Almanya'da 'iyi' ve 'kötü' drone tartışması: Uzmanlar ne diyor?

Almanya’da bu ayın başlarında görülen insansız hava araçları-İHA (drone) Münih Havalimanı’nda uçuşların durmasına neden olmuş, bunun üzerine yetkililer tanımlanamayan hava araçlarına karşı yeni önlemler alınacağını açıklamıştı.

İçişleri Bakanı Alexander Dobrindt, çarşamba günü yaptığı açıklamada, hükümetin federal polis bünyesinde özel bir “drone savunma birimi” kurulmasını içeren bir reformu onayladığını duyurdu.

Yeni düzenlemeyle birlikte polis, gerek görülmesi halinde insansız hava araçlarını düşürme yetkisine sahip olacak.

Ancak tüm İHA'lar tehlikeli değil. Özellikle lojistik ve sağlık sektörlerinde kullanılan birçok drone, ilaç, aşı ve kan örneği gibi malzemelerin hastaneler arasında veya laboratuvarlara taşınmasında görev yapıyor.

Almanya’nın tek drone lojistik şirketi Morpheus Logistik’in kurucusu Norman Koerschulte, Euronews’e yaptığı açıklamada, “Artık uçtuğumuz yerlerde başka bir alternatif yok,” diyerek bu hava araçlarının trafik yoğunluğu, taksi yetersizliği ve altyapı baskısını hafiflettiğini söyledi.

Koerschulte’e göre dronelar, hastaneler ve laboratuvarlar arasındaki mesafeyi 'süper hızlı' şekilde kat ediyor ve trafikten etkilenmeden ulaşım sağlıyor.

Şirketin verilerine göre, her uçuşta yaklaşık 250 laboratuvar örneği taşınıyor.

NDR’ye göre, Asklepios hastaneler grubu da tıbbi örneklerin taşınmasında giderek artan şekilde drone'lardan yararlanıyor. Mart ayından bu yana, kuzeydeki Schleswig-Holstein eyaletinde Selent ve Bad Oldesloe arasında 50 kilometrelik hat üzerinde drone'lar düzenli olarak uçuyor.

Bugüne kadar 100’e yakın taşıma görevi ve yüzlerce test uçuşu tamamlandı. Amaç, trafik yükünü azaltmak ve kan ile laboratuvar örneklerinin taşınmasını hızlandırmak.

Sivil ve ‘düşman’ drone'lar aynı gökyüzünde uçabilir mi?

Tıpkı yollarda olduğu gibi, gökyüzünde de açık kurallar gerekiyor.

Almanya’da 250 gramdan ağır, profesyonel kullanım amaçlı İHA'lar veya hassas bölgelerde uçanlar, 'dijital plaka' anlamına gelen bir EID taşımak zorunda.

Bu kimlik bilgilerine sadece yetkili kurumlar erişebiliyor; çünkü konum verilerinin açık paylaşılması, drone operatörlerinin hareketlerinin izlenmesi gibi suistimallere yol açabilir.

EID taşımamak idari suç sayılıyor ve 50 bin euroya kadar para cezası uygulanabiliyor.

Eğer hava trafiğini tehlikeye atacak bir durum söz konusuysa, ceza 6 aydan 10 yıla kadar hapis olabiliyor.

Sadece hobi amaçlı kullanılan mini hava araçları bu zorunluluktan muaf.

Münih Havalimanı’ndaki son olaylarda görülen drone'ların türü ise henüz belirlenemedi; hiçbiri ele geçirilemedi.

Bu hava araçları ayrıca FLAN adlı filo yönetim sistemi ile izlenebiliyor.

Bazıları da konum verilerini ADS-B sistemi üzerinden iletiyor. Bu sistem, teoride doğru ekipmanla herkesin erişebileceği bir havacılık standardı. Ancak bir İHA'nın sahibini belirlemek, sadece resmi kayıtlar üzerinden mümkün.

Alçak hava sahasında şeffaflık ihtiyacı

Morpheus Logistik’in kurucusu Koerschulte, “Alçak hava sahasında ulusal bir inisiyatif ve şeffaflık gerekiyor,” diyor.

Yer seviyesinden yaklaşık 7,5 kilometre yüksekliğe kadar olan bu alan, uçaklar, helikopterler ve drone'ların en yoğun faaliyet gösterdiği bölge.

Koerschulte, bu yükseklik aralığındaki tüm drone'lara kimlik zorunluluğu getirilmesi çağrısında bulunuyor.

Amaç, sistemi Flightradar24 kadar şeffaf hale getirmek.

Koerschulte, “Bu zorunluluk önce ülke genelinde, ardından tüm AB çapında getirilmeli,” diyor.

Böyle bir sistem, casusluk veya sabotaj amaçlı kullanılan drone'ları hızla tespit etmeyi mümkün kılabilir.

Her teknolojinin hem “iyi” hem de “kötü” amaçlarla kullanılabileceğini hatırlatan Koerschulte, Bavyera Başbakanı Markus Söder’in 'droneları düşürme önerisini' ise etkisiz buluyor: “Her drone ihbarının polise yapılması sadece karmaşa ve güvensizlik yaratır. Asıl ihtiyaç, drone'ları tanımlayacak ve izlenebilir kılacak bir sistemdir.”