Ο ρόλος των drones στον πόλεμο της Ουκρανίας και η απειλή για την Ευρώπη

Τα drones παίζουν έναν ολοένα και πιο κρίσιμο ρόλο στον πόλεμο της Ουκρανίας. Υπολογίζεται ότι ευθύνονται για το 70% των απωλειών των αντίπαλων στρατών, ενώ όλο και περισσότεροι άμαχοι πλήττονται από τις επιθέσεις τους. Το πρόσφατο περιστατικό με ρωσικό drone στην Πολωνία ανέδειξε επίσης την ανάγκη του ΝΑΤΟ να ενισχύσει την προστασία των κρατών-μελών του.

Ο Φέρεντς Κάιζερ, ειδικός σε θέματα ασφάλειας και άμυνας και αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Διεθνούς Ασφάλειας του Εθνικού Πανεπιστημίου Δημόσιας Διοίκησης της Ουγγαρίας, μίλησε στο euronews για τις διαστάσεις του φαινομένου.

«Υπάρχει τεράστια ποικιλία στρατιωτικών drones»

Σύμφωνα με τον κ. Κάιζερ, τα στρατιωτικά drones ποικίλλουν σημαντικά: από μικρά drones παρακολούθησης και ταχύτατα FPV που ρίχνουν μικρούς εκρηκτικούς μηχανισμούς, έως βαριά drones που ξεπερνούν τους τόνους. Οι Ρώσοι παράγουν μαζικά τα Shahed 136 (Geran), ενώ οι Ουκρανοί χρησιμοποιούν τα Flamingo, βάρους άνω των τεσσάρων τόνων. Υπάρχουν ακόμη μη επανδρωμένα χερσαία οχήματα (UGVs) εξοπλισμένα με πολυβόλα, που χρησιμοποιούνται και για την εκκένωση τραυματιών, καθώς και θαλάσσια drones (USVs), τα οποία οι Ουκρανοί αξιοποίησαν για να απωθήσουν τον ρωσικό στόλο από τη βορειοδυτική Μαύρη Θάλασσα.

Μαζική παραγωγή στην Ουκρανία – αποκεντρωμένα δίκτυα

Η Ουκρανία παράγει τεράστιους αριθμούς drones —περίπου ένα εκατομμύριο μικρά FPV μηνιαίως— ενώ σχεδιάζει να αυξήσει την παραγωγή των Flamingo σε 8–10 ημερησίως. Τα θαλάσσια drones Magura κατασκευάζονται με εξαρτήματα από τζετ σκι, με ρυθμό 1–2 ημερησίως. Η παραγωγή είναι αποκεντρωμένη, συχνά σε γκαράζ, υπόστεγα και με χρήση 3D printers, ώστε να μην μπορεί να στοχοποιηθεί εύκολα από τη Ρωσία.

Αντίθετα, η Ρωσία διαθέτει τη δυνατότητα να μετακινεί μεγάλες γραμμές παραγωγής μακριά από το μέτωπο, εκμεταλλευόμενη το μέγεθος της επικράτειάς της.

Αντιμέτρα και νέες προκλήσεις

Όπως τόνισε ο κ. Κάιζερ, κάθε νέο drone συνοδεύεται από νέες τεχνολογίες αντιμετώπισης. Οι δύο πλευρές συλλέγουν υπολείμματα κατεστραμμένων drones για να μελετήσουν τα συστήματα του αντιπάλου.

Οι ρωσικοί drones δεν θεωρούνται απειλή για την Κεντρική ή Δυτική Ευρώπη, καθώς έχουν μικρή ταχύτητα και ύψος πτήσης. Ο πραγματικός κίνδυνος για τη Δύση παραμένουν οι ρωσικοί βαλλιστικοί πύραυλοι και το εκτενές πυρηνικό οπλοστάσιο της Μόσχας.

«Η Ρωσία έχει πλεονέκτημα στην εμπειρία μάχης»

Παρότι δεν προηγείται σε τεχνολογία, η Ρωσία έχει αναπτύξει μαζικά drones στο πεδίο, αποκτώντας ανεκτίμητη εμπειρία σε πραγματικές συνθήκες μάχης. Αυτό αποτελεί, σύμφωνα με τον Κάιζερ, το μεγαλύτερο συγκριτικό της πλεονέκτημα έναντι της Ουκρανίας και του ΝΑΤΟ.

Η απάντηση του ΝΑΤΟ: «Drone wall» στα ανατολικά σύνορα

Για την προστασία των ανατολικών του μελών, το ΝΑΤΟ και η ΕΕ συζητούν τη δημιουργία ενός «τείχους drones»: ένα πολυεπίπεδο σύστημα αεράμυνας με εξοπλισμό ηλεκτρονικών παρεμβολών, αντιαεροπορικούς πυραύλους, ραντάρ εντοπισμού και μαχητικά αεροσκάφη.

«Χρειάζεται ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων, ακόμη και πιο επιθετική στάση απέναντι στη Ρωσία, η οποία δοκιμάζει συστηματικά τα όρια της Ευρώπης», υπογράμμισε.

Δυτική στήριξη και προοπτικές

Η Δύση χρηματοδοτεί κατά κύριο λόγο την παραγωγή drones στην Ουκρανία, ενώ πολλά εξαρτήματα συνεχίζουν να εισάγονται από την Κίνα. Ουκρανικά χτυπήματα σε ρωσικά διυλιστήρια έχουν προκαλέσει ελλείψεις καυσίμων, αλλά, όπως σημειώνει ο Κάιζερ, σε ένα αυταρχικό καθεστώς η κοινωνική δυσαρέσκεια δεν έχει βαρύτητα.

Ο ίδιος εκτιμά ότι χωρίς τη στήριξη της Δύσης, η Ουκρανία θα καταρρεύσει, με αποτέλεσμα η Ρωσία να αποκτήσει πολύ μεγαλύτερη μεθόριο με την Πολωνία και να σταλεί μήνυμα σε άλλα αυταρχικά καθεστώτα ότι τα σύνορα μπορούν να αλλάζουν με τη βία.

«Καμία πλευρά δεν μπορεί να κερδίσει στρατιωτικά αυτόν τον πόλεμο. Κάποια στιγμή θα απαιτηθεί συμβιβασμός, όμως σήμερα δεν υπάρχει καμία διάθεση ούτε από τη Μόσχα ούτε από το Κίεβο», κατέληξε.