«Η μεταρρύθμιση των εκλογικών συστημάτων θα μπορούσε να μειώσει τη βία στον πολιτικό διάλογο»

Η μεταρρύθμιση των εκλογικών συστημάτων θα μπορούσε να συμβάλει στην εκτόνωση του ολοένα και πιο βίαιου παγκόσμιου πολιτικού διαλόγου, σύμφωνα με εμπειρογνώμονα του Κέντρου για τη Δίκαιη Πολιτική Ανάλυση, μιας ουγγρικής δεξαμενής σκέψης.

Όπως επισημαίνει ο αναλυτής Ζίγκα Μπουλτσού, στα εκλογικά συστήματα όπου ισχύει η αρχή του «ο νικητής τα παίρνει όλα», σχεδόν το ήμισυ του πληθυσμού μένει χωρίς εκπροσώπηση, γεγονός που οξύνει την οργή και την πόλωση στην κοινωνία. Η λύση, όπως υποστηρίζει, θα ήταν ένα εκλογικό σύστημα κατάταξης κομμάτων, όπου οι πολίτες θα μπορούν να κατατάσσουν τις πολιτικές δυνάμεις με σειρά προτίμησης. Με αυτό τον τρόπο, τα κόμματα δεν θα αρκούνται να απευθύνονται μόνο στους πιο αφοσιωμένους ψηφοφόρους τους, αλλά θα είναι υποχρεωμένα να διαμορφώνουν μηνύματα που θα απευθύνονται σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, ακόμη και σε πολίτες της αντιπολίτευσης.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες συγκλονίστηκαν πρόσφατα από τη δολοφονία του συντηρητικού ακτιβιστή Τσάρλι Κερκ, ενώ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας έγινε και απόπειρα δολοφονίας κατά του Ντόναλντ Τραμπ. Στις ΗΠΑ ισχύει το πλειοψηφικό σύστημα «ο νικητής τα παίρνει όλα», μοντέλο που συναντάται, έστω και εν μέρει, και σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, όπως τονίζει ο Μπουλτσού, η αλλαγή εκλογικού συστήματος δεν αρκεί. Πολλοί πολιτικοί θεωρούν ότι τα βραχυπρόθεσμα συμφέροντά τους και η εκλογική τους νίκη εξυπηρετούνται καλύτερα όταν στρέφουν το στρατόπεδό τους εναντίον των αντιπάλων.

Η αυξανόμενη πόλωση έχει ως αποτέλεσμα να ενισχύεται το αίσθημα ότι κάθε εκλογική αναμέτρηση κρίνει την ίδια τη δημοκρατία. «Η μία πλευρά υποστηρίζει ότι η ποιότητα της δημοκρατίας εξαρτάται από την επικράτησή της, διότι αν κερδίσει η άλλη, τότε θα είναι το τέλος του κόσμου για τα επόμενα τέσσερα ή πέντε χρόνια», εξηγεί ο αναλυτής, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι «στην πραγματικότητα τα πράγματα δεν λειτουργούν έτσι».

Την κατάσταση περιπλέκει ακόμη περισσότερο, όπως σημειώνει, το γεγονός ότι οι πολιτικοί που επιλέγουν να στείλουν μηνύματα συναίνεσης καταλήγουν συχνά να γίνονται περιθωριακοί. Ο λόγος είναι ότι ο χώρος των μέσων ενημέρωσης ευνοεί τις εντυπωσιακές και διχαστικές δηλώσεις, αφήνοντας στο περιθώριο τις φωνές που προωθούν την ηρεμία και τον διάλογο.