NATO, ABD Dışişleri Bakanı Rubio'dan 'sert gerçekleri' duymaya hazırlanıyor

NATO üyesi ülkeler kıtayı savunma sorumluluğunda büyük bir 'değişim' için hazırlanıyor ancak Brüksel'deki bakanlar toplantısı öncesinde Euronews'e konuşan diplomatlar, ABD'yi ittifakta tutmak için sorumluluk yükünün devrinin çok önemli olduğunu vurguladı.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, göreve geldikten sonraki ilk NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı'na katılmak üzere perşembe ve cuma günü Brüksel'de olacak. Rubio'nun ABD'nin ittifakın güvenlik ve savunma yükünün Avrupalılara 'kaydığı' yönündeki taleplerini dile getirmesi bekleniyor. Toplantı aynı zamanda NATO Genel Sekreteri Mark Rutte'nin katılımıyla düzenlenen ilk Dışişleri Bakanları toplantısı olacak.

Ancak Avrupalıların da ona bir mesajı olacak: 31 müttefikinin desteği olmadan tek başına hareket etmeye çalışmanın iyi bir hareket olmadığı.

Konuyla ilgili doğrudan bilgi sahibi Avrupalı bir NATO yetkilisi Euronews'e yaptığı açıklamada, "Rubio'nun vereceği mesaj net olacak: 'Amerikan teçhizatını diğer savaş alanlarına götürebilmemiz için Avrupalıların kıtanın konvansiyonel savunmasının sorumluluğunu üstlenmesi gerekiyor ve savunma harcamalarında yüzde 5'e çıkmalarını istiyoruz' şeklinde," dedi.

Yetkili, ABD'yi ittifak içinde tutmak için "yük değişiminin gerçekleşmesi gerektiğini" söyledi.

Müttefikler ayrıca NATO bünyesinde Avrupa'da görev yapan ABD askerlerinin sayısının azalmasına da hazırlanıyor.

Şu anda NATO topraklarını koruyan yaklaşık 100.000 asker bulunuyor ve üyeler ABD'nin bu sayıyı yaklaşık 20.000 - 50.000 arasında azaltabileceğini düşünüyor.

ABD bu konuda resmi bir işaret vermedi ancak Savunma Bakanı Pete Hegseth geçen ay "Amerika'nın varlığının sonsuza kadar süreceği gibi bir varsayımda bulunamazsınız," uyarısında bulundu.

Bugünkü zirve öncesinde bir diplomat, "Avrupa'da ABD askerlerine ihtiyacımız var. Şu anda 100.000 askerimiz var ama sanırım bu sayının azaldığını göreceğiz. Bunun yarısına sahip olsaydık iyi olurdu," dedi.

ABD'nin yıllarca süren angajmanının ardından askeri varlığını azaltmasının etkisi ağır olacak ancak müttefikler de bir açıklama gelirse medyadan değil doğrudan tam olarak bilgilendirilmeyi beklediklerini söylüyorlar.

Euronews'e konuşan Avrupalı bir diplomat da ABD'nin Rusya ile yaptığı görüşmelerden bir açıklama çıkmasının "hazmedilmesi zor" bir durum olacağını söyledi.

Diplomat, "Eğer bunu yaparlarsa, ABD düzenli bir şekilde geri çekilir. Basında geri çekildiklerini okumak istemiyoruz. Bir sürece ihtiyacımız var," dedi ve ekledi: "Eğer bu, Moskova ile yapılan müzakerelerin bir sonucu olsaydı çok dramatik olurdu. Bunu hazmetmek zor olurdu."

Trump yönetiminin Avrupa'ya yönelik son çıkışlarına rağmen NATO müttefikleri ABD üyeliğinin ve bağlılığının NATO'nun caydırıcılığı için vazgeçilmez olduğunu söyledi.

Diplomat, "Ancak büyük ölçüde adım atmamız gerekecek," dedi.

Rubio Avrupalılara sert bir mesaj verirken, dışişleri bakanları da ABD'nin geleneksel müttefiklerinden uzaklaşmasının, tehditleri Hint-Pasifik'te yoğunlaştırdığı için ABD'ye iyi hizmet etmeyeceğini söyleyecek.

Diplomat, "Ona şimdi tek başına hareket etmenin zamanı olmadığını söyleyeceğiz - Avrupa ile birlikte kalmanın Çin ve Rusya ile birlikte hareket etmekten karşılaştırmalı avantajı, yanınızda 32 güçlü demokrasinin olması - Avrupa, Amerikan şirketlerinden çok fazla şey satın alıyor - Amerika'dan Avrupa'dan aldığımızdan dört kat daha fazla satın alıyoruz," dedi.

Dışişleri Bakanı Rubio'nun Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lokke Rasmussen ile ikili bir görüşme gerçekleştirecek olmasına rağmen Euronews'e konuşan bazı Avrupalı diplomatlar Trump yönetiminin Danimarka'ya bağlı yarı özerk bir bölge olan Grönland'ı ilhak etme ya da Kanada'yı ABD'nin 51. eyaleti yapma tehditlerinin tartışmaya hakim olmasını beklemediklerini söyledi.

Trump yönetimi tarafından ortaya konan ve Rubio tarafından da yinelenecek olan taleplerin karşılanması konusunda Rutte gazetecilere, "2017'den bu yana toplam 700 milyar euro harcadığımız gerçeğini kutlayalım," dedi.

Başkan Trump ve ABD Savunma Bakanı Hegseth, NATO harcamalarının gayrisafi yurtiçi hasılanın GSYH'nin yüzde 2'sinden yüzde 5'ine çıkarılması gerektiğini, bunun da henüz yüzde 2'ye ulaşmamış olan İspanya, İtalya ve Belçika gibi müttefiklere ağır bir yük getireceğini söyledi.