Δημοσκοπικό προβάδισμα της ακροδεξιάς στην Πορτογαλία για πρώτη φορά στα χρονικά

Για πρώτη φορά από την Επανάσταση των Γαρυφάλλων το 1974, ένα κόμμα εκτός του παραδοσιακού κύκλου εξουσίας που κυριαρχείται από τα κόμματα του κέντρου προηγείται στις δημοσκοπήσεις στην Πορτογαλία: το ριζοσπαστικό δεξιό κόμμα Chega, με επικεφαλής τον Αντρέ Βεντούρα, εμφανίζεται πρώτο στις προθέσεις ψήφου.

Σύμφωνα με τη νεότερη δημοσκόπηση της εφημερίδας Diário de Notícias, που διεξήγαγε η εταιρεία Aximage, το κόμμα του Βεντούρα θα συγκέντρωνε 26,8% εάν οι βουλευτικές εκλογές διεξάγονταν σήμερα – μία ποσοστιαία μονάδα περισσότερη από την AD, τον κεντροδεξιό συνασπισμό που κυβερνά τη χώρα, αποτελούμενο από το PSD του πρωθυπουργού Λουίς Μοντενέγκρο και το CDS.

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα, το οποίο στις τελευταίες εκλογές είδε το Chega να το ξεπερνά σε αριθμό εδρών, θα κατέτασσε τρίτο.

Η δημοσκόπηση δημοσιεύεται σε μια περίοδο όπου η χώρα μετρά αντίστροφα για τις δημοτικές εκλογές της 12ης Οκτωβρίου, στις οποίες το Chega θα μπορούσε για πρώτη φορά να κατακτήσει την πρωτιά σε τοπικά συμβούλια.

Παράλληλα, η δημοσιότητα στράφηκε ξανά στον Αντρέ Βεντούρα μετά από μια «γκάφα»: η κοινοβουλευτική ομάδα του Chega ψήφισε κατά της επίσκεψης του προέδρου Μαρσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα στη Γερμανία για το Bürgerfest (γιορτή πολιτών) που διοργανώνει ο Γερμανός ομόλογός του Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, συγχέοντας την εκδήλωση με… «φεστιβάλ χάμπουργκερ». Ο Βεντούρα αξιοποίησε τον θόρυβο, ανεβάζοντας βίντεο στα κοινωνικά δίκτυα όπου τρώει ένα χάμπουργκερ, αφιερώνοντάς το «στα μέσα που τον καταδιώκουν, έχοντας κάνει την καταστροφή του Chega χόμπι».

Ο πολιτικός αναλυτής Ζερμάνο Αλμέιδα, μιλώντας στο Euronews, χαρακτήρισε τα αποτελέσματα αναμενόμενα: «Από τις τελευταίες εκλογές υπάρχουν τρία μεγάλα πολιτικά μπλοκ στην Πορτογαλία και τα ποσοστά τους είναι πολύ κοντά. Επιπλέον, κινούνται εντός του στατιστικού λάθους, οπότε δεν μιλάμε για μια πραγματική μετατόπιση προς ηγεσία του Chega». Ωστόσο, υπογράμμισε τη συμβολική σημασία: «Είναι η πρώτη φορά στη δημοκρατία που μια δημοσκόπηση δίνει την πρωτιά σε κόμμα εκτός του PS ή του PSD».

Ως προς τις αιτίες της ανόδου του Chega, ο Αλμέιδα αναφέρθηκε στην «πολιτική δεινότητα του Βεντούρα, τις παλινωδίες της κυβέρνησης και τη νεότατη και ακόμη αδύναμη ηγεσία του Σοσιαλιστή Ζοζέ Λουίς Καρνέιρο». Για το ενδεχόμενο συμμετοχής του Chega στην κυβέρνηση σημείωσε: «Απίθανο, αλλά όχι αδύνατο. Αν οι εκλογές επιβεβαιώσουν αυτά τα ποσοστά, με μικρό προβάδισμα του Chega, θα είναι δύσκολο να σχηματίσει κυβέρνηση, αφού τα υπόλοιπα κόμματα μπορούν εύκολα να συγκροτήσουν κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να το αποτρέψουν».

Κατά τον ίδιο, το κρίσιμο ερώτημα είναι τι θα πράξει η AD: «Θα επιλέξει να στηρίξει μια κυβέρνηση Chega, ακόμη και με συμμετοχή, ή θα προτιμήσει τη λεγόμενη “δημοκρατική αναχαίτιση”, συμμαχώντας με το PS;».

Η άνοδος της άκρας δεξιάς δεν είναι αποκλειστικό φαινόμενο της Πορτογαλίας. «Η Γαλλία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν σήμερα κόμματα της ακροδεξιάς πρώτα στις δημοσκοπήσεις: το Rassemblement National, η AfD και το Reform UK, αντίστοιχα. Σε άλλες χώρες, όπως η Ολλανδία, κατέστη δυνατό να εμποδιστεί η ανάληψη της εξουσίας από την ακροδεξιά», τόνισε ο Αλμέιδα.

Εν τω μεταξύ, ο πρώην ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος και υποψήφιος για τις επόμενες προεδρικές εκλογές Αντόνιο Ζοζέ Σεγκούρο δήλωσε στο CNN Portugal ότι, σε περίπτωση νίκης του Chega στις βουλευτικές εκλογές, θα διόριζε τον Αντρέ Βεντούρα πρωθυπουργό: «Μέχρι τώρα όλοι οι Πρόεδροι της Δημοκρατίας ανέθεταν την εντολή στον αρχηγό του κόμματος ή του συνασπισμού με τις περισσότερες ψήφους. Σκοπεύω να διατηρήσω αυτήν την αρχή», σημείωσε, αν και ακόμη δεν έχει λάβει την επίσημη στήριξη του PS για την υποψηφιότητά του.