ölçüde kontrol ettiği Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk bölgesinin statüsü başta olmak üzere ciddi engellerle karşı karşıya.

Zor başlıklar masada

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, barış için temel koşullardan biri olarak Ukrayna’nın Donetsk bölgesinde hâlen kontrolünde tuttuğu alanlardan askerlerini çekmesini talep ediyor. Zelenskiy, pazar günü bu talebi bir kez daha reddetti.

Zelenskiy, ABD’nin Donetsk’ten çekilme ve bölgede silahsızlandırılmış bir serbest ekonomik bölge oluşturulması yönünde bir fikir ortaya attığını, ancak bunun uygulanabilir olmadığını söyledi.

“Bunu adil bulmuyorum, çünkü bu ekonomik bölgeyi kim yönetecek?” diyen Zelenskiy, Ukrayna birliklerinin 5–10 kilometre geri çekilmesi durumunda Rus birliklerinin de aynı mesafede işgal altındaki bölgelerden çekilmesi gerektiğini vurguladı.

Konuyu 'son derece hassas' olarak nitelendiren Zelenskiy, mevcut temas hattı boyunca bir donma sağlanmasında ısrar ederek, “Bugün adil ve mümkün olan seçenek, bulunduğumuz yerde kalmamızdır,” dedi.

Putin’in dış politika danışmanı Yuri Uşakov ise Kommersant gazetesine yaptığı açıklamada, olası bir barış planı kapsamında Donetsk’te silahsızlandırılmış bölge oluşturulsa bile Rus polisi ve ulusal muhafızların bölgede kalacağını söyledi.

Uşakov, uzlaşma arayışlarının uzun sürebileceği uyarısında bulunarak, ABD’nin Rus taleplerini dikkate alan önerilerinin, Ukrayna ve Avrupalı müttefiklerin değişiklikleriyle 'daha da kötüleştiğini' savundu. Rus devlet televizyonuna konuşan Uşakov, Moskova’nın bu belgelere 'çok güçlü itirazları' olacağını söyledi.

Uşakov, Witkoff ve Kushner’ın bu ayın başında Putin ile yaptığı görüşmede toprak meselesinin ayrıntılı biçimde ele alındığını da ekledi.

Hava saldırıları sürüyor

Ukrayna Hava Kuvvetleri, Rusya’nın gece boyunca Ukrayna’ya balistik füzeler ve 138 saldırı İHA’sı fırlattığını açıkladı. Bunların 110’unun düşürüldüğü ya da etkisiz hale getirildiği belirtilirken, altı noktada isabet kaydedildiği bildirildi.

Zelenskiy, ülkenin güneyi, doğusu ve kuzeydoğusunda yüz binlerce ailenin hâlâ elektriksiz olduğunu, önceki geceki büyük çaplı saldırının ardından elektrik, ısıtma ve suyun yeniden sağlanması için çalışmaların sürdüğünü söyledi.

Zelenskiy’ye göre Rusya, son bir haftada Ukrayna’ya 1500’den fazla saldırı İHA’sı, yaklaşık 900 güdümlü hava bombası ve 46 füze fırlattı.

Diğer yandan Ukrayna'nın saldırıları da devam ediyor. Rusya Savunma Bakanlığı hava savunma sistemlerinin cumartesi gecesi ve pazar sabahı 235 Ukrayna İHA’sını düşürdüğünü açıkladı.

Belgorod bölgesinde bir İHA saldırısında bir kişinin yaralandığı ve evinin yandığı bildirildi. Volgograd bölgesinde Ukrayna İHA’larının bir petrol deposunu vurduğu ve yangın çıktığı açıklandı. Krasnodar bölgesindeki Afipski kasabasında bulunan bir rafineri yakınında patlamalar yaşanırken, yerleşim yerlerinde camların kırıldığı, rafinerinin zarar görmediği belirtildi.