Οι Γερμανοί στρεσάρονται περισσότερο από ποτέ – Τι δείχνει η νέα έκθεση

Πόλεμος στην Ουκρανία, στη Γάζα και στο Σουδάν. Αβεβαιότητα λόγω δασμών, περιορισμών στο εμπόριο, πανδημιών και αυταρχικών καθεστώτων. Η εποχή που διανύουμε χαρακτηρίζεται από πολλαπλές κρίσεις – και αυτό αντικατοπτρίζεται πλέον έντονα και στην κοινωνία.

Στην εφετινή Έκθεση Στρες της Techniker Krankenkasse (TK), το 62% όσων δηλώνουν ότι βιώνουν στρες αναφέρουν πως οι πόλεμοι και οι διεθνείς συγκρούσεις αποτελούν ισχυρή ή πολύ ισχυρή επιβάρυνση.

Σημαντικό βάρος προκαλεί επίσης η πόλωση της κοινωνίας λόγω των έντονων πολιτικών διαφορών, αλλά και η απειλή για την εσωτερική ασφάλεια.

Λιγότεροι από τους μισούς «στρεσαρισμένους» συμμετέχοντες (47%) δηλώνουν ότι τους επιβαρύνει η απειλή για τη Γερμανία ως επιχειρηματική βάση, ενώ περίπου 44% νιώθουν πίεση από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και των περιβαλλοντικών προβλημάτων.

Πολιτικές και κοινωνικές κρίσεις: τρίτη αιτία στρες

Συνολικά, ωστόσο, οι πολιτικοκοινωνικές ανησυχίες –πόλεμοι, πόλωση, ασφάλεια– αποτελούν την τρίτη σημαντικότερη πηγή στρες.

Οι περισσότεροι Γερμανοί φαίνεται πως ασχολούνται πρωτίστως με τον ίδιο τους τον εαυτό: σύμφωνα με την έκθεση, ο βασικότερος παράγοντας που πυροδοτεί στρες είναι οι υψηλές προσδοκίες από τον ίδιο τον εαυτό. Για τις γυναίκες, οι προσωπικές απαιτήσεις αποτελούν τον σημαντικότερο παράγοντα. Για τους άνδρες, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η εργασιακή κατάσταση. Στη συνολική κατάταξη, σχολείο, σπουδές και εργασία βρίσκονται στη δεύτερη θέση.

Το στρες αυξάνεται σταθερά

Το 66% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι συχνά ή μερικές φορές αισθάνεται στρες στην καθημερινότητα ή στην εργασία. Μόλις το 8% αναφέρει ότι δεν νιώθει καθόλου στρες.

Από το 2013 –χρονιά κατά την οποία ξεκίνησε η έκθεση– καταγράφεται σταθερή άνοδος της αντίληψης του στρες: τότε το ποσοστό ήταν 57%. Η αύξηση αποδίδεται εν μέρει και στις πολλαπλές εξωτερικές πιέσεις, όπως οι πολιτικές κρίσεις και οι πόλεμοι.

Μετά την πανδημία, η αντίληψη στρες στους άνδρες δείχνει να έχει μειωθεί ελαφρώς, ενώ στις γυναίκες συνεχίζει να αυξάνεται.

Παρά ταύτα, η νέα έκθεση της TK επισημαίνει ότι το στρες δεν είναι κατ’ ανάγκην αρνητικό, αρκεί να υπάρχουν επαρκείς φάσεις χαλάρωσης: ένα υγιές επίπεδο μπορεί να ενισχύσει τη συγκέντρωση και την απόδοση.

Όταν το στρες γίνεται σωματικό

Όσοι βιώνουν συχνά στρες εμφανίζουν σε σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό μυϊκούς πόνους, εξάντληση, εσωτερική ανησυχία, διαταραχές ύπνου και ευερεθιστότητα. Η ενίσχυση της ανθεκτικότητας (resilience), όπως και άλλες στρατηγικές διαχείρισης, μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα.

«Οι εργοδότες πρέπει να αναλάβουν δράση»

«Η εργασία αποτελεί σαφώς έναν από τους κύριους παράγοντες που προκαλούν στρες», δήλωσε ο επικεφαλής της TK, Δρ. Γιενς Μπάας, κατά την παρουσίαση της έκθεσης. «Πολλοί εργαζόμενοι δεν μπορούν να “αποσυνδεθούν” μετά τη δουλειά και νιώθουν εξουθενωμένοι. Εδώ πρέπει να παρέμβουμε».

Ο Μπάας υπογραμμίζει ότι το στρες δεν μπορεί πάντα να αποφευχθεί, αλλά είναι κρίσιμο «να μάθουμε να θέτουμε όρια σε έναν ολοένα και πιο γρήγορο κόσμο και να βρίσκουμε έναν υγιή τρόπο διαχείρισής του».

Φύση, χόμπι και κοινωνικές επαφές ως αντίβαρο

Οι περισσότεροι συμμετέχοντες (83%) δηλώνουν ότι ο περίπατος ή ο χρόνος στη φύση βοηθούν σημαντικά στη μείωση του στρες. Το 78% αναφέρει ότι τα χόμπι αποτελούν αποτελεσματική μέθοδο αποφόρτισης – το ίδιο και οι συναντήσεις με οικογένεια και φίλους.

Η μουσική, το μαγείρεμα ή το φαγητό εκτός σπιτιού συμβάλλουν επίσης στη μετάβαση στη φάση χαλάρωσης.

«Δεν είμαστε φτιαγμένοι για να κουβαλάμε όλες τις κρίσεις του κόσμου»

Η ψυχολόγος και ερευνήτρια της ευτυχίας, καθηγήτρια Γιούτιθ Μάνγκελσντορφ, εξηγεί στη σχετική έκθεση ότι η διαφορά ανάμεσα σε προσωπικές κρίσεις –όπως η απώλεια εργασίας– και στα μεγάλα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα είναι το αίσθημα ελέγχου.

Όταν το άτομο μπορεί να επηρεάσει την κατάσταση, ανακτά την αίσθηση δράσης. Στις εξωτερικές κρίσεις, το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να ελέγξει την έκθεση σε αυτές.

«Δεν είμαστε εξελικτικά φτιαγμένοι να ασχολούμαστε όλη μέρα με τις κρίσεις του πλανήτη», σημειώνει η Μάνγκελσντορφ. «Πρέπει να μάθουμε να καθορίζουμε πότε και για ποιο λόγο ενημερωνόμαστε, ώστε να μην υπερφορτωνόμαστε από ανεξέλεγκτη κατανάλωση ειδήσεων και doomscrolling».