Πρόσφυγας στην Ελλάδα διδάσκει coding σε γυναίκες από το Αφγανιστάν

Από τότε που οι Ταλιμπάν επέστρεψαν στην εξουσία το 2021, οι γυναίκες στο Αφγανιστάν ζουν υπό ένα καθεστώς ασφυκτικών περιορισμών. Δεν επιτρέπεται να εργάζονται – εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων – δεν μπορούν να βγουν μόνες τους από το σπίτι, να φάνε σε εστιατόριο ή να συνεχίσουν τις σπουδές τους πέρα από το δημοτικό.

Η Σοντάμπα, όπως πολλές άλλες γυναίκες στη χώρα, παρακολουθούσε άφωνη την κατάρρευση κάθε ελευθερίας. Μέχρι που ανακάλυψε ένα δωρεάν διαδικτυακό μάθημα προγραμματισμού στα ντάρι, τη μητρική της γλώσσα.

Πίσω από αυτό, βρίσκεται ο Μουρτάζα Τζαφαρί, ένας 25χρονος Αφγανός που έφτασε στην Ελλάδα έφηβος, με βάρκα από την Τουρκία. Ζούσε σε δομή φιλοξενίας στην Αθήνα, δεν ήξερε αγγλικά, ούτε πώς να ανοίξει υπολογιστή. Ένας δάσκαλος όμως τον βοήθησε να εγγραφεί σε ένα μάθημα coding. Μήνες αργότερα, πήρε το πρώτο του πτυχίο.

Ο προγραμματισμός τού άνοιξε νέους ορίζοντες – και του ενέπνευσε αποστολή. Δημιούργησε την πλατφόρμα Afghan Geeks και ξεκίνησε να προσφέρει μαθήματα εξ αποστάσεως σε γυναίκες στην πατρίδα του. Από τον Δεκέμβριο του 2024, διδάσκει 28 γυναίκες – αρχάριες, μέσες και προχωρημένες – ενώ τις καθοδηγεί και στην εύρεση απομακρυσμένων πρακτικών και εργασιών.

Η ελπίδα μέσα από τις οθόνες

Για πολλές γυναίκες, οι ψηφιακές δουλειές είναι η μόνη πηγή εισοδήματος – και ανεξαρτησίας. Οι πιο προχωρημένες συμμετέχουν πλέον στην ομάδα του Afghan Geeks, που προσφέρει υπηρεσίες ανάπτυξης ιστοσελίδων και δημιουργίας chatbot. Ο Τζαφαρί δηλώνει πως έχει πελάτες σε Αφγανιστάν, ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και Ευρώπη.

Κι όμως, ύστερα από επτά μήνες μαθημάτων, ο Τζαφαρί δεν έχει δει ποτέ τα πρόσωπα των μαθητριών του. Μιλά μόνο με τις φωνές τους, χωρίς εικόνα.

«Τις ρωτάω για την υγεία τους, για τη ζωή τους κάτω από τους Ταλιμπάν. Αλλά δεν τους ζήτησα ποτέ να ανοίξουν κάμερα ή να δείξουν το πρόσωπό τους», λέει. «Το σέβομαι. Είναι η κουλτούρα μας. Και είναι δική τους επιλογή».

«Στο Αφγανιστάν, οι γυναίκες δεν μπορούν να σπουδάσουν, δεν μπορούν να δουλέψουν. Αυτό είναι το ελάχιστο που μπορώ να προσφέρω ως Αφγανός πολίτης», λέει ο ίδιος.