Κίνα: Νέος φόρος στα προφυλακτικά - Ανησυχία των ειδικών

Η Κίνα σύντομα θα αρχίσει να εισπράττει φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) στα αντισυλληπτικά φάρμακα και προϊόντα, για πρώτη φορά εδώ και πάνω από τρεις δεκαετίες, κίνηση που ευθυγραμμίζεται με την προσπάθεια του Πεκίνου να ωθήσει τις οικογένειες να αποκτήσουν περισσότερα παιδιά, έπειτα από δεκαετίες περιορισμού των περισσότερων σε ένα παιδί.

Τα «αντισυλληπτικά φάρμακα και προϊόντα» δεν θα εξαιρούνται από τη φορολογία από την 1η Ιανουαρίου, σύμφωνα με τον νεότερο νόμο της χώρας για τον φόρο προστιθέμενης αξίας. Προϊόντα όπως τα προφυλακτικά θα υπόκεινται στον συνήθη ΦΠΑ 13% που επιβάλλεται στα περισσότερα αγαθά.

Παρότι τα κρατικά μέσα ενημέρωσης δεν έχουν αναδείξει ευρέως την αλλαγή, το θέμα έχει γίνει τάση στα κινεζικά κοινωνικά δίκτυα, προκαλώντας χλευασμό από ανθρώπους που αστειεύονται ότι θα έπρεπε να είναι ανόητοι για να μην ξέρουν ότι η ανατροφή ενός παιδιού είναι ακριβότερη από τη χρήση προφυλακτικών, ακόμη κι αν αυτά φορολογούνται.

Πιο σοβαρά, οι ειδικοί εκφράζουν ανησυχίες για πιθανή αύξηση των ανεπιθύμητων εγκυμοσυνών και των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων λοιμώξεων λόγω του υψηλότερου κόστους των αντισυλληπτικών.

Η προηγούμενη πολιτική «του ενός παιδιού» του κυβερνώντος Κομμουνιστικού Κόμματος εφαρμόστηκε περίπου από το 1980 έως το 2015, με βαριά πρόστιμα και άλλες κυρώσεις και, κάποιες φορές, με εξαναγκαστικές αμβλώσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, παιδιά που γεννήθηκαν πέρα από το επιτρεπόμενο όριο στερήθηκαν αριθμό ταυτότητας, ουσιαστικά καθιστώντας τα μη πολίτες.

Το 2015 η κυβέρνηση αύξησε το όριο γεννήσεων σε δύο παιδιά. Καθώς ο πληθυσμός της Κίνας κορυφωνόταν και στη συνέχεια άρχισε να μειώνεται, το όριο αυξήθηκε σε τρία παιδιά το 2021. Η αντισύλληψη ενθαρρυνόταν ενεργά και ήταν εύκολα προσβάσιμη, ακόμη και δωρεάν.

«Πρόκειται για μια πραγματικά αδίστακτη κίνηση», είπε η Χου Λινγκλίνγκ, μητέρα ενός πεντάχρονου παιδιού, η οποία δήλωσε αποφασισμένη να μην αποκτήσει άλλο παιδί. Είπε ότι θα «ηγηθεί της αποχής» ως επαναστάτρια.

«Είναι και ξεκαρδιστικό, ειδικά σε σύγκριση με τις εξαναγκαστικές αμβλώσεις κατά την εποχή του οικογενειακού προγραμματισμού», είπε.

Το 2024 γεννήθηκαν στην Κίνα 9,5 εκατομμύρια μωρά, περίπου ένα τρίτο λιγότερα από τα 14,7 εκατομμύρια του 2019, σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία. Αυτό συνέβη παρά τον υψηλότερο από το συνηθισμένο ρυθμό γεννήσεων, που τροφοδοτήθηκε από την παραδοσιακή προτίμηση να γεννούν στο Έτος του Δράκου, σύμφωνα με την κινεζική αστρολογία.

Καθώς οι θάνατοι υπερέβησαν τις γεννήσεις στην Κίνα, η Ινδία την προσπέρασε το 2023 και έγινε η πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου.

«Η επίδραση του φόρου στην ενθάρρυνση υψηλότερης γεννητικότητας θα είναι πολύ περιορισμένη. Για τα ζευγάρια που δεν θέλουν παιδιά ή δεν θέλουν επιπλέον παιδιά, ένας ΦΠΑ 13% στα αντισυλληπτικά είναι απίθανο να επηρεάσει τις αναπαραγωγικές τους αποφάσεις, ιδιαίτερα σε σύγκριση με το πολύ υψηλότερο κόστος ανατροφής ενός παιδιού», είπε η Τσιάν Τσάι, διευθύντρια της Ομάδας Έρευνας Δημογραφίας στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Παρ' όλα αυτά, η επιβολή του φόρου είναι «απλώς λογική», είπε ο Γι Φουσιάν, ανώτερος επιστήμονας στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Ουισκόνσιν-Μάντισον.

