COP30 öncesi AB'de iklim hedefi çatlağı: AB ülkeleri 2035 hedefi konusunda bölünmüş durumda

Euronews'in ulaştığı bir iç brifing notuna göre, 18 Eylül Perşembe günü Brüksel'de bir araya gelecek olan çevre bakanları, bu yılın sonunda Brezilya'da yapılacak COP30 iklim zirvesi öncesinde AB düzeyinde belirlenmesi gereken 2035 ulusal emisyon hedefleri üzerinde tartışıyor.

AB yetkililerine göre, AB Dönem Başkanı Danimarka'nın perşembe günü almayı planladığı tartışmalı 2040 AB iklim emisyon hedefi kararı, ülkelerin konuyu değerlendirmek için daha fazla zamana ihtiyaç duyduklarını iddia etmeleri nedeniyle şimdiden tartışma noktasına çekildi.

Ancak notta, önümüzdeki hafta dünya liderlerinin COP30 öncesinde iklim çabalarını değerlendireceği BM Genel Kurulu'nda (UNGA) görüşülecek olan ve Ulusal Olarak Belirlenmiş Katkılar (NDCs) olarak adlandırılan 2035 yılı ulusal hedeflerine ilişkin kararla ilgili olarak ülkelerin artık daha fazla ya da daha az iddialı kamplara bölündüğü belirtildi.

Nota göre, "iklim konusunda daha az iddialı" AB ülkeleri "sera gazı emisyonlarında yüzde 66'ya yakın" bir azaltım ve bu hedefin 2030 ile 2050 yılları arasında doğrusal bir yörüngede ilerlemesini istiyor.

"Daha iddialı" olarak kabul edilen AB ülkeleri için tercih, 23 Eylül'de başlayacak olan BM Genel Kurulu öncesinde, 2030 hedefinden ve 2040 için önerilen yüzde 90 hedefinden hareketle, "yüzde 66 ile yüzde 72,5 arasında" net ve iddialı bir 2035 hedefiyle "gösterge niteliğinde bir açıklama" yapılmasıdır.

AB'nin Paris Anlaşması kapsamındaki çabaları

Paris Anlaşması kapsamında ülkeler NDC'lerini her 5 yılda bir sunuyor veya güncelliyor. AB'nin NDC'sinin 2035 hedefini içerecek ve Kasım ayında COP30'da sunulacak 2040 gibi ara hedefleri yansıtacak şekilde güncellenmesi gerekiyor.

AB'nin Ulusal Katkı Beyanı (NDC), üye ülkeler tarafından resmi olarak kabul edilirken, 2040 yılına yönelik iklim hedefi, 2021’de yürürlüğe giren Avrupa İklim Yasası’nda yapılacak bir değişiklikle belirlenecek. Ancak bazı ülkeler, AB’nin COP30’da küresel düzeyde daha iddialı hedefler için baskı yapma kapasitesini artıracağını savunarak, her iki hedefin aynı anda kabul edilmesine sıcak bakıyor.

Notta, "Ekim ayındaki Avrupa Konseyi tartışmasından sonra genel bir yaklaşım [Konsey'in pozisyonu] konusunda sadece coreper [daimi ülke temsilcileri] düzeyinde bir karar alınması olası değildir, bu nedenle COP30'dan önce bir yaklaşım benimsemek için olağanüstü bir çevre konseyi çağrılabilir," denildi.

Üye devletler AB'nin küresel sahnedeki yeşil çabaları konusunda çekişmeye devam ederken, Danimarka Dönem Başkanlığı, BM Genel Kurulu'na eli boş gelmeyi reddediyor ve aradaki boşluğu doldurmak için iki farklı seçenek üzerinde çalışıyor: birincisi NDC'lerin daha düşük bir aralıkta olması, ikincisi ise NDC'lerin 2040 iklim hedefinden ayrılması.

Euronews'e konuşan bir AB diplomatı, "Genel bir yaklaşım [Konsey'in pozisyonu] değil, bir politika tartışması için üye devletlerden rehberlik istiyoruz," dedi ve AB Dönem Başkanlığı'nın Avrupa İklim Yasası ile NDC'yi hala bağlantılı tutacak bir yol bulmaya çalıştığını sözlerine ekledi.

2035 ve 2040 hedeflerinin birbirine bağlanmasını savunan Danimarka, geçen hafta bakanlar düzeyinde bir oylama yapılması için bastırdı ancak Almanya ve İtalya, kararı Ekim ayında devlet başkanlarının bir araya geleceği Avrupa Konseyi'ne götürme konusunda Fransa'yı destekledi. Bu hamle Avusturya, Çekya, Macaristan, Letonya, Malta, Polonya, Romanya ve Slovakya gibi ülkeler tarafından desteklendi.

Ancak mektuba göre Çekya, Macaristan, Polonya ve Slovakya gibi ülkeler, AB yürütme organı tarafından önerilen yüzde 90'lık hedefin yeniden gözden geçirilmesi umuduyla konuyu ekim ayında Devlet Başkanları ile görüşmek isterken, Fransa, Almanya ve İtalya önerinin ilerlemesini sağlayacak "çerçeve koşulların" tartışılmasını istiyor.