Euronews'ten 'AB Genişleme Zirvesi': Ortak gelecek tartışılacak

Euronews’in ev sahipliğinde düzenlenecek olan Genişleme Zirvesi, Avrupa bütünleşmesinin geleceğini tartışmak üzere AB liderleriyle aday ülke temsilcilerini ilk kez canlı yayında bir araya getirecek.

4 Kasım Salı günü Brüksel’de gerçekleştirilecek bu benzeri görülmemiş zirve, Avrupa Birliği’nin doğu ve güneydoğuya genişlemesi konusundaki tartışmalara yön verecek tarihi bir dönüm noktası olacak.

Avrupa Konseyi Başkanı António Costa, zirveye katılımını doğruladı. Costa, Avrupa’nın geleceğini şekillendirecek liderler arasında yer alacak.

Zirvede Moldova Cumhurbaşkanı Maia Sandu, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić, Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Karadağ Başbakanı Milojko Spajić, Kuzey Makedonya Başbakanı Hristijan Mickoski ve AB Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Marta Kos bir araya gelecek.

Bu buluşma, Euronews’in aday ülkelerin sesini Avrupa sahnesinde daha güçlü duyurma girişimi olarak dikkat çekiyor. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in “Avrupa’nın yeniden birleşmesi” olarak tanımladığı genişleme süreci, zirvede doğrudan aday ülkelerin perspektifinden tartışılacak.

Zirve, Ukrayna’daki savaşın gölgesinde, her ülkenin kendi ulusal deneyimiyle genişlemeye nasıl baktığını ortaya koyacak. Moldova’nın kararlılığı, Batı Balkan ülkelerinin onlarca yıllık üyelik bekleyişi ve reform süreçleri, liderlerin kendi halklarının beklentileriyle birlikte masaya taşınacak.

Aday ülkelerin zorlukları

Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaşın ardından Brüksel, genişleme sürecine yeni bir ivme kazandırdı. Genişleme artık sadece siyasi bir tercih değil, Avrupa’nın güvenliği, ekonomik dayanıklılığı ve demokratik değerleri açısından temel bir unsur olarak görülüyor.

Ancak her aday ülkenin yolu farklı zorluklarla dolu.

• Ukrayna, 2022 Şubat’ındaki tam ölçekli işgalin ardından yalnızca dört gün içinde AB üyelik başvurusunda bulundu ve dört ay gibi kısa bir sürede aday statüsü kazandı. Ülke, savaş sürerken reformları yürütme zorluğuyla karşı karşıya.
• Moldova, Ukrayna’yı takip ederek Mart 2022’de başvurdu ve aynı anda aday statüsü aldı. AB Komisyonu, ülkenin 2027’ye kadar müzakereleri tamamlayabileceğini, hatta “normalden iki kat hızlı ilerleyebileceğini” öngörüyor.

• Sırbistan, 2009’da başvurup 2014’te müzakerelere başladı. Ancak halk desteği yıllar içinde yüzde 70’lerden yüzde 40’a düştü. Buna rağmen hem Belgrad hem Brüksel, “Sırbistan’ın yeri AB içindedir,” mesajını yineliyor.
• Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, “Tarihte ilk kez hangi imparatorluğun parçası olmak istediğimizi özgürce seçebiliriz — hakların, değerlerin, güvenliğin imparatorluğu,” sözleriyle dikkat çekti. Arnavutluk, 2009’da yaptığı başvurudan bu yana büyük ilerleme kaydetti ve 2030’a kadar üyelik hedefi koydu.
• Karadağ, 33 müzakere başlığının tümünü açmış durumda. Yedisi geçici olarak kapatıldı. Hedefi: 2026’da müzakereleri bitirip 2028’de AB üyesi olmak.
• Kuzey Makedonya, 2004’te başvurdu ama komşularıyla yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle sürecin en uzun bekleyeni oldu. 2019’daki Prespa Anlaşması ile Yunanistan’la isim sorununu çözdü ancak bu kez Bulgaristan, dil ve tarih konularında müzakereleri engelledi. Kamuoyunda üyelik desteği giderek azaldı.

Zirve, Avrupa'nın geleceğini şekillendirebilir

Euronews Zirvesi’nin zamanlaması dikkat çekici: Etkinlik, Avrupa Komisyonu’nun 2025 genişleme paketini sunmasından hemen önce gerçekleştiriliyor. Bu paket, aday ülkelerin ilerlemesini değerlendiren yıllık bir rapor ve gelecek yılın AB ajandasını belirleyecek.

Avrupa kamuoyunun genişlemeye desteği de artıyor: 'Eurobarometre’ye göre AB vatandaşlarının yüzde 56’sı genişlemeyi destekliyor; özellikle genç Avrupalılar arasında bu oran daha yüksek.

Zirvede, AB genişlemesinin sağlayacağı ekonomik ve siyasi faydalar da tartışılacak: milyonlarca yeni tüketiciye erişim, Avrupa’nın küresel etkisinin artması ve kıta genelinde demokrasinin güçlenmesi.

Bu zirveyi benzersiz kılan, aday ülke liderleri ile AB karar vericilerinin yüz yüze, doğrudan bir diyalog kuracak olmaları.

Canlı yayın formatı sayesinde, tüm Avrupalılar genişlemenin zorluk, beklenti ve fırsatlarının açık bir şekilde tartışıldığını izleyebilecek.

Euronews Avrupa Genişleme Zirvesi, 4 Kasım Salı günü 14.00–17.00 CET saatleri arasında televizyon ve dijital platformlarda, YouTube dahil olmak üzere canlı yayınlanacak.