Τουρκία: Συγκρούσεις στην Κωνσταντινούπολη μετά τη σύλληψη του δημάρχου Εκρέμ Ιμάμογλου

Φοιτητές στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης που υποστηρίζουν τον Εκρέμ Ιμάμογλου έσπασαν οδοφράγματα της αστυνομίας κατά τη διάρκεια διαδήλωσης κατά της σύλληψής του και η αστυνομία έκανε χρήση δακρυγόνων, μετέδωσαν τοπικά μέσα ενημέρωσης, ενώ ο αντίκτυπος της σύλληψης του δημάρχου Κωνσταντινούπολης ήδη έχει ταρακουνήσει τη χώρα.

Τέσσερα οχήματα για την αντιμετώπιση των ταραχών εξοπλισμένα με κανόνια νερού βρίσκονται παρατεταγμένα στην κορυφή των σκαλοπατιών με θέα την τεράστια πλατεία, γύρω από την οποία υψώθηκαν μεταλλικά φράγματα σήμερα το πρωί για να αποτραπούν τυχόν συγκεντρώσεις σε αυτό το σημείο που έγινε το επίκεντρο, το 2013, ενός κύματος διαμαρτυριών κατά του Ερντογάν, τότε πρωθυπουργού.

Μπροστά από το αρχηγείο της αστυνομίας όπου κρατείται ο Ιμάμογλου από τα ξημερώματα, εκατοντάδες άνθρωποι, σε απόσταση από αστυνομικά φράγματα, συγκεντρώθηκαν για να φωνάξουν «Ιμάμογλου, δεν είσαι μόνος!», «Κυβέρνηση Παραιτήσου!» ή «Μια μέρα η ζυγαριά θα γείρει και το AKP (σ.σ. το κυβερνών κόμμα) θα λογοδοτήσει στον λαό».

Βουτιά της τουρκικής λίρας μετά τη σύλληψη Ιμάμογλου

Στη διάσημη οδό Ιστικλάλ, εκατοντάδες άνθρωποι στέκοντααν στην ουρά σε ανταλλακτήρια συναλλάγματος. Η σύλληψη του δημάρχου της πόλης έπληξε την ήδη ασταθή τουρκική λίρα, που κατέγραψε νέο ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου και του ευρώ το πρωί.

Τι είχε προηγηθεί

Η τουρκική αστυνομία συνέλαβε την Τετάρτη τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, στο πλαίσιο έρευνας για φερόμενες σχέσεις με κυκλώματα διαφθοράς και τρομοκρατίας.

Τουρκικά μέσα ενημέρωσης εξήγησαν ότι εισαγγελείς εξέδωσαν εντάλματα σύλληψης για συνολικά 106 πρόσωπα. Εκτός από τον επικεφαλής του μητροπολιτικού δήμου της Κωνσταντινούπολης, συνελήφθησαν επίσης οι δήμαρχοι δύο μεγάλων περιφερειακών δήμων της Κωνσταντινούπολης (Σισλί, Μεϊλικντουζού), δημοσιογράφοι και επιχειρηματίες.

Οι αρχές απέκλεισαν δρόμους στην Κωνσταντινούπολη και απαγόρευσαν τις διαδηλώσεις στην πόλη για τέσσερις ημέρες, σε μια προφανή προσπάθεια να αποτρέψουν τις κινητοποιήσεις μετά τη σύλληψη ενός εκ των βασικών πολιτικών αντιπάλων του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Είχε προηγηθεί έρευνα στο σπίτι του Εκρέμ Ιμάμογλου, μια μέρα μετά την ακύρωση του πτυχίου του από πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, αποκλείοντας ουσιαστικά το δημοφιλές στέλεχος της αντιπολίτευσης από την επόμενη προεδρική κούρσα. Η κατοχή πτυχίου πανεπιστημίου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για συμμετοχή στις εκλογές σύμφωνα με την τουρκική νομοθεσία.

Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα θα διεξαγάγει προκριματικές εκλογές την Κυριακή, όπου ο Ιμάμογλου ήταν το μεγάλο φαβορί για να επιλεγεί ως υποψήφιος για τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές. Οι επόμενες προεδρικές εκλογές της Τουρκίας είναι προγραμματισμένες για το 2028, αλλά δεν αποκλείεται να διεξαχθούν πρόωρα.

Τις πρώτες πρωινές ώρες, σύμβουλος του Εκρέμ Ιμάμογλου για θέματα μέσων ενημέρωσης, Μουράτ Ονγκούν, έκανε γνωστό μέσω X ότι τέθηκε υπό κράτηση χωρίς να του εξηγηθούν οι λόγοι.

Ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης ανέφερε από την πλευρά του μέσω X ότι είχαν συγκεντρωθεί μπροστά στο σπίτι του εκατοντάδες αστυνομικοί, τονίζοντας πως δεν θα κάνει πίσω παρά τις πιέσεις.

«Είμαστε αντιμέτωποι με τυρράνους» τόνισε ο Ιμάμογλου σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, υποστηρίζοντας ότι η κυβέρνηση επιχειρεί να «χειραγωγήσει τη λαϊκή βούληση».

«Μιλάω με λύπη. Μια χούφτα μυαλά, που προσπάθησαν να σφετεριστούν τη θέληση του έθνους μας, χρησιμοποίησαν τους αγαπητούς μου αστυνομικούς ως όργανο για αυτό το κακό κι έστειλαν εκατοντάδες αστυνομικούς στην πόρτα του εκπροσώπου 16 εκατομμυρίων κατοίκων της Κωνσταντινούπολης. Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια μεγάλη τυραννία, αλλά θέλω να ξέρετε ότι δεν θα τα παρατήσω. Σας αγαπώ όλους πολύ, εμπιστεύομαι τον εαυτό μου στο έθνος μου. Να ξέρει ολόκληρο το έθνος ότι θα σταθώ όρθιος Θα συνεχίσω να αγωνίζομαι εναντίον αυτού του ατόμου και του μυαλού του που χρησιμοποιεί όλη αυτή τη διαδικασία ως μηχανισμό», τόνισε ο Εκρέμ Ιμάμογλου.

Εμμέσως πλην σαφώς, ο αντιπολιτευόμενος πολιτικός άφησε να εννοηθεί πως οι διώξεις σε βάρος του και η επιχείρηση για τη σύλληψή του έχουν πολιτικά ελατήρια και ιθύνοντα νου τον πρόεδρο Ερντογάν.

Συνεργάτες του επιβεβαίωσαν κατόπιν σε διεθνή πρακτορεία ειδήσεων ότι ο δήμαρχος συνελήφθη και οδηγήθηκε σε εγκατάσταση της αστυνομίας.

Σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης, που επικαλέστηκαν ανακοίνωση της εισαγγελίας της Κωνσταντινούπολης, ο κ. Ιμάμογλου κατηγορείται πως είναι «επικεφαλής εγκληματικής οργάνωσης με κερδοσκοπικό σκοπό»· και, στο πλαίσιο χωριστής έρευνας, κατηγορείται πως παρείχε «βοήθεια» στο PKK, το αυτονομιστικό κίνημα Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν, που χαρακτηρίζεται τρομοκρατική οργάνωση από την Άγκυρα.

Έντονες διεθνείς αντιδράσεις

Η σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης από τις τουρκικές αρχές είναι «βαθιά ανησυχητική», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, στις Βρυξέλλες, η πρόεδρος της Επιτροπής ρωτήθηκε για τη σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης. «Θεωρούμε ότι η σύλληψη του δημάρχου είναι βαθιά ανησυχητική. Ως μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης και ως υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ, η Τουρκία πρέπει να υποστηρίξει τις δημοκρατικές αξίες, ιδιαίτερα τα δικαιώματα των εκλεγμένων αξιωματούχων. Θέλουμε λοιπόν η Τουρκία να παραμείνει προσηλωμένη στην Ευρώπη, αλλά αυτό απαιτεί ξεκάθαρη δέσμευση σε δημοκρατικούς κανόνες και πρακτικές, και είναι βασικό να σέβεται η Τουρκία αυτές τις θεμελιώδεις αρχές», δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Το Συμβούλιο της Ευρώπης ανακοίνωσε πως "καταδικάζει σθεναρά" τη σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης και κύριου πολιτικού αντιπάλου του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, του Εκρέμ Ιμάμογλου, ως ένα μέτρο που αντιβαίνει στη λαϊκή βούληση.

Σε μία ανακοίνωση, το κογκρέσο τοπικών και περιφερειακών αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης ανέφερε πως η σύλληψη του Ε. Ιμάμογλου "φέρει όλα τα σημάδια της πίεσης σε μια πολιτική προσωπικότητα", προσθέτοντας πως το κογκρέσο θα εγείρει το θέμα σε μια σύνοδο την ερχόμενη εβδομάδα.

Η Γαλλία "ανησυχεί βαθύτατα" για τη σύλληψη του ηγετικού στελέχους της τουρκικής αντιπολίτευσης Εκρέμ Ιμάμογλου, η οποία πιθανόν να έχει σοβαρές συνέπειες στην τουρκική δημοκρατία, ανακοίνωσε σήμερα το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών.

