Batı’nın savunma teknolojisi, Çin’in ‘robot kurtları’ ve füzeleri karşısında nasıl konumlanıyor?

Çin, her yıl II. Dünya Savaşı’nda Japonya’nın teslimiyetini anmak için düzenlenen Zafer Günü askeri geçidinde bir dizi yeni silah tanıttı.

Pekin, bu fırsatı birçok silahı ilk kez sergilemek için kullandı. Bunlar arasında dünyanın ilk “wingman” dronu olabileceği belirtilen insansız hava aracı, yeni nükleer başlık taşıma kapasitesine sahip kıtalararası füzeler, uydu karşıtı füzeler ve “robot kurtlar” yer aldı.

Batı’da halihazırda kullanılan ya da geliştirilmekte olan silahların, Çin’in Zafer Günü geçidinde sergiledikleriyle nasıl karşılaştırıldığını inceliyoruz.

‘Wingman’ dronlara Avrupa’dan alternatifler yolda

Çarşamba günkü geçitte öne çıkan silahlardan biri, “sadık kanat adamı” olarak adlandırılan Feihong-97 dronu oldu. Tek motorlu, yer hedeflerine yönelik insansız hava aracı olan model, South China Morning Post’a göre sahneye çıkışıyla birlikte Çin’i bu tip dronu savaşta kullanıma hazır hale getiren ilk ülke konumuna getirdi.

Feihong-97, pilotlu jetlerle koordineli saldırılar düzenleyebiliyor, keşif görevlerinin yanı sıra elektronik karıştırma faaliyetleri de yürütebiliyor.

Avrupa’da da benzer konseptler üzerinde çalışmalar sürüyor. Airbus’un Wingman projesi, Eurofighter gibi bir savaş uçağındaki pilot tarafından komuta edilecek savaş tipi bir dron olarak tanıtıldı.

Konsept, 2024 Berlin Air Show’da kamuoyuna sunuldu. Airbus’a göre Wingman, keşiften elektronik karıştırmaya, kara ve hava hedeflerine güdümlü mühimmat ya da füzelerle nokta atışı yapmaya kadar çok sayıda görevi yerine getirecek.

Wingman’in gelecekte yapay zekâ desteğine kavuşması planlanıyor. Alman savunma şirketi Helsing AI ile yapılan iş birliği sayesinde, dron elektronik harp görevlerinde de destek sağlayacak. Ancak uçağın faaliyete geçmesi 2030’lu yılları bulacak.

Airbus’un geliştirdiği Wingman dronu, şu anda Fransa, İspanya ve Almanya tarafından yürütülen FCAS (Geleceğin Hava Muharebe Sistemi) kapsamında kullanılacak insansız “uzaktan taşıyıcılardan” biri olacak.

Bu “sistemler sistemi” ile 2040’lara gelindiğinde yeni nesil savaş uçakları veya modernize edilmiş Eurofighter’lar, insansız taşıyıcılarla uzayda, havada, karada ve denizde birlikte görev yapabilecek.

İngiltere ise Project Mosquito kapsamında bir Wingman dronu inşasına başlamıştı. Ancak 2022’de prototip iptal edildi.

Londra hükümeti şimdi, İtalya ve Japonya ile birlikte yürüttüğü Küresel Muharebe Hava Programı'na (GCAP) tamamlayıcı olacak yeni bir Wingman projesi için teklif arayışında.

ABD’de ise geçtiğimiz hafta yeni bir Wingman dronu ilk test uçuşunu gerçekleştirdi. General Atomics’in YFQ-42A modeli Kaliforniya semalarında havalandı. ABD Hava Kuvvetleri ayrıca savunma teknolojisi şirketi Anduril ile birlikte YFQ-44A adlı başka bir Wingman dronu üzerinde çalışıyor. Ancak bu model henüz test aşamasına gelmiş değil.

Avrupa’da nükleer başlıklı balistik füzelere sahip olan ülkeler: Fransa ve İngiltere

Çin ordusu ise geçitte bir dizi yeni kıtalararası balistik füze (ICBM) sergiledi: Dong Feng-61, Dong Feng-31BJ, Dong Feng-26D ve Dong Feng-5C.

Çin medyası, DF-5C balistik füzesinin 20 bin kilometreden fazla menzili sayesinde “dünyanın her noktasını vurabilecek kapasitede” olduğunu yazdı. Füzeye 12’ye kadar nükleer başlık yerleştirilebileceği öne sürüldü.

Yeni modeller arasında öne çıkanlardan biri de mobil platformlardan fırlatılabilen DF-61. Füzenin teknik kapasitesine dair fazla bilgi paylaşılmadı, ancak selefinin 12 bin kilometreden (7 bin 500 mil) fazla menzile sahip olduğu ve çoklu savaş başlığı taşıyabildiği biliniyor.

Yerel medyaya göre, uzun menzilli DF-61, havadan fırlatılan JingLei-1 ve denizaltıdan fırlatılan JuLang-3 füzeleriyle birlikte Çin’in “nükleer üçleme” kapasitesini tamamlıyor. Bu da Pekin’in karadan, denizden ve havadan nükleer misilleme yapabileceğini gösteriyor.

Karşılaştırıldığında, Fransa ve ABD’nin caydırıcılık görevlerinde kullanılan, denizaltılardan ya da havadan fırlatılabilen ikişer tür nükleer başlıklı füzesi bulunuyor.

