Trump'ın yeni gümrük vergileri AB ilaç sektörünü kapsıyor mu?

Beyaz Saray'dan yayınlanan bilgi notuna göre, ilaçlar gümrük vergilerinden muaf tutulan çeşitli kategoriler arasında yer aldığından, Atlantik'in her iki yakasındaki ilaç sektörü dün gece Trump'ın açıkladığı tarifelerden 'kurtulmuş' gibi görünüyor.

Bakır, kereste, yarı iletkenler ve enerji ticareti de "vergi giyotininden" kaçan diğer ürünler arasında yer aldı.

Sektör, Trump'ın ilaçlara yüzde 25 gümrük vergisi uygulanmasını önerdiği Şubat ayından bu yana bu olacaklara hazırlanıyordu.

Vergilere en çok maruz kalan AB ülkeleri arasında Pfizer, Johnson & Johnson, Eli Lilly, Bristol-Myers Squibb ve AbbVie gibi ABD şirketlerinin son dönemde önemli üretim operasyonlarını kaydırdığı İrlanda da yer alıyor.

Diğer önemli ilaç ve biyoteknoloji ürünleri ihracatçıları arasında Danimarka, Belçika ve Almanya bulunuyor.

2024 yılında ABD'nin AB'den en çok ithal ettiği ürün 127 milyar dolar (yaklaşık 4,8 trilyon TL) ile ilaç oldu ve bu ticaret akışı hastaları ve işletmeleri önemli ölçüde ilgilendiriyor.

Ancak "muaf" kararına rağmen AB, ilgili sektörlere yönelik başka vergilerin getirilmesinden endişe duyuyor.

Üst düzey bir AB yetkilisi, "Rahat bir nefes alıp alamayacağımızdan emin değiliz," dedi.

Vergi hala bir olasılık

Yetkili, ABD'nin üretim ve yeniden tedarik için beş stratejik alan belirlediğini kaydetti: otomobiller, çelik ve alüminyum, madenler ve kereste, ilaç ve yarı iletkenler.

ABD halihazırda otomobil, çelik ve alüminyuma gümrük vergisi uygularken kereste, ahşap, kereste ve bakır için de zemin yoklamaya başladı.

Yetkili, "ABD tarafından ima edildiğini düşündüğümüz, kalan iki sektöre [yani ilaç ve yarı iletkenlere] yönelik vergi uygulanması ihtimalinin güçlü olduğuna inanıyoruz," dedi.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen bu olasılık karşısında önümüzdeki hafta salı günü Brüksel'de ilaç sektörü temsilcileriyle bir araya gelecek.

"İlaç konusunda geri adım atmıyoruz. Bu, Avrupa için stratejik bir sektör ve bunu korumak ve teşvik etmek için her şeyi yapacağız," dedi.

İlaç, ikili ticaretin yoğun olduğu bir sektörü temsil ediyor. "Birbirimizin sanayilerine girdi sağlıyoruz," diyen yetkili, ticaret ilişkisinin her iki bölgede de paylaşılan son derece uzmanlaşmış ürünleri içerdiğine dikkat çekti.

Trump'ın neden olduğu sorun

ABD'nin AB ilaç ihracatına ve aktif bileşenlerine olan mevcut bağımlılığı kısmen Trump'ın 2017'deki politikalarının sonucu.

Mart ayında Demokratlar tarafından açıklanan bir Senato Finans Komitesi soruşturması, büyük ABD ilaç şirketlerinin Trump'ın 2017 vergi revizyonunun yarattığı bir boşluktan yararlanarak karlarını denizaşırı ülkelere kaydırdığını ortaya koydu.

Pfizer, AbbVie, Johnson & Johnson, Bristol-Myers Squibb ve Merck & Co. gibi şirketler, vergi faturalarını en aza indirmek için İrlanda gibi düşük vergili ülkelere yöneldiler. Sonuç olarak İrlanda, ABD ilaç üretimi için önemli bir merkez haline geldi.

Queen's University Belfast'ta hukuk profesörü olan Billy Melo Araujo, "Gelecekte gümrük vergileri uygulanırsa, bunun ilaç endüstrisinin yaklaşık 45.000 kişiye istihdam sağladığı ve ABD'ye 72 milyar euronun (yaklaşık 3,01 trilyon TL) üzerinde ihracat yapan İrlanda üzerinde önemli bir ekonomik etkisi olabilir" dedi.