İrlanda hükümeti cumhurbaşkanlığına aday olmak isteyenleri engelledi mi?

Sosyal medyada İrlanda cumhurbaşkanlığına aday olmak isteyen herkesin hükümetin desteğine ihtiyaç duyduğu ve hükümetin aynı fikirde olmadığı kişileri aktif olarak engellemeye çalıştığı iddiaları yer alıyor.

İrlanda'da 24 Ekim 2025 tarihinde yapılacak olan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, görev süresi dolan Cumhurbaşkanı Michael D. Higgins'in yerine geçmek isteyen üç aday yarışacak: Catherine Connolly, Jim Gavin ve Heather Humphreys. Bu sayı, 1990 seçimlerinden bu yana en az aday sayısı.

X'te 100 binden fazla kez izlenen bir video, hükümetin müdahale etmemesi halinde oy pusulası listesinin daha uzun olabileceğini iddia ediyor. Vatandaşlar istedikleri kişiye oy veremedikleri için seçimin adil olmayacağı da ekleniyor.

Videoda, "Şu anda İrlanda'da hükümet kabul etmediği adayları engelliyor," deniyor. "Bunun bir demokrasi olduğunu unutmayın."

Ancak İrlanda'nın seçim komisyonu kimin cumhurbaşkanı olabileceğine ve adayların nasıl belirleneceğine dair kriterleri açıkça ortaya koyuyor.

Bir kişinin cumhurbaşkanlığına aday olabilmesi için İrlanda vatandaşı ve 35 yaş ve üzerinde olması gerekiyor.

Aday gösterilmek için üç farklı yöntem bulunuyor: İlk olarak, potansiyel bir aday Oireachtas'ın (İrlanda parlamentosu) en az 20 üyesi tarafından aday gösterilebilir, bunlar TD'ler (alt meclis üyeleri) veya senatörler olabilir.

Aksi takdirde, cumhurbaşkanlığına aday olmak isteyen bir kişinin ilçe veya şehir konseyleri gibi en az dört yerel makam tarafından aday gösterilmesi gerekir.

Son olarak, eski ya da emekli başkanlar sadece bir dönem görev yapmışlarsa kendilerini aday gösterebilirler. Başkanlar yedi yıl süreyle görev yaparlar ve Başkan Michael D. Higgins'te olduğu gibi en fazla iki dönem için seçilebilirler.

Adaylık süresi 24 Eylül'de sona erdi.

Dolayısıyla, hükümetin potansiyel adayların cumhurbaşkanlığına aday olmalarını engelleyebileceğini öne sürmek doğru değil ve videonun yanlış bir şekilde hükümet ile parlamentoyu aynı kefeye koyduğu görülüyor.

Aynı zamanda hükümet bakanı da olabilen bazı parlamento üyeleri belirli bir kişiyi aday göstermeyi reddedebilirken, bireysel olarak karar verirler ve bu kişi hangi partiye mensup olursa olsun diğer TD'lerden veya senatörlerden adaylık isteyebilir.

EuroVerify daha önce, eski dövüş sanatları dövüşçüsü Conor McGregor'un Mart 2025'te göçmenlik karşıtı bir platformda aday olacağını açıkladığında İrlanda cumhurbaşkanlığı için uygunluk koşullarını incelemişti.

McGregor, Eylül ayı başlarında "dikkatlice düşündükten ve aileme danıştıktan sonra" artık cumhurbaşkanlığına aday olmayacağını söyledi.