Συμβούλιο Ασφαλείας: Κοινή δήλωση εννέα χωρών για τη Σεξουαλική Βία σε Συγκρούσεις

Εννέα κράτη-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, η Δανία, η Γαλλία, η Ελλάδα, η Γουιάνα, η Δημοκρατία της Κορέας, η Σιέρα Λεόνε, η Σλοβενία, το Ηνωμένο Βασίλειο και ο Παναμάς υπέγραψαν δήλωση σχετικά με τις Κοινές Δεσμεύσεις του οργάνου του ΟΗΕ για την ατζέντα "Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια" την οποία εκφώνησε ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος του Παναμά με αφορμή την ετήσια ανοικτή συζήτηση του Συμβουλίου Ασφαλείας για τη Σεξουαλική Βία σε Συγκρούσεις (CRSV).

Οι εννέα χώρες εξέφρασαν την εκτίμηση τους για το έργο της Ειδικής Εκπροσώπου του ΓΓ ΟΗΕ, Πραμίλα Πάτεν, και επαναβεβαίωσαν την πλήρη στήριξη τους στην εντολή της. «Η έκθεση του Γενικού Γραμματέα για το 2024 είναι βαθιά ανησυχητική», σημείωσαν, καταδικάζοντας απερίφραστα τη χρήση σεξουαλικής βίας ως πολεμικής τακτικής από κρατικούς και μη κρατικούς δρώντες.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκάλεσαν οι αναφορές για επιθέσεις σε κέντρα κράτησης, σημεία ελέγχου και ανθρωπιστικούς διαδρόμους, ακόμη και με θύματα βρέφη. Οι υπογράφοντες τόνισαν ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια πλήττονται δυσανάλογα και ότι τα εγκλήματα αυτά διαιωνίζονται όπου η δικαιοσύνη αποτυγχάνει και επικρατεί το στίγμα.

Κάλεσαν επίσης τον τερματισμό της ατιμωρησίας και στη λογοδοσία των δραστών, επισημαίνοντας ότι «η λογοδοσία μετατοπίζει την ντροπή από τα θύματα στους θύτες και συμβάλλει στη διακοπή των κύκλων βίας».

Ζήτησαν σταθερή και προβλέψιμη χρηματοδότηση για την υποστήριξη των επιζώντων, την εφαρμογή της CRSV ως αυτόνομου κριτηρίου στα καθεστώτα κυρώσεων του ΟΗΕ και τη διατήρηση ισχυρών εντολών με διάσταση φύλου στις ειρηνευτικές επιχειρήσεις, ακόμη και κατά τις μεταβάσεις.

Κλείνοντας, οι χώρες κάλεσαν σε τολμηρές και συντονισμένες στρατηγικές για τη διασφάλιση πρόσβασης σε σωτήριες υπηρεσίες, προστασία της υγειονομικής υποδομής, στήριξη γυναικείων οργανώσεων και ενίσχυση έγκαιρων προειδοποιητικών μηχανισμών.

«Οι επιζώντες δεν είναι μόνοι· οι φωνές τους μετρούν, τα δικαιώματα τους πρέπει να διαφυλαχθούν και η ηγεσία τους είναι ουσιώδης για μια διαρκή ειρήνη», αναφέρεται στη δήλωση.

Ολόκληρο το κείμενο της Κοινής Δήλωσης για τη Σεξουαλική Βία σε Συγκρούσεις:

"Εμείς, που υπογράφουμε ως μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας τις Κοινές Δεσμεύσεις για την ατζέντα Γυναίκες, την Ειρήνη και την Ασφάλεια - Δανία, Γαλλία, Ελλάδα, Γουιάνα, Δημοκρατία της Κορέας, Σιέρα Λεόνε, Σλοβενία, Ηνωμένο Βασίλειο και Παναμάς - εκφράζουμε την εκτίμησή μας για τον καίριο ρόλο του Γραφείου της Ειδικής Εκπροσώπου του Γενικού Γραμματέα για τη Σεξουαλική Βία σε Συγκρούσεις (CRSV) κας Πραμίλα Πάτεν, και επαναβεβαιώνουμε την πλήρη στήριξή μας στην εντολή της. Η έκθεση του Γενικού Γραμματέα για το 2024 είναι βαθιά ανησυχητική.

Δυόμισι δεκαετίες μετά την υιοθέτηση του ψηφίσματος 1325, η σεξουαλική βία σε συνθήκες σύγκρουσης παραμένει σταθερό χαρακτηριστικό του πολέμου και της τρομοκρατίας, λόγω των καταστροφικών επιπτώσεών της σε άτομα, οικογένειες και κοινότητες. Καταδικάζουμε απερίφραστα τη χρήση της τόσο από κρατικούς όσο και από μη κρατικούς δρώντες. Ιδιαίτερα ανησυχητικές είναι οι αναφορές για επιθέσεις σε κέντρα κράτησης, σημεία ελέγχου και ανθρωπιστικούς διαδρόμους, με θύματα ακόμη και βρέφη ενός έτους.

Αυτά τα εγκλήματα συνεχίζονται όπου τα νομικά συστήματα αποτυγχάνουν, η δικαιοσύνη αρνείται και οι επιζώντες σιωπούν λόγω στίγματος και φόβου αντιποίνων. Οι γυναίκες και τα κορίτσια πλήττονται δυσανάλογα, ως άμεσα θύματα αλλά και μέσω των μακροπρόθεσμων συνεπειών στην υγεία, την εκπαίδευση, τα μέσα βιοπορισμού και τη συμμετοχή τους στη δημόσια ζωή και τις ειρηνευτικές διαδικασίες. Το τραύμα της σεξουαλικής βίας μπορεί να έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία των επιζώντων.

Η δοκιμασία τους συχνά επιτείνεται από τον εκτοπισμό, τη φτώχεια και την έλλειψη πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων νομικών, ψυχολογικών και υπηρεσιών σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας. Καλούμε στον τερματισμό της ατιμωρησίας για τη σεξουαλική και έμφυλη βία και απαιτούμε η λογοδοσία να καταστεί κανόνας για αυτά τα εγκλήματα. Η λογοδοσία μετατοπίζει την ντροπή από τα θύματα στους θύτες και συμβάλλει στη διακοπή των κύκλων βίας.

Τονίζουμε την επιτακτική ανάγκη για σταθερή, ευέλικτη και προβλέψιμη χρηματοδότηση για δράσεις που επικεντρώνονται στους επιζώντες, περιλαμβανομένου του πολυμερούς ταμείου εμπιστοσύνης για τη CRSV. Υποστηρίζουμε την CRSV ως αυτόνομο κριτήριο, με συνεπή εφαρμογή στα καθεστώτα κυρώσεων του ΟΗΕ, και διασφάλιση ότι οι ειρηνευτικές επιχειρήσεις διατηρούν ισχυρές, ευαίσθητες στο φύλο εντολές, ακόμη και κατά τη διάρκεια μεταβάσεων. Κοιτάζοντας προς το μέλλον, πρέπει να προχωρήσουμε από την καταδίκη στην πρόληψη, τη λογοδοσία και την καινοτομία.

Καλούμε για τολμηρές, συντονισμένες στρατηγικές που θα εγγυώνται πρόσβαση σε συμπεριληπτικές, σωτήριες, πολυκλαδικές υπηρεσίες, ακόμη και σε συνθήκες συρρικνωμένου ανθρωπιστικού χώρου. Αυτό περιλαμβάνει την προστασία των υποδομών υγείας, τη στήριξη οργανώσεων με ηγεσία γυναικών και την ενίσχυση έγκαιρων προειδοποιητικών συστημάτων με ευαισθησία στο φύλο. Οι γυναίκες και τα κορίτσια πρέπει να έχουν την ευκαιρία να ηγηθούν και να συμβάλουν με ασφάλεια και ουσιαστικά στη χάραξη πολιτικών που προστατεύουν τα δικαιώματά τους και προάγουν την ισότητα των φύλων.

Καθώς συγκεντρωνόμαστε σήμερα, ας δράσουμε αποφασιστικά και συλλογικά. Οι επιζώντες δεν είναι μόνοι· οι φωνές τους μετρούν, τα δικαιώματα τους πρέπει να διαφυλαχθούν και η ηγεσία τους είναι ουσιώδης για μια διαρκή ειρήνη".