Ευρωβαρόμετρο: «Η χώρα κινείται προς τη λάθος κατεύθυνση», λένε επτά στους δέκα Έλληνες

Επτά στους δέκα Έλληνες εμφανίζονται απαισιόδοξοι σχετικά με το πώς βλέπουν να πηγαίνουν τα πράγματα στη χώρα. Στην έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που δόθηκε στη δημοσιότητα, το 69% των ερωτηθέτων δηλώνει ότι γενικά τα πράγματα στην Ελλάδα κινούνται προς τη λάθος κατεύθυνση. Το 22% κρίνει πως κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση και μόλις το 8% δηλώνει ούτε το ένα, ούτε το άλλο.

Αντίστοιχα, το 57% των Ελλήνων κρίνει ότι τα πράγματα κινούνται προς τη λάθος κατεύθυνση στην Ευρωπαϊκή Ένωση (με τον ευρωπαϊκό μ.ο. στο 43%), το 31% λέει ότι κινούνται προς την σωστή κατεύθυνση (ευρωπαίκός μ.ο. 42%) και 10% ούτε προς τη μία, ούτε προς την άλλη κατεύθυνση.

Για το βιοτικό τους επίπεδο, οι μισοί από τους ερωτηθέντες Έλληνες πιστεύουν ότι κατά τα επόμενα πέντε χρόνια δεν θα αλλάξει, ενώ το 34% φοβάται ότι το βιοτικό του επίπεδο θα πέσει. Μόλις το 15% των Ελλήνων εκτιμά ότι το βιοτικό του επίπεδο θα βελτιωθεί.

Άνδρες και γυναίκες έχουν σχεδόν την ίδια τοποθέτηση περί στασιμότητας, με τις γυναίκες να είναι ελφρώς πιο απαισιόδοξες από τους άνδρες, ενώ με βάση τα στοιχεία όσο αυξάνεται η ηλικία των ερωτηθέντων τόσο περισσότερες είναι οι απαισιόδοξες τοποθετήσεις του.

Το 52% των Ελλήνων πάντως εκφράζει αισιοδοξία για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ το 46% δηλώνει απαισιοδοξία, με τα αντίστοιχα ποσοστά στην ΕΕ να κυμαίνονται στο 66% και το 31%.

Προτεραιότητες για τους Έλληνες

Η αντιμετώπιση του πληθωρισμού, της αύξησης των τιμών και του κόστους διαβίωσης, η υποστήριξη της οικονομίας και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας είναι οι τομείς στους οποίους κατά τους Έλληνες πρέπει να δώσει προτεραιότητα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Ακολουθούν η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινονικού αποκλειστμού αλλά και η ανάγκη για περισσότερη υποστήριξη στη δημόσια υγεία. Σχεδόν τρεις στους δέκα στην Ελλάδα απαντούν επίσης ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, ενώ το χαμηλότερο ποσοστό λαμβάνει η ψηφιοποίηση της ευρωπαϊκής οικονομίας και κοινωνίας.

Σε ό,τι αφορά τις αξίες που πρέπει θα προασπίζεται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οι Έλληνες θέτουν ως προτεραιότητα την ειρήνη και ακολουθούν: Το κράτος δικαίου, η δημοκρατία, η ελευθερία λόγου και σκέψης και η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ΕΕ και παγκοσμίως.

Διχασμένη εικόνα για την ΕΕ

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι απαντήσεις των πολιτών στο ερώτημα ποιά είναι η εικόνα που έχουν για την ΕΕ. Οι Έλληνες έχουν συνολικά θετική εικόνα σε ποσοστό μόλις 36%, συνολικά αρνητική εικόνα έχει το 29% και 35% λέει ότι έχει ουδέτερη εικόνα. Τα αντίστοιχα ποσοστά από τον μ.ο. της ΕΕ 52% θετική εικόνα, 16% αρνητική εικόνα και 32% ουδέτερη.

Οι απαντήσεις μοιράζονται, όταν ο διαχωρισμός γίνεται ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες στην Ελλάδα, σε ό,τι αφορά τις ηλικιακές ομάδες οι νέοι 25-39 ετών έχουν πιο θετική εικόνα (41%) σε σχέση με τους 55+ (33%), ενώ υψηλά ποσοστά συναντώνται στους 20+ (49% θετική εικόνα) και σε όσους σπουδάζουν ακόμη (47%).