"Μάθαμε με βαθύτατη ανησυχία σήμερα το πρωί για τη σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, του αντιπολιτευόμενου Εκρέμ Ιμάμογλου, μαζί με πολλές άλλες εξέχουσες προσωπικότητες", δήλωσε ο εκπρόσωπος της γαλλικής διπλωματίας Κριστόφ Λεμουάν στους δημοσιογράφους κατά την ημερήσια διαδικτυακή ενημέρωση του Τύπου.

"Οι σημερινές συλλήψεις είναι πιθανόν να έχουν σοβαρές συνέπειες για την τουρκική δημοκρατία", δήλωσε.

Η κυβέρνηση της Γερμανίας επέκρινε την σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου ως «σοβαρή οπισθοδρόμηση» για την δημοκρατία στην Τουρκία.

«Η σύλληψη είναι μέρος μιας σειράς αυξανόμενων νομικών πιέσεων σε βάρος του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης και για εμάς ο σεβασμός στις δημοκρατικές αρχές και στις αρχές του κράτους δικαίου αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για μια λειτουργική δημοκρατία», δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Σεμπάστιαν Φίσερ και πρόσθεσε ότι είχε ήδη επισημανθεί μια «ασυνήθιστη συγκέντρωση (νομικών) διαδικασιών» εναντίον του κ. Ιμάμογλου. Ο κ. Φίσερ τόνισε ακόμη ότι η γερμανική πλευρά θα απευθυνθεί για το θέμα με τον κατάλληλο τρόπο στους τούρκους συνομιλητές της.

Η επικεφαλής του παραρτήματος του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Τουρκία Έμα Σινκλέρ-Γουέμπ καταδίκασε τη σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου, κάνοντας λόγο για «κατάφωρη παραβίαση του συστήματος δικαιοσύνης».

Σε σχόλιά της στο Reuters, η Σινκλέρ-Γουέμπ δήλωσε ότι τις συλλήψεις είναι μέρος «ενός μοτίβου πολιτικά υποκινούμενων ερευνών» με στόχο την υπονόμευση των δραστηριοτήτων της αντιπολίτευσης. Παράλληλα, ζήτησε την άμεση απελευθέρωση του Ιμάμογλου και των άλλων συλληφθέντων.

Σε δήλωση στήριξης προς τον δήμαρχο Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, προέβη ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας, την οποία κοινοποίησε και στον προσωπικό λογαριασμό του στο Χ. Ξεκινά με τη φράση «Φίλε Εκρέμ, είμαστε δίπλα σου» και στη συνέχεια ο κ. Δούκας αναφέρει:

«Με ανησυχία παρακολουθούμε τις εξελίξεις στην Κωνσταντινούπολη και τη σύλληψη του δημάρχου Εκρέμ Ιμάμογλου και 100 συνεργατών του. Ο κύριος αντίπαλος του Ερντογάν, εκλεγμένος από το 54% των πολιτών της Κωνσταντινούπολης βρίσκεται υπό κράτηση, κατηγορούμενος για βαριά αδικήματα. Είναι το τελευταίο επεισόδιο, μιας σειράς διώξεων που έχουν ασκηθεί κατά του φίλου Εκρέμ, με τελευταία την ακύρωση του πανεπιστημιακού του πτυχίου γεγονός που τον απέκλειε από την κούρσα για τη διεκδίκηση της προεδρίας της Τουρκίας. Η σύλληψη εκλεγμένου δημάρχου και η αντικατάσταση από διορισμένο, αποτελεί σοβαρό πλήγμα κατά της Δημοκρατίας».

Τη στήριξή του στον δήμαρχο Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου εξέφρασε ο Κώστας Μπακογιάννης με ανάρτησή του στον προσωπικό λογαριασμό του στο facebook. Ο πρώην δήμαρχος Αθηναίων έχει περάσει φωτογραφία που είναι μαζί στην Ακρόπολη, γράφει αρχικά "Με τον Εκρέμ" και αμέσως μετά αναφέρει:

«Εκρέμ Ιμάμογλου: ο δήμαρχος που έγινε εχθρός του καθεστώτος επειδή τόλμησε να κερδίσει εκλογές κόντρα στη βούληση του. Από την πρώτη μέρα, ο Ερντογάν προσπαθεί να τον εξαφανίσει πολιτικά και να τον βάλει φυλακή όπως έκανε με τόσους αντιπάλους του. Η προσπάθεια αυτή συνεχίζεται κόντρα σε κάθε έννοια δημοκρατίας και κράτους δικαίου με κατηγορίες που πλέον δεν μπορεί να πιστέψει κανείς. Η δημοκρατία δεν φυλακίζεται. Η Ευρώπη δεν μπορεί να παρακολουθεί σιωπηλή και αμέτοχη την συνεχιζόμενη καταστρατήγηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε μια χώρα που αλλάζει προσωπεία κατά το δοκούν».