AB ve ABD ticaret anlaşması için el sıkıştı: Sırada ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in Pazar günü İskoçya'da vardıkları çerçeve anlaşmanın ardından ortak bir açıklama yapılması bekleniyor.

Açıklamanın teorik olarak, Trump'ın ticaret anlaşmasına varılamaması halinde AB'den ithal edilen mallara yüzde 30 gümrük vergisi uygulamakla tehdit ettiği tarih olan 1 Ağustos'tan önce gelmesi gerekiyor, ancak ne zaman geleceği konusunda netlik yok.

Her iki taraf da ayrıntılar üzerinde tartışırken, bir şey açık: Anlaşma yasal olarak bağlayıcı olmayacak. AB Komisyonu sözcüsü Olof Gill salı günü yaptığı açıklamada, "Bu ortak açıklama yasal olarak bağlayıcı bir belge değil, daha ziyade bir yol haritasıdır," dedi ve açıklamayı "bir dizi siyasi taahhüt" olarak tanımladı.

Satın alma ve yatırımlar konusunda verdiği büyük taahhütler göz önüne alındığında bu durum AB'nin işine yarayabilir: ABD'ye 750 milyar euro'uk enerji, 600 milyar euroluk yatırım ve silah alımı. AB'nin bu tür taahhütlerde bulunmak için yasal kapasitesi zaten yok ve bu taahhütler büyük ölçüde özel sektöre dayanacak.

Geçen hafta ABD ile Endonezya arasında varılan ticaret anlaşması, açıklamanın nasıl görünebileceğine dair bir örnek olarak gösteriliyor. Söz konusu anlaşma her iki tarafın uyguladığı tarifeler ve alım taahhütlerine ilişkin rakamlar içermekle birlikte, Endonezya'nın tarife dışı engelleri hafifletme taahhütlerini detaylandıran uzun bir bölüm de içeriyor.

Tarifeler ve tarife dışı engeller

AB-ABD ortak açıklamasında, 27 Temmuz'da Trump ve von der Leyen tarafından mutabık kalındığı üzere, AB ithalatına yüzde 15 gümrük vergisi uygulanacağının açıkça belirtilmesi beklenebilir. Ancak AB'nin örneğin şarap ve alkollü içkilerde sıfır gümrük vergisi elde etmeyi umduğu, halen müzakere aşamasında olan muafiyetler konusunda henüz bir netlik bulunmuyor.

ABD'nin AB'ye ithalatıyla ilgili olarak, sıfır AB gümrük vergisinden yararlanan ABD ürünlerinin bir listesi olmalıdır. Bir AB yetkilisi şunları söyledi: "Bu listeyi ortak açıklamanın nihai hale getirilmesi bağlamında yayınlayacağız ki tam olarak nereye gittiğimiz belli olsun."

Yetkiliye göre bu liste hassas olmayan tarım ürünleri ve balıkçılık ürünlerini içerecek: Fındık, işlenmiş balık, bazı süt ürünleri ve evcil hayvan gıdaları.

AB yetkilisi, "ABD'yi Rusya'ya alternatif bir tedarik kaynağı olarak gördüğümüz" gübrelerle bağlantılı bazı kimyasalların yanı sıra bazı endüstriyel ürünlerin de kapsama alınması gerektiğini söyledi.

AB'nin tarife dışı engeller konusunda nasıl bir yol izleyeceği henüz belli değil. AB, dijital veya bitki sağlığı düzenlemelerinin yeniden gözden geçirilmesinin söz konusu olmayacağı konusunda kararlılığını korurken, ABD bu kuralları ayrımcı olarak nitelendirmeye devam ediyor.

Bir AB yetkilisi, ABD yönetiminin bir dizi ülke için yeni gümrük vergisi seviyelerini netleştiren idari emirler yayınlayacağını ve AB için de bir emir olabileceğini belirtti.