Όταν η συζήτηση αφορά την εικόνα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το 33% των Ελλήνων το βλέπει θετικά, το 28% αρνητικά και το 38% ουδέτερα. Οι αρνητικές απαντήσεις στην Ελλάδα είναι περισσότερες συγκριτικά με τον μ.ο. στην ΕΕ (18%).

Ως εκ τούτου δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι το 73% των Ελλήνων ζητεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να παίζει πιο σημαντικό ρόλο (62% είναι ο Ευρωπαϊκός μ.ο.)

Το 66% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα θεωρεί ότι η χώρα έχει γενικώς ωφεληθεί από την ένταξή της στην ΕΕ, ενώ αρνητικά στο ερώτημα αυτό απαντά το 32%. Αντίστοιχα υψηλά είναι τα ποσοστά στην ΕΕ, με τον μ.ο. να βλεπει ωφέλειες σε ποσοστό 73%.

Ως κύρια οφέλη από την συμμετοχή της χώρας στην ΕΕ οι Έλληνες βλέπουν (ποσοστό 45%) την συμβολή της ΕΕ στην προστασία της ειρήνης και στην ενίσχυση της ασφάλειας και ακολουθούν το γεγονός ότι η ιδιότητα του μέλους της ΕΕ βελτιώνει την συνεργασία ανάμεσα στην Ελλάδα και τις άλλες χώρες της Κοινότητας, αλλά και το γεγονός ότι η ΕΕ δίνει στον ελληνικό λαό δυνατότερη φωνή στον κόσμο.

Ενίσχυση της θέσης της ΕΕ στον κόσμο

Απαντώντας στην ερώτηση για τον ρόλο της ΕΕ στην προστασία των Ευρωπαίων πολιτών από παγκόσμιες κρίσεις και κινδύνους για την ασφάλεια, η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων (77%, δηλαδή σχεδόν οκτώ στους δέκα) θεωρεί ότι πρέπει να είναι πιο σημαντικός. Ο μέσος όρος στην ΕΕ από τις απαντήσεις που έδωσαν οι πολίτες είναι 68%.

Σε ό,τι αφορά τους τομείς όπου θα πρέπει να εστιάσει η ΕΕ για να ενισχύσει τη θέση της στον κόσμο, οι ερωτηθέντες στην Ελλάδα θέτουν ως προτεραιότητα την ανταγωνιστικότητα, την οικονομία και τη βιομηχανία (ποσοστό 38%, με τον ευρωπαϊκό μ.ο. στο 32%) και ακολουθούν: η άμυνα και η ασφάλεια (32%, με ευρωπαϊκό μ.ο. 37%), η ενεργειακή ανεξαρτησία, οι πόροι και οι υποδομές (31%, με ευρωπαϊκό μ.ο. 27%), η ασφάλεια των τροφίμων και η γεωργία (30%, με ευρωπαϊκό μ.ο. 23%). Στις τελευταίες θέσεις βρίσκονται η διεύρυνση της ΕΕ και οι σχέσεις γειτονίας (7%, με ευρωπαϊκό μ.ο. 8%), ο πολιτισμός (9%, με ευρωπαϊκό μ.ο. 8%) καθώς και το ευρώ (9%, ευρωπαϊκό μ.ο. 8%).

Μεγάλη απόκλιση σε σχέση με τον ευρωπαϊκό όρο εμφανίζεται το δημογραφικό, η μετανάστευση και η γήρανση του πληθυσμού. Ο ευρωπαϊκός μ.ο. είναι μόλις 16%, ενώ το ποσοστό των Ελλήνων που το θεωρούν σημαντικό τομέα είναι 26%.

Σημειώνεται ότι για την παραπάνω ερώτηση οι πολίτες μπορούσαν να δώσουν έως τρεις απαντήσεις.

Το ποσοστό των Ελλήνων που θεωρούν ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να είναι πιο ενωμένα για να αντιμετωπίσουν τις τρέχουσες προκλήσεις ανέρχεται στο συντριπτικό ποσοστό 92%. Στην ίδια γραμμή βρίσκονται συνολικά οι Ευρωπαίοι, καθώς ο ευρωπαϊκό μ.ο. είναι 90%.

Ποσοστό 81% των Ελλήνων θεωρεί ότι η ΕΕ χρειάζεται περισσότερα μέσα για να αντιμετωπίσει τις τρέχουσες παγκόσμιες προκλήσεις, ενώ οι Ευρωπαίοι δίνουν την ίδια απάντηση σε ποσοστό 77%.

Σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση μελλοντικών έργων και πάλι η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων θεωρεί ότι θα χρειαστεί να χρηματοδοτηθούν από κοινού, από την ΕΕ έως σύνολο, παρά από τα κράτη μέλη ξεχωριστά. «Ναι, οπωσδήποτε» απαντά το 32% των Ελλήνων και «Ναι, μάλλον» απαντά το 50% των Ελλήνων. Οι αντίστοιχοι μ.ο. της ΕΕ είναι 25% και 53%.

Ο... άγνωστος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ

Το 70% των Ελλήνων δηλώνει ότι δεν γνωρίζει κάτι για τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωση- για τον οποίο τόση συζήτηση γίνεται το τελευταίο διάστημα στα όργανα της ΕΕ. Δεν είναι οι μόνοι που δεν γνωρίζουν: Και το 64% των Ευρωπαίων δηλώνει επίσης ότι δεν έχει γνώσεις επί του θέματος.

Σε αυτή την απάντηση προστίθεται ένα ποσοστό 10% από την Ελλάδα που λέει ότι έχει ακούσει στα ΜΜΕ για το θέμα, αλλά δεν γνωρίζει πραγματικά τι είναι. Το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ είναι 11%.

Στο ερώτημα: για ποιό από τα θέματα θα σας ενδιέφερε να λαμβάνετε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, (με δυνατότητα πολλαπλών απαντήσεων) το 56% των Ελλήνων θέλει να μάθει τι κοστίζει για αυτόν, ως πολίτη της ΕΕ, ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός. Το 52% των Ελλήνων θέλει να ενημερωθεί για τον απτό αντίκτυπο του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού στην Ελλάδα και το 50% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα θέλει να μάθει για τα απτά οφέλη του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού για την περιοχή του. Ενδιαφέρον έχει και η απάντηση του 48% των ερωτηθέντων Ελλήνων που ζητεί ενημέρωση για το ποιός αποφασίζει που θα επενδυθεί ο προϋπολογισμός της ΕΕ.

Ηχηρό αίτημα για διαφάνεια

Περισσότεροι από επτά στους δέκα Έλληνες θεωρούν ως σημαντικότερη πτυχή του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ τη διαφάνεια «για να διασφαλίζεται ότι οι πληροφορίες σχετικά με τον προϋπολογισμό της ΕΕ είναι διαθέσιμες σε όλους τους πολίτες» και την ίδια στιγμή 70% πιστεύει πως η αποδοτικότητα είναι επίσης μια σημαντική πτυχή, για να διασφαλίζεται ότι τα έργα που χρηματοδοτούνται από κοινοτικά κονδύλια έχουν όφελος για τους πολίτες.

Το 64% των Ελλήνων (49% ευρωπαϊκός μ.ο.) πιστεύει ότι είναι πολύ σημαντικό να διαθέτει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και τα μέσα για να ελέγχει σωστά τις δαπάνες της ΕΕ.

Το 82% των Ελλήνων τάσσεται υπέρ του να έχει νέους τύπους πηγών εισοδήματος (πχ με βάση τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ή από εταιρικά έσοδα) ώστε ο προϋπολογισμός της ΕΕ να εξαρτάται λιγότερο από τις συνεισφορές των κρατών μελών. Ο μ.ο. στην ΕΕ για το ίδιο θέμα ανέρχεται σε 73%.

Σεβασμός στο κράτος δικαίου

Συντριπτικό είναι και το ποσοστό των ερωτηθέντων στην Ελλάδα (95% συνολικά) που θα ήθελαν η ΕΕ να παρέχει χρηματοδότηση στα κράτη μέλη ΜΟΝΟ υπό την προϋπόθεση ότι οι κυβερνήσεις σέβονται το κράτος δικαίου και τις δημοκρατικές αρχές. Ο μ.ο. στην ΕΕ εκείνων που έχουν ακριβώς την ίδια θέησ είναι 85%.

Η έρευνα για το Ευρωβαρόμετρο διενεργήθηκε στην Ελλάδα το διάστημα από 5 έως 25 Μαΐου 2025 με συνεντεύξεις πρόσωπο με πρόσωπο σε δείγμα 1004 πολιτών. Το δείγμα της έρευνας σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση ειναι 26.410 άτομα. Τα στοιχεία είναι σταθμισμένα σύμφωνα με το μέγεθος του πληθυσμού κάθε χώρας.