Fransa’nın M51 füzesi, denizaltından fırlatılıyor ve geliştirici şirket ArianeGroup’a göre Dünya atmosferinden çıkarak 2 bin kilometre irtifaya ulaşıyor, ardından saatte 20 bin kilometre hızla atmosfere yeniden giriyor.

Havadan ise Fransız ordusu, orta menzilli ASMP-A havadan karaya seyir füzesini kullanıyor.

İngiltere'nin elinde ise yalnızca denizden fırlatılabilen bir kıtalararası nükleer füze bulunuyor. ABD ile ortak geliştirilen Trident II D5, üretici şirket Lockheed Martin’e göre 11 bin 300 kilometre menzile sahip ve en yüksek irtifaya ulaştığında en az bir nükleer savaş başlığı bırakıyor.

ABD Hava Kuvvetleri’ne göre, ABD’nin kara konuşlu nükleer balistik füzesi Minuteman III, 36 bin kilogramdan daha ağır ve saatte 24 bin kilometreden fazla hızla uçabiliyor. Minuteman’in 2030’lu yıllarda LGM-35 Sentinel ile değiştirilmesi planlanıyor.

ABD, Fransa ve İngiltere, sırasıyla 5044, 290 ve 225 nükleer silah stoğuyla dokuz nükleer ülke arasında yer alıyor.

Nükleer Silahların Kaldırılması için Uluslararası Kampanya’ya (ICAN) göre Belçika, Almanya, İtalya, Hollanda ve Türkiye de ABD’nin nükleer stoklarının bir kısmına ev sahipliği yapıyor.

AB, Çin’in aksine anti-uydu silahlarını test etmiyor

Çin, Tiananmen Meydanı’ndaki geçitte uzay savunma sistemine ait en yeni füzesini ilk kez sergiledi.

Çin medyasına göre, altı farklı hava savunma ve balistik füzenin yer aldığı bir birlik tanıtıldı. Bunların arasında, yabancı uyduları tek hamlede devre dışı bırakabileceği düşünülen HQ-29 da vardı. HQ-29’un yanı sıra kısa ve orta menzilli HQ-11, HQ-20, HQ-22A, HQ-9C ve HQ-19 füzeleriyle birlikte Çin’in “hava ve uzay savunmasında sağlam bir kalkan” oluşturduğu ileri sürüldü.

Öte yandan Avrupa Birliği’nin 27 üyesi, uzay ortamına vereceği zararlı etkiler nedeniyle, Çin’in HQ-29’una benzer ASAT (anti-uydu) füzelerini test etmeme taahhüdünü 2023’te Birleşmiş Milletler’de resmen imzaladı.

Avrupa Birliği, uzayda kendini savunmak için füze erken uyarı sistemi ya da uzay tehditlerini tespit edip etkisiz hale getirebilecek “koruyucu uydular” gibi farklı yöntemlere yöneliyor.

Fransa ve İtalya ise ABD’nin Patriot sistemi veya Almanya’nın IRIS-T modeline daha yakın olan uzun menzilli hava savunma sistemi Aster-30 B1NT üzerinde çalışıyor.

Fransız ordusuna göre sistem hazır olduğunda, saatte 6 bin kilometre hızla (Mach 5) uçabilen hipersonik füzeler de dahil olmak üzere uzun menzilli füzeleri tespit edip etkisiz hale getirebilecek.

Ancak Aster-30 B1NT, yalnızca 25 kilometre irtifaya çıkabiliyor. Bu yükseklik, yörüngenin başladığı 100 kilometredeki Kármán Hattı’nın oldukça altında kalıyor.

Geçitte sergilenen araçların bazılarının üzerinde 'robotik kurtlar' yer aldı

Çin devlet medyası, bu sistemlerin hedefleri vurabildiğini ve savaşta etkin kullanılabileceğini aktardı.

Buna benzer dört ayaklı robotlar, yani yaygın adıyla robot köpekler, Ukrayna’da ise mayın temizleme ve keşif görevlerinde kullanılıyor.

Ukrayna, İngiliz şirketi Brit Alliance Solutions tarafından geliştirilen BAD.2 model robot köpekleri ilk kez geçen yıl sahada denediğini şirketin LinkedIn paylaşımı ortaya koydu.

The Telegraph’a gazetesine göre bu robot köpekler uzaktan algılama teknolojisi ve termal-kızılötesi kameralarla donatıldı. Böylece siperlerin, binaların ve yoğun bitki örtüsünün içine girerek keşif yapabiliyorlar. 

Rapora göre robotlar saatte 14 kilometreye (9 mil) kadar hızla hareket edebiliyor ve beş saate kadar çalışabiliyor. Ayrıca 7 kilogramdan fazla mühimmat veya tıbbi malzeme taşıyabilecek şekilde donatılabiliyor.

İngiltere, Şubat ayında savaş alanında bomba tehditlerini tespit edip etkisiz hale getirebilecek robot köpeklerin testlerini başarıyla tamamladığını duyurdu. O dönemde robotlar kapı açma ve merdiven çıkma gibi görevleri de başarıyla yerine getirdi.

ABD’de ise Ghost Robotics tarafından geliştirilen Vision 60 modeli de dahil olmak üzere robot köpeklerin, insansız tüfeklerle donatılabileceği basına yansıdı.