«Παλιά ήλεγχαν τον πληθυσμό, αλλά τώρα ενθαρρύνουν τον κόσμο να κάνει περισσότερα παιδιά. Πρόκειται για επιστροφή σε φυσιολογικές μεθόδους, ώστε αυτά τα προϊόντα να θεωρούνται συνηθισμένα εμπορεύματα», είπε ο Γι.

Αντισυλληπτικά και κίνδυνοι ΣΜΛ

Όπως συμβαίνει στις περισσότερες περιοχές, το μεγαλύτερο βάρος της αντισύλληψης στην Κίνα πέφτει στις γυναίκες.

Μόνο το 9% των ζευγαριών χρησιμοποιεί προφυλακτικά, με το 44,2% να χρησιμοποιεί ενδομήτρια σπειράματα (IUD) και το 30,5% γυναικεία στείρωση, ενώ ακολουθεί το 4,7% με ανδρική στείρωση, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2022 από το Ίδρυμα Bill & Melinda Gates. Οι υπόλοιποι χρησιμοποιούν το χάπι ή άλλες μεθόδους.

Δεδομένης της μακροχρόνιας επεμβατικής προσέγγισης των αρχών απέναντι στην προσωπική τους ζωή και τα σώματά τους, ορισμένες γυναίκες προσβάλλονται από την προσπάθεια των αρχών να επηρεάσουν ξανά τις προσωπικές τους επιλογές σχετικά με την τεκνοποίηση.

«Πρόκειται για τακτική πειθάρχησης, για διαχείριση των γυναικείων σωμάτων και της δικής μου σεξουαλικής επιθυμίας», είπε η Ζου Σουάν, 32χρονη δασκάλα στην Πινγκσιάνγκ, στη νότια επαρχία Τζιανγκσί της Κίνας.

Δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για το μέγεθος της ετήσιας κατανάλωσης προφυλακτικών στην Κίνα και οι εκτιμήσεις ποικίλλουν. Έκθεση που δημοσιεύτηκε από την IndexBox, διεθνή πλατφόρμα επιχειρηματικής πληροφόρησης, ανέφερε ότι η Κίνα κατανάλωσε 5,4 δισεκατομμύρια προφυλακτικά το 2020, σημειώνοντας την ενδέκατη συνεχόμενη χρονιά αύξησης.

Οι ειδικοί έχουν εκφράσει ανησυχίες ότι η μειωμένη χρήση προφυλακτικών θα μπορούσε να αυξήσει τους κινδύνους για τη δημόσια υγεία.

«Οι υψηλότερες τιμές μπορεί να μειώσουν την πρόσβαση στα αντισυλληπτικά μεταξύ οικονομικά ευάλωτων πληθυσμών, οδηγώντας πιθανώς σε αύξηση των ανεπιθύμητων εγκυμοσυνών και των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων λοιμώξεων (ΣΜΛ)», είπε η Τσάι.

«Αυτά τα αποτελέσματα θα μπορούσαν, με τη σειρά τους, να οδηγήσουν σε περισσότερες αμβλώσεις και υψηλότερο κόστος υγειονομικής περίθαλψης.»

Η Κίνα έχει από τους υψηλότερους αριθμούς αμβλώσεων παγκοσμίως, με 9 έως 10 εκατομμύρια ετησίως την περίοδο 2014-2021, σύμφωνα με την Εθνική Επιτροπή Υγείας. Οι ειδικοί λένε ότι ο πραγματικός αριθμός μπορεί να είναι υψηλότερος, καθώς ορισμένοι αναζητούν φροντίδα σε παράνομα ιατρεία.

Η Κίνα σταμάτησε να δημοσιεύει τα στοιχεία για τις αμβλώσεις το 2022.

Οι σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις επίσης αυξάνονται, παρά τη μείωση κατά τα χρόνια της πανδημίας COVID-19, με πάνω από 100.000 ασθενείς με γονόρροια και 670.000 ασθενείς με σύφιλη το 2024, σύμφωνα με δεδομένα της Εθνικής Διοίκησης Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.

Ο αριθμός των ασθενών που ζουν με AIDS και λοιμώξεις HIV επίσης αυξάνεται, ιδίως μεταξύ ηλικιωμένων Κινέζων, φτάνοντας περίπου τα 1,4 εκατομμύρια το 2024.