Teyit: Ukrayna vatandaşları yakında Polonya parlamentosunda temsil mi edilecek?

Polonya’daki aşırı sağcı siyasetçiler, Polonya vatandaşlığı verilmiş Ukraynalılara parlamentoda kendi temsil haklarının tanınacağı iddiasına öfke gösterdi.

Farklı aşırı sağ partilerden siyasetçiler, Ukraynalıların Polonya parlamentosunun alt kanadı Sejm’de kendi temsilcilerine sahip olacağı fikrini reddetti; bazıları Ukraynalılara vatandaşlık verilmesinin tamamen durdurulmasını dahi istedi.

Aşırı sağcı Polonya Kraliyet Konfederasyonu partisinden milletvekili Włodzimierz Skalik, Facebook paylaşımında şunları yazdı: “Ukrayna medyası, Polonya’daki Ukraynalıların Polonya Parlamentosu’nda kendi temsilcilerine sahip olacağını duyuruyor. Bu çok tehlikeli bir sinyal. Parlamento Polonya ulusunu temsil etmeli, özel talepleri olan etnik grupları değil. Polonya, yabancı etkilerin sahası olamaz. Polonya’nın Ukraynalaştırılmasına son verin!”

Benzer şekilde, aşırı sağcı Yeni Umut Partisi’nden milletvekili Sławomir Mentzen de X’te yaptığı paylaşımda birçok Polonyalı siyasetçinin zaten “Ukrayna'nın çıkarlarını gözettiğini” savundu.

“Üstüne bir de Sejm’de Ukraynalı siyasetçilere ihtiyacımız yok,” diyen Mentzen, “Ukraynalıların seçtiği milletvekilleri elbette Ukrayna çıkarlarını koruyacaktır. Bizim için önemli olan Polonya çıkarları olmalı! Ukraynalılara vatandaşlık vermeyi bırakalım!” ifadelerini kullandı.

Bu paylaşımlar ve benzerleri, uzun süreli oturma iznine sahip Ukraynalıların yaklaşık yüzde 80’inin Polonya vatandaşlığına başvurmayı planladığını ve Ukraynalıların 2027 gibi erken bir tarihte Sejm’de temsil edilebileceğini öne süren haber raporlarına atıfta bulunuyor.

Ancak hükümetin, Ukrayna kökenli Polonya vatandaşlarına özel bir parlamento temsiliyeti getirme planı bulunmuyor.

Önerilen yasa değişikliği

Kafa karışıklığının, Polonya’nın Ukrayna Vatandaşlarına Yardım Yasası’nda önerilen değişikliklere atıfta bulunan bir Ukrayna haberinden kaynaklandığı anlaşılıyor. Bu değişikliklerden biri, yabancılar için vatandaşlık şartlarını uzatmayı öngörüyor.

Mevcut durumda, yabancıların süresiz oturma izni almak için Polonya’da beş yıl yaşamaları gerekiyor. Ardından vatandaşlığa başvurabilmek için üç yıl daha ülkede ikamet etmeleri şart koşuluyor; bu da oy kullanma hakkını beraberinde getiriyor. Önerilen değişiklik, üç yıllık bu süreyi 10 yıla çıkarmayı hedefliyor.

The Cube’un sorularını yanıtlayan Polonya İçişleri Bakanlığı, vatandaşlık alabilmek için gereken diğer koşulları da açıkladı. Bunlar arasında Lehçe konuşabilmek, konaklama ve gelir kaynağına sahip olmak, Polonya’nın “hukuki düzenine saygı göstermek” ve “devletin savunması ve güvenliği için tehdit oluşturmamak” bulunuyor.

Bakanlık sözcüsü, gönderdiği e-postada şunları belirtti: “Polonya vatandaşlığı verilmesi, Polonya Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’nın anayasal yetkisidir. Cumhurbaşkanı, başvuruyu değerlendirme süresi dâhil hiçbir şartla anayasal yetkilerinde sınırlandırılamaz ve uygun gördüğü takdirde herhangi bir yabancıya her an Polonya vatandaşlığı verebilir.”

Polonya yasalarına göre, Rusya’nın geniş çaplı işgalinden kaçanlar gibi insani gerekçelerle ülkeye gelenler uzun süreli AB oturma izni alamıyor ve bu yolla Polonya’da geçirilen süre, süresiz oturma izni için gereken beş yıla dahil edilmiyor.

Buna rağmen, hükümetin yıllık verilerine göre giderek daha fazla Ukraynalı Polonya vatandaşı olarak tanınıyor ve Ukraynalılar şu anda Polonya’daki en büyük göçmen grubunu oluşturuyor.

İçişleri Bakanlığı’nın The Cube’a verdiği bilgiye göre, ağustos ayı sonunda Ukrayna vatandaşlarına verilen geçerli oturma izinlerinin sayısı 1,57 milyonu aştı ve bunların yaklaşık 1 milyonu geçici koruma statüsünde kayıtlıydı. Bakanlık ayrıca, süresiz oturma iznine ilişkin yaklaşık 57 bin, uzun süreli AB oturma iznine ilişkinse 46 bine yakın belgenin düzenlendiğini aktardı.

Vatandaşlık onaylarına bakıldığında, 2025’in Ocak-Haziran döneminde Polonya makamları Ukraynalıların vatandaşlık başvurularına dair 5.512 karar aldı.

Bu kararlar, ebeveyn başvurularının parçası olarak değerlendirilen küçükler de dahil olmak üzere 7.513 kişiyi kapsıyordu.

Bakanlık ayrıca 529 kişiyi ilgilendiren 422 cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarıldığını açıkladı.

Aşırı sağcı isimler, Ukraynalıların bu hızla vatandaşlığa geçmesinin Polonya siyaseti üzerinde Polonya’nın çıkarları aleyhine etki yaratabileceğini öne sürüyor. Ancak bu kaygılar temelsiz; özellikle de vatandaşlık şartlarının daha da ağırlaştırılmasının gündemde olduğu düşünüldüğünde.