'AI slop' ana akıma girdi: 2025'te internet yapay zekadan yoruldu, 2026'da bizi neler bekliyor?

Agresif yapay zeka (AI) sohbet botlarından anlamsız e-ticaret ürün özetlerine kadar, “AI slop” 2025’te adeta patlama yaptı: arama motorlarını, alışveriş platformlarını ve hatta Beyaz Saray’ın resmî iletişim kanallarını kirletti.

Genellikle düşük kaliteli ve istenmeyen yapay zeka üretimi içerikleri tanımlayan bu terim, 2020’lerin başından beri dolaşımdaydı. Ancak veriler, 2025’te yeni bir zirveye ulaştığını gösteriyor.

Çevrimiçi medya, sosyal medya ve tüketici içgörüleri alanında faaliyet gösteren Meltwater’a göre, 2025’te internette “AI slop” ifadesinin geçtiği içerik sayısı 2024’e kıyasla dokuz kat arttı. Olumsuz algı ise ekim ayında yüzde 54 ile zirve yaptı.

Bu içerik seli (ve etrafındaki tartışmalar) duracak gibi görünmüyor. Arama motoru optimizasyonu (SEO) şirketi Graphite’a göre, yapay zekâ tarafından üretilen makaleler artık internetteki İngilizce içeriklerin yarısından fazlasını oluşturuyor.

“AI slop”, Merriam-Webster ve Avustralya Ulusal Sözlüğü tarafından da 2025’in “Yılın Kelimesi” seçildi.

2025 sona ererken, yapay zeka özelliklerinin internetin en çok kullanılan platformlarını nasıl değiştirdiğine bakıyor ve 2026’da bizi nelerin bekleyebileceğine dair öngörüleri paylaşıyoruz.

'Var olmayan problemler için üretilen çözümler'

Bazı kullanıcı deneyimi (UX) analistlerine göre, AI slop’un yükselişi, finans piyasalarını körükleyen yapay zeka heyecanı ve bu teknolojiler etrafında şekillenen yeni ekonomi yarışında ürün tasarımcıları arada kalmış durumda.

Nielsen Norman Group’ta araştırma ve içerikten sorumlu başkan yardımcısı Kate Moran, “Tasarım dünyasında hissedarlara ‘Bakın, ürünümüze yapay zeka ekledik’ deme baskısı çok yüksek,” ifadelerini kullandı.

“Bu, araçtan yola çıkan bir tasarım anlayışı. Önce teknoloji var, sonra onun çözebileceği bir problem aranmaya çalışılıyor. Oysa tasarım böyle yapılmaz,” diye ekledi.

Moran’a göre, son yıllarda tasarımcılardan, anlamlı olup olmadığına bakılmaksızın her ürüne yapay zekâ entegre etmeleri istendi.

Meta’nın geçen yıl Instagram’daki klasik arama çubuğunu yapay zeka destekli bir aramayla değiştirmesini örnek gösteriyor: “Çok hızlı geri adım attılar çünkü insanlar öfkelendi. Arama çubuğunun ne işe yaradığını sanıyorsunuz, bir anda bir sohbet botuyla konuşmaya başlıyorsunuz. Bu kötü bir deneyim.”

2025’te “AI slop” fiziksel dünyaya da sıçradı. Humane AI Pin gibi yapay zeka odaklı tüketici cihazları, Logitech CEO’su Hanneke Faber dahil olmak üzere birçok isimden sert eleştiriler aldı.

Bloomberg’e verdiği röportajda bunu açıkça ifade eden Faber, “Ortada var olmayan bir problem için üretilmiş çözümler var,” dedi.

Aktif tepkiden pasif ilgisizliğe

Meta, bu yıl yapay zeka araçlarını ve yapay zekâ üretimi içeriği en agresif benimseyen şirketlerden biri oldu, tamamen bu içeriklere adanmış yeni bir uygulama bile başlattı.

OpenAI’ın video üreten Sora uygulamasına yanıt olarak Meta, kasım ayında Avrupa’da “Vibes” adlı platformu kullanıma sundu. Şirket, burayı “kısa formatlı, yapay zeka üretimi videoların oluşturulup paylaşıldığı yeni bir akış” olarak tanımlıyor.

Ancak Business Insider’ın gördüğü şirket içi verilere göre, Vibes Avrupa’da beklenen ilgiyi görmedi. Lansmandan sonraki ilk haftalarda günlük aktif kullanıcı sayısı yalnızca 23 bin oldu.

Meta kullanıcı sayılarını kamuoyuyla paylaşmıyor ve Euronews Next’in yorum talebine yanıt vermedi.

Bu yönelim, Meta’nın yılın başlarında “özgün olmayan içerikle” mücadele edeceğini ve içerik üreticilere “otantik hikâye anlatımını” önermesini de ironik kılıyor.

Neden daha fazla yapay zeka her zaman çözüm değil?

Moran’a göre, kullanıcılar çoğu zaman gösterişli yapay zeka araçları istemiyor. Aksine bu araçlar, kullanıcıların bir hizmetin nasıl çalıştığına dair “zihinsel modellerini” altüst ederek kafa karışıklığı yaratabiliyor.

Amsterdam Üniversitesi’nde yapay zeka yönetişimi üzerine çalışan Daniel Mügge’ye göre ise sorun daha yapısal.

“Burada gerçekten endişe verici olan şey, şirketlerin kendi aralarında bir yarışa girmiş olması,” diyen Mügge, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bir tür ya hep ya hiç kumarı oynanıyor; OpenAI’ı geçip geçemeyeceklerine tüm varlıklarını bağlıyorlar.”

Mügge’ye göre üretken yapay zeka, ekonomiye etkisi sınırlı olmasına rağmen orantısız bir ilgi görüyor. Avrupa Birliği’nin, robotik ya da üretim gibi daha somut toplumsal sorunlara odaklanan yapay zeka yatırımlarına yönelmesi gerektiğini savunuyor.

Mügge, “Bazı yapay zeka yatırımları toplumu daha iyi değil, daha kötü bir yere götürüyor,” diyerek, reklamcılıkta yapay zeka araçlarını aktif olarak zararlı gördüğü bir kullanım alanı olarak örnek gösteriyor.

“Bence bu, aslında ihtiyacımız olmayan bir tür yatırım ve örneğin Avrupa’da böyle yatırımların olmaması kötü değil, iyi bir şey.”

Uzun vadede 'sıkıcı' yapay zeka daha mı iyi?

İnterneti ele geçiren 'AI slop’a yönelik tepkiler, Pinterest ve YouTube gibi platformları kullanıcıların gördüğü yapay zeka içeriklerini sınırlayabilecekleri araçlar geliştirmeye itti.

Moran’a göre, bu tür özellikler ve kullanıcıdan minimum etkileşim isteyen pratik yapay zeka çözümleri, kullanıcı deneyimi açısından umut verici.

“Gerçekten faydalı olan şeyler, seksi ya da göz alıcı olanlar değil,” diyen Moran, Amazon’un ürün yorumlarını özetleyen yapay zeka özelliğini örnek gösterdi: “Sıkıcı ama çok işe yarıyor.”

Mügge de Avrupa’da daha küçük, niş ve gerçekten işe yarayan ürünler geliştiren şirketler için önemli bir alan olduğu kanaatinde: “Böylece OpenAI’a rakip çıkaramıyoruz diye endişelenmenize gerek kalmaz."

Hem Mügge hem Moran, yapay zekâ heyecanının yerini daha bilinçli ve etkisi ölçülebilir tasarımlara bırakmaya başladığı konusunda hemfikir.

“Kimse bundan sonra ne olacağını bilmiyor,” diyen Moran şunu da sözlerine ekledi: “Ama şu an, daha dar kapsamlı ve sade çözümler insanların hayatında gerçekten fark yaratabiliyor.”

Bu haber metni yapay zeka yardımıyla Türkçeye çevrildi. Bir sorunu bildir : [feedback-articles-tr@euronews